"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
(Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla)
SAYISI : 2023/213 Esas, 2024/299 Karar
HÜKÜM : Kısmen kabul
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında ticari ilişki bulunduğu, bu kapsamda yapılan anlaşma gereğince 30.07.2018 vadeli 60.000,00 TL bedelli çek, 30.08.018 vadeli 60.000,00 TL bedelli, 30.09.2018 vadeli 60.000,00 TL bedelli çek olmak üzere toplam 180.000,00 TL bedelli 3 adet çekin davalı şirkete tahsilat makbuzu ile teslim edildiğini, anlaşma gereği teslim edilmesi gereken 6 adet traktör teslim edilmediği gibi, vadesi gelen bir adet çekin bizzat davalı ... Tarım Makinaları Sanayi ve Tic. A.Ş. tarafından ödendiğini, diğer iki çekin de usul ve yasaya aykırı bir şekilde diğer davalı şirket ... Faktoring A.Ş.'ye temlik edildiğini, davalı edimini yerine getirmediği için mevcut çeklerin bedelsiz kaldığını ve iptalinin gerektiğini ileri sürerek 30.08.2018 vadeli, 60.000,00 TL bedelli ve 30.09.2018 vadeli, 60.000,00 TL bedelli çeklerin davalılar tarafından ibrazı halinde ödenmemesi için tedbiren ödemeden men kararı verilmesine, çekler hakkında ihtiyati hacizde dahil olmak üzere her türlü icra takip işlemi yapılmaması hususunda tedbir kararı verilerek dava konusu çekin icra takibine konu edilmesinin önlenmesine, davacının işbu çeklerle ilgili olarak davalılara borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ...Ş. vekili cevap dilekçesinde; factoring şirketi olarak yasalara uygun şekilde dava konusu çekleri iktisap ettiğini, çeklerin cirantalardan Keşif Tarım ve Hırdavat Malz. Ür. San. ve Tic. A.Ş.'den fatura karşılığı ciro ile teslim alındığını, davacının faktoring ilişkisinin tarafı olmadığını, çeki iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmediğini, ağır kusurunun da bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... Tarım Makinaları Sanayi ve Tic. A.Ş. davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, 2. alacaklılar toplantısının 02.02.2022 tarihinde yapılmış olduğu, bozma ilamında belirtilen yargılamanın ikinci alacaklılar toplantısı yapıldıktan on gün sonrasına kadar durması şartının gerçekleştiğinden yargılamaya devam olunduğu, dava dilekçesi ekinde ibraz edilen ve davalı ile yapılan mal teslimine yönelik sözleşme, davaya konu çeklerin bu sözleşme uyarınca davalı şirkete teslim edildiğine dair kayıt gözetildiğinde, davalı şirket tarafından karşı edim olan 6 adet traktörün davacıya teslim edildiğini ispat ile yükümlü olduğu, ancak yargılama sırasında davalı şirket tarafından edimin ifa edildiğine dair herhangi bir delil sunulmadığı gerekçesiyle davaya konu çeklerin bedelsiz kaldığından davacı ile mal alım satım ilişkisine giren davalı şirket yönünden davanın kabulüne, diğer davalı yönünden dava konusu çekler incelendiğinde, keşidecinin davacı ..., lehtarın .... Tarım Makinaları Sanayi ve Ticaret A.Ş., cirantaların sırasıyla ...Demir Hırd. A.Ş. ve Keşif Tarım ve Hırdavat Malz. Ür. San. ve Tic. A.Ş. olduğu, çeklerin, Keşif Tarım ve Hırdavat Malz. Ür. San. ve Tic. A.Ş. tarafından fatura karşılığında davalı ... şirketine ciro edilerek devredildiği, davacının üçlü faktoring ilişkisinin dışında olduğu, bu nedenle şahsi def'ileri ileri süremeyeceği, kötü niyetli iktisabın davacı tarafça kanıtlanamadığı, çekin lehtar ve cirantalarının organik bağ içerisinde bulunan şirketler olmasının faktoring şirketinin kötü niyetli olduğunu göstermeyeceği gerekçesiyle ...A.Ş’ye yönelik açtığı davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafça temyiz edilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davacının keşidecisi olduğu çeklerin tahsili amacıyla başlatılan takip nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosyadaki yazılara, İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 373/4 hükmü uyarınca uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
V. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacının temyiz itirazlarının reddi ile İlk Derece Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 12.03.2025 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.