"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16.Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/526 Esas, 2023/1946 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/350 E., 2021/423 K.
Taraflar arasındaki marka hükümsüzlüğü davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı şirketin 2000' li yılların başından itibaren ilk önce internet üzerinden e-ticaret sitesinde akvaryum ile ilgili ürünleri ve devamında kedi-köpek malzemelerinde satışını yapmaya başladığını, davacı şirket tarafından önceleri daha çok akvaryum ile ilgili ürünlerin satışına ağırlık verirken 2008 den sonra petshop.com.tr sitesini de hizmete açarak kedi, köpek, kemirgen, sürüngen ve kuş ürünlerinin de satışını yapmaya devam ettiğini, hali hazırda bu ticari faaliyetini de aktif şekilde büyüterek devam ettirdiğini, buna ilişkin internet sitesinin davacı şirkete ait olduğunu gösteren görselleri dilekçe ekinde sunduğunu, davacı şirketin hali hazırda yaklaşık 9000 çeşidi geçen ürün gamı ile internet üzerinden hobicilere ve hayvan severlere güvenli hizmet sunduğunu, ayrıca bu süreçte, 6100 yerli kedi, köpek ve kuşlar için mama ve su kapları gibi birçok ürün ve plastik yardımcı ürünlerin de davacı şirket tarafından üretilmekte olduğunu, davacı şirketin akvaryum ile ilgili ürünleri www.otuz.com, diğer tüm evcil hayvan ürünlerini, kedi-köpek-kuş-kemirgen ve sürüngen ürünlerini ise www.petshop.com.tr adlı internet sitesi üzerinden satışa sunduğunu, davacı şirketin yaptığı yatırımlar, koyduğu emek ve sermaye ile 2008 yılından beri tescilsiz markasına ayırt edicilik kazandırdığını, ancak davacı şirket tarafından, yoğun ve ciddi surette kullanılmak suretiyle ayırt edici nitelik kazandırdığı www.petshop.com.tr esas unsurlu tescilsiz markanın aynısını ayırt edilmeyecek kadar benzeri olan “petshop” ibareli davacı markası ile aynı şekilde davalı tarafından kötü niyetli ve haksız olarak tescil ettirdiğini, davacı şirketin tescilsiz markası ile dava konusu markanın görsel karşılaştırılmasına bakıldığında, ikisinde de esaslı unsurun “petshop” kelimesi olduğunu, davalı taraf markası ile davacı şirketin 2008 yılından beri tescilsiz olarak kullandığı markasının birebir aynısı olduğunu, bu markaların telaffuzları sırasında tüketiciler nezdinde markalar ile ilgili bağlantının çok rahat bir şekilde kurulabilmekte olduğunu, her iki markanın birbirinin aynısı veya devamı olduğu algısını oluşturduğunu, davalı markası ile davacı şirketin 2008 yılından beri tescilsiz olarak kullandığı markasının yazılışı, okunuşu ve telaffuz bakımından birebir aynı oluşu sebebiyle tüketici tarafından karıştırılma ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu, haksız ve kötü niyetli olarak tescil ettirilen dava konusu marka sebebiyle davacı tarafın haksız kazanç sağladığını, davacı şirketin büyük emek ve masraflarla yatırılan, piyasada ekonomik bir anlamı olan “PETSHOP” esas unsurlu markasının, toplumda ve sektöründe oldukça iyi bilinen ibareler olmaları nedeniyle ilgili olduğu mal ve hizmetler için, diğer tescilli markalar gibi aynı veya benzer mal ya da hizmetler önünden karıştırılma tehlikesi temelinde korunmasının yanında, benzer olmayan mal ve hizmetler açısından da korunduğunu, davalının davacı adına tescilli www.petshop.com.tr tescilli internet alan adı ile ilgili, “tr” uzantılı internet alan adlarını vermeye yetkili ODTÜ'ye haksız şikayette bulunduğunu, diğer bir değişle bu internet alan adını alabilmek amacıyla kötü niyetli olarak şikayette bulunduğunu, davacı şirketin ticari faaliyetlerinde elektronik ticaret sitesi olarak kullandığı www.petshop.com.tr internet sitesi ve alan adının 30.01.2008 tarihinden beri davacı şirket adına tescilli ve kayıtlı olduğunu bilerek, yasa ve uygulamadaki boşluklardan yararlanan davalı tarafın www.petshop.com.tr sitesini kendi adına aldığını, davacı şirketin emeği ve çabası sonucunda tanınmışlık kazandırdığı haklı bir güven ve itibara sahip “PETSHOP” esas unsurlu ve 2008 yılından beri tescilsiz olarak kullandığı markasının orijinal ve özgün markalar olduğunu, bu markanın bir benzerinin farklı sınıflar için dahi tescil edilmesinin sonucu, markanın ayırt edici karakterinin zedelenmesine yol açacak ve markanın saygınlığının ve itibarının azalmasına neden olacağını, dolayısıyla davacı şirketin oldukça iyi bilinen ve 2008 yılından beri tescilsiz olarak kullandığı markasının ayırt edilemeyecek kadar benzeri olan ve davalı adına 23.07.2019 tarihinde tescil edilen 2019/12069 numaralı “PETSHOP” esas unsurlu markanın hükümsüzlüğüne, iptaline ve ilgili sicilden terkinine, alan adına erişimin engellenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının “petshop” markası için yaptığı başvurunun ayırt edici olmaması nedeniyle reddedildiğini, davacının www.petshop.com.tr adlı web sitesini 2008 yılından beri kullandığını, davalı adına kayıtlı “petshop” markasının ayırt edici olmaması nedeniyle hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ettiğini, buna karşılık TÜRKPATENT kayıtları nezdinde yaptığı araştırmada davacının “petshop şekil” marka başvurusunun 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun (6769 sayılı Kanun) ve TÜRKPATENT'in aradığı koşulları taşımadığı için haklı nedenle reddedildiğini tespit ettiklerini, davacının hayvan ve hayvan ürünlerine dair mal ve hizmet alanı içeren sınıflar kapsamında “pet shop şekil” ibaresi ile başvuru yapmış olmasının, davalının "PETSHOP" ibareli markasının reddi için haklı ve yeterli bir sebep teşkil etmediğini, davacının “PETSHOP SHOP ŞEKİL” markasına dair başvuru belgesiyle www.petshop.com.tr domaini aldığını, yasal koşulları sağlanmayan domainin haklı gerekçeyle iptal edildiğini, Nic.tr den satın alınan com.tr uzantılı domainlerin alımlarında ya ticari unvanı ya da marka tescili şartının arandığını, buna karşılık davacı tarafın www.petshop.com.tr ibaresini marka başvurusu ile ve hakkı olmamasına rağmen aldığı www.petshop.com.tr adlı sitede domainini satışa sunduğunu, buna dair belgelerle birlikte ODTÜ nezdinde itiraz etmek suretiyle, davacı adına kayıtlı bu domainin iptalini talep ettiğini, iptal kararından önce davacı adına kayıtlı olan domainin e-ticarette kullanılması, faturalarda www.petshop.com.tr domainin kullanılmış olması, davacının, davalı adına tescilli bulunan “PETSHOP” markasının kullanıma dayalı hak sahibi olduğunu ispat etmediğini, davacı tarafın "PETSHOP" ibaresini içerir faturaları sunduğunu, iş bu faturaların onun önceden kullanıma dayalı hak sahibi olduğunu ispat ettiğini öne sürdüğünü ve davalı adına kayıtlı “PETSHOP” markasının hükümsüzlüğüne karar verilmesi talebini iş bu iddiaya dayandırdığını, buna karşılık davacının hiçbir zaman "PETSHOP" markasını adına tescil ettirmediği gibi "PETSHOP" markasını da hiçbir surette kullanmadığını ve kullanıma dayalı hak sahipliği elde etmediğini, zira davacının 2008 yılı itibariyle kullanıma açtığı www.petshop.com.tr sitesini daha önce almak için başvuruda bulunduğunu, fakat TürkPatent tarafından ayırt edicilik koşulunu sağlamaması sebebiyle reddedilen 2007/68036 nolu marka başvuru belgesiyle birlikte alındığını, markanın gereken koşulları sağlamaması sebebiyle davacının talebinin reddedildiğini, itirazların dahi reddedilmesinden sonra domainin tamamen nic.tr politikası ve kurallarına aykırı olarak kullanılmaya devam edildiğini, ancak domainin kullanılabilmesi için o ibareyi içeren markanın da domain sahibi adına tescilli olması gerektiğini, oysa davacının domain sahipliği hakkı hukuki koşulları taşımadığı için hem domain kullanım hakkını yitirdiğini, hem de kullanım hakkı olmayan domaini e-ticaret sektöründe ve faturalarında kullanması sebebiyle açıkça nic.tr politikası ve anlayışı kurallarına aykırı hareket ettiğini, hem de haksız rekabete yol açtığını, bu itibarla da davacı şirket hakkında gerekli mercilerde hukuki ve cezai başvurularda bulunacaklarını, davalı adına kayıtlı “Petshop” markasının 15.sınıfta tescil edildiğini, müzik kutuları ve müzik aletleri ile davacının kullanım alanına giren mal ve hizmet gruplarının birbirinden tamamen farklı olduğunu, davalının haksız rekabet oluşturduğu markanın tanınmışlığından faydalandığı şeklindeki iddiayı da, davayı da kabul etmediklerini, davalının ayrıca bu sınıflar haricinde tescil ettirdiği markalar olup, iş bu markaları domain satın almak için değil, gerçek anlamda tescil ettirmek suretiyle markanın sağladığı haklardan faydalanmak için aldığını, TürkPatent nezdinde herkesin her sınıfta marka başvurusu yapmak hürriyetine sahip olduğunu, markanın ayırt edici olup olmadığı ve gerekli şartları taşıyıp taşımadığının TürkPatent yetkisinde olduğunu, dolayısıyla davacının iddia ettiğinin aksine müvekkilinin farklı sınıflarda marka tescilleri olmasının kötü niyetli bir tutum olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, birinci bilirkişi heyet raporuna itibar ederek, “petshop “ markasının tescilsiz olarak davacı şirket tarafından 2008 yılından beri yoğun ve aralıksız olarak kullanıldığı hususunun bilişim uzmanı bilirkişi tarafından tespit edildiği, davacının iddiasını doğuralar şekilde akvaryum ürünleri, kedi, köpek, kemirgen, sürüngen ve kuş ürünleri konularında e-ticaret yapıldığı, davacının bu alandaki işini ciddi şekilde yaptığı ve bu işi ticaret olarak sürdürdüğü, bilirkişilerinde işaret ettiği üzere davacının markalaşma konusunda faaliyet gösterdiği alanlarda tescil yaptırmadığı zira petshop ibaresinin davacının faaliyet alanında zayıf marka niteliğinde olduğu ancak bu marka ile ortalama 10 yıl faaliyette bulunmasının az bir süre olmadığı, davalı yanın faaliyet alanın ise davacının e-ticaret işi ile ilgili bir iştigal sahasının olmadığı, dava konusu “petshop” markasını da 2019/12069 tescil no ile 15.sınıfta, “müzik aletleri ve kutuları” alanında tescil ettirdiği, davacının www.petshop.com.tr alan adını kendi adına davalı marka başvurusu 07.02.2019 tarihi öncesinde, kendi adına bilinir hale getirdiği www. petshop.com.tr alan adı bakımından, 6769 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca öncelikli hak sahibi olduğu, ancak hükümsüzlüğü talep edilen 2019/12069 numaralı “PETSHOP” ibareli davalı markasının 15. Sınıfta “ Müzik aletleri ve kutuları” mal emtiası bakımından tescilli olması karşısında bu mal emtiası davacının öncelikli ve gerçek hak sahipliği iddialarına konu kullanımları dışında kaldığı ve 6769 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası hükmüne göre davacının hükümsüzlük taleplerinin bu maddeye göre dinlenemeyeceği, davalı yanın davacının www.petshop.com-tr alan adlı internet sitesine karşı başvurmuş olduğu şikayet uyarınca, davacının tescilsiz suretle kullanmakta olduğu markasından haberdar olduğu, davacının ise uzun süre bu alan adı altında faaliyet göstermiş ve tacir olarak faturaların da bu alan adını kullanmış olduğu, davalının ise hiçbir çaba sarf etmeden yasayı dolanarak ve kötü niyetli olarak genelin kullandığı ibareler ile marka başvuruları yaparak marka yedeklemesi yaptığı, davalının asıl amacının bu yedekleme suretiyle markasını tescil ederken, markanın kullanılış amacı ve fonksiyonlarına aykırı bir şekilde, iyi niyetli üçüncü kişileri baskı altında tutma ve engelleme amacı taşıdığı dolayısıyla davalı eylemimin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu(4721 sayılı Kanun)'nun 2 nci maddesine ve hakkaniyet ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle davalı adına 2019/12069 tescil nolu "PETSHOP" ibareli markanın kötü niyetli tescili gözetilerek hükümsüzlüğüne, www.petshop.com.tr ibareli alan adının karar kesinleştiğinde erişiminin engellenmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının 2008 yılından bu yana kullandığını belirttiği “PETSHOP” markasının tanınmış marka olduğunun ispatlanamadığı, davalının markasını tescil ettirdiği emtialar ile davacının “PETSHOP” markasıyla ticaretini yaptığı evcil hayvan ürünlerinin farklı sınıflarda olması nedeniyle, davacının 6769 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca tescilsiz kullanım ve öncelik hakkına dayanarak davalının markasının hükümsüzlüğünü talep edemeyeceği, mahkemenin buna ilişkin tespitinin yerinde olduğu, diğer yandan davalının internet ortamında sıkça aranması mümkün olan başkaca tanımlayıcı kelimeleri tanımladıkları mal ve hizmetler dışında kalan mal ve hizmetler için tescil ettirdiği veya tescil başvurusu yaptığı, dava konusu markayı tescil ettirdiği “Müzik aletleri ve kutuları” mallarıyla ilgili veya tescil ettirdiği diğer markaların kapsamlarında yer alan mal ve hizmetlerle ilgili ticari bir faaliyetinin bulunmadığı, e-ticaret faaliyetlerinin hızla önem kazandığı bu dönemde yalnızca bazı alan adlarını adına tahsis ettirebilmek ve bu alan adlarını başkalarının kullanmasını engellemek, yani başkalarının ticaretine engel olmak amacıyla marka tescil başvurusu yaptığı kanaatine varıldığı, bu nedenle kötüniyetli olduğu, davacının başka marka tescil başvuruları yapmış olmasının eldeki davanın sonucunu etkilemeyeceği, zira eldeki davanın davalının markasının hükümsüzlüğü için açıldığı, yararı olan herkesin marka hükümsüzlüğü davasını açabileceği, davacının 2008 yılından bu yana kullandığı marka ve alan adıyla ilgili haklarını korumak amacıyla dava açmasının kötüniyetli kabul edilemeyeceği, dolayısıyla ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tanınmışlık, gerçek hak sahipliği ve kötü niyet hukuki sebep ve vakıalarına dayanarak davalı adına tescilli 2019/12069 sayılı “PETSHOP” esas unsurlu markanın hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6769 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalının temyiz itirazının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 11.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.