"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/2230 Esas, 2022/594 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı Yargıtayca duruşma istemli olarak davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Duruşma için belirlenen 05.12.2023 günü hazır bulunan davacı vekili Avukat .... ile davalı vekili Avukat .... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili sigorta şirketi tarafından 69725934 nolu 26.07.2013 tarihli sigorta poliçesi ile 750.000,00 TL sigorta limiti üzerinden DREAMS isimli teknenin sigorta teminatı altına alındığını, poliçe tarihinden bir yıl sonra 18.07.2014 tarihinde davalının müvekkili sigorta şirketine başvurarak sigorta değerini 3.750.000,00 TL'ye yükseltmek istediğini, bu artışa gerekçe olarak da teknede yapılan revizyon ve tadilatları gösterdiğini, sigortalının talebine istinaden 8509.... nolu poliçe düzenlenerek tekne değerinin 3.750.000,00 TL olarak kabul edildiğini, tekne isminin de ...olarak değiştirildiğini, teknenin 07.02.2015 tarihinde batmasından sonra sigortalı tarafından sigortacıya ibraz edilen değer arttırımına ilişkin tadilat ve revizyon belgelerinin sözkonusu bedel artışını destekler nitelikte görülmediğini, bu nedenle poliçede sigorta bedeli olarak yer alan 3.750.000,00 TL'nin gerçek değer olamayacağı hususunun tespitini talep etme zaruretinin doğduğunu, yangın olayının şaibeli gözüktüğünü ve teknenin bilerek batırılmış olabileceğinin düşünüldüğünü, en şüpheli durumun ise tekne sigorta bedelinin 5 kat arttırılması olduğunu, olayla ilgili olarak Cumhuriyet Savcılığı nezdinde suç duyurusunda bulunulduğu, ...isimli teknenin gerçek değerinin belirlenmesi suretiyle poliçede sigorta bedeli olarak yer alan 3.750.000,00 TL 'nin gerçek değer olamayacağının ve dolayısıyla müvekkili sigortacının bu miktar sigorta tazminatı ödeme borcu altında olmadığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin 26.07.2013 tarihinde satın aldığı tekneyi 750.000,00 TL değer üzerinden sigortalattığını, sigorta şirketinin iddia ettiği gibi tekne değerinin 300.000,00 USD olmadığını, toplam değerin 380.000,00 USD olduğunu, bu tutarın ise 750.000,00 TL'ye tekabül ettiğini, revize faturaları gereğince 125.000,00 USD'lik bir revizyon yaptırılarak teknenin o günkü ekleme yapılan iç dış tüm revizyon bedeli ile sadece müvekkiline maliyetinin 1.000.000,00 TL, piyasa değerinin ise 1.500.000,00 - 2.000.000,00 TL civarında olduğunu, bu tutarlara göre eksik sigorta sözkonusu olduğundan yeni yapılan sigorta bedeli ile dengeleme oluşturulduğunu, ilk yapılan sigorta bedeli düşük olduğundan 2014 tarihinde yapılan revize sonrasında teknenin asıl bedeline ulaşıldığını, sigorta poliçesinin hukuka uygun hale getirildiğini, olay günü meteorolojiden sözlü olarak alınan bilgilere göre davacı tarafın iddia ettiği gibi fırtına veya çok büyük tehlikelerin sözkonusu olmadığını, yatın Ataköy Marina'dan Yalova Aykın Marina'ya gitmek üzere yola çıktığını, teknede üç kişi bulunduğunu, bunlardan birinin kaptan olduğunu, diğerinin ise mürettebat ve yolcu statüsünde olduğunu, Ataköy Marinadan hareket edildiğinde havanın poyraz esmesi sebebiyle önce rüzgarı sancak baş omuzluk kısımdan alarak ilerlediğini, teknenin battığı yerin iddia edildiği gibi Marmara Denizinin en derin yeri olmadığını, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünün hazırladığı 07.02.2015 tarihli raporda ve tekne içinde bulunan Orçun Büyüklimanlı'ya ait telefon kayıtlarında yangının 07:49'da ihbar edilip, Kıyı Emniyeti görevlilerinin 08:30 'da görev yerine geldiğini, teknenin ekspertiz raporunda belirtildiği gibi 5 metrelik kısmının değil en fazla 3 metrekare kadar borda ile kıç kısmının yanma sebebiyle olmadığının belirtildiğini, .... Denizcilik ve Teknomarin Denizcilik şirketlerinden alınan elektrik teknik raporlarında ; ekspertiz şirketinin de ne kadar eksik ve yanlış tespitler yaptığının ortaya konulduğunu, sigorta şirketine tüm primlerin zamanında ödenmiş olduğunu, gerekli tadilatlarla ilgili bildirimlerin yapılmış olduğunu, bu kapsamda zeyil poliçesinin düzenlendiğini, teknenin yanmasından dolayı ortaya çıkan zararın ödenmemesi sebebiyle 3.750.000,00 TL 'lik poliçe bedeli üzerinden zararın tazmin edilmesi için dava açma hakları saklı kalmak kaydıyla davanın reddine, davacı ... şirketinin 3.750.000,00 TL bedel üzerinden borçlu olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sigortalı ... tarafından sigorta tazminatının ödenmesi için sigorta şirketi aleyhine İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 'nin 2015/958 E. sayılı dosyasında açılan dava neticesinde 20.12.2018 tarihli 2015/958 E. 2018/1359 K. sayılı karar ile davanın reddine karar verildiği, olaya ilişkin olarak tekne sahibi ..., tekne kaptanı Kumsal ... ve olay günü teknede bulunan kişiler hakkında İstanbul Anadolu 5 Ağır Ceza Mahkemesinin 2016/325 E. sayılı dosyasında açılan kamu davasında sanıkların sigorta bedelini almak amacıyla dolandırıcılık suçunu işlediklerine karar verilerek, bu suçtan dolayı tayin edilen cezadan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararın kesinleştiği, ... Sigorta tarafından sigortalanan ...isimli teknenin başlangıçta belirlenen sigorta bedelinin olay tarihinden kısa bir süre önce 5 katına çıkartıldığı, bu artışa gerekçe olarak teknede yapılan bir takım revizyon ve tadilatların gösterildiği, ancak bu konuda sunulan belge ve bilgilerin değer artışını ispatlayacak nitelikte olmadığı, olay günü tek sefer için görevlendirilen tekne kaptanının kış mevsimindeki hava şartlarını dikkate alarak kıyıya yakın bir rotada seyir yapması beklenirken olağan seyir rotasının dışına çıkarak Marmara Denizinin en derin bölgesinde seyrettiği sırada çıkan yangın sonucu teknenin battığı, yangının başladığı yer olarak bildirilen master kabin alt tarafında teknenin tamamen batışına neden olacak düzeyde yangın meydana gelebilecek aksamın bulunmadığı gerekçesiyle; davanın kabulüne, davalıya ait tekneye ilişkin davacı ... tarafından düzenlenen tekne sigorta poliçesinden dolayı 07.02.2015 tarihinde meydana gelen olay nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ceza davasının hükmün açıklanmasının geri bırakılması ile sonuçlandığını, bu hali ile hukuk hakimi tarafından hükme esas alınamayacağını, teknedeki değer artışının yapılan onarım ve revizyonlardan kaynaklandığını, olay günü hava durumunun kış ayı koşulları gibi olmadığını, ...isimli teknenin Ataköy Marina’dan çıkmış olduğunu ve emniyetli şekilde ilerleyerek Çınarcık sahili istikametine ulaştıktan sonra teknenin burnunu iskele tarafına çevirip kara kısımları yan tarafına aldığını ve güvenli bir konumda olduğunu, Marmara Denizi’ndeki en derin yerin teknenin battığı yer olmadığını, alınan teknik raporlarda müvekkillerinin haklılığının ve ekspertiz raporunun yanlış olduğunun görülebileceğini, teknenin arkasında benzin deposunun mevcut olduğunu, deponun belli süre sonra yandığını belirterek kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; davacı ... tarafından sigortalanan davalıya ait teknenin batması olayının sigorta teminatı dışında kaldığı gerekçesiyle sigorta tazminatı ödeme yükümlülüğünün bulunmadığının tespiti talebiyle açılmış bir menfi tespit davasıdır.
2. İlgili Hukuk
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 1429 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve yasaya uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Takdir olunan 17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.