"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/570 Esas, 2024/731 Karar
HÜKÜM : Davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kütahya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
(Asliye Ticaret mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2022/135 E., 2022/400 K.
Taraflar arasındaki şirket ihyası davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddi karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili kurumun sigortalısı ... ...'in yakalanmış olduğu meslek hastalığı sebebiyle kendisine 118.043,69 TL lik ilk peşin sermaye değerli gelir bağlandığını, toplam kurum zararı olan bu miktarın şimdilik 10.000,00 TL sinin gelir bağlama- onay tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tazmini için Kütahya 2. İş Mahkemesinin 2020/216 E. sayılı rücu dosyasını açtıklarını, ancak davalı ... Neceti Bubik'in şirketinin yeniden ihyası için kendilerine süre verildiğinden bahisle ... şirketinin yeniden ihyasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; davanın usul ve yasaya aykırı olup süresi içerisinde açılmadığını, davaya konu işlemlerin usul ve yasaya uygun olduğunu, müdürlüğe 6369 sicil numarasında kayıtlı bulunan "..." unvanlı gerçek kişi ticari işletmesinin kayıtlarının 01.11.2005 tarihinde işletme sahibinin talebi doğrultusunda silindiğini ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiğini, ihyası talep edilmiş olan işletmenin, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda (6102 sayılı Kanun) yer alan şirket, kooperatif vb. gibi tüzel kişiliği bulunmadığını, şahıs işletmesi olduğunu, Gerçek kişi ticari işletmesinin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu yeniden ihyanı 547 nci madde de şirketler için düzenlendiğini, gerçek kişi ticari işletmelerde bununla ilgili bir hükme rastlanılmadığını, belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 6102 sayılı Kanun 547 nci maddesinin ikinci fıkrası maddesi uyarınca şirket sicil kaydının ihyası davası olduğu, 6102 sayılı Kanun 547 nci maddesi ve geçici 7 inci maddesi uyarınca ihyasına karar verilmesi söz konusu olan tacirin gerçek kişi tacir değil, ticaret şirketleri olduğu, ihya talebinin sadece ticaret şirketleri ve kooperatifler hakkında istenebileceği, zira ticaret sicilinden terkin edilen şirketin taraf ehliyetinin sona ereceği, Gerçek kişi tacirin ticaret sicilinden işletme kaydını ve dolayısıyla tacir kaydını terkin ettirmiş olmasının, gerçek kişi tacirin taraf ehliyetini ortadan kaldırmayacağından, gerçek kişi tacirin ticaret kaydının ihyasının talep edilemeyeceği, Gerçek kişi tacirin ölümü halinde, yasal mirasçılarına dava yöneltilmesi mümkün olduğundan, gerçek kişi tacirin 20.01.2009 tarihinde ölmüş olması nedeniyle de ticaret sicil kaydının ihya edilmesinin söz konusu olamayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ... Şirketi'nin ticaret sicilinden silinmesinin kurucu değil açıklayacı nitelikte olduğunu, Sigortalı ... ...'in yakalanmış olduğu meslek hastalığında kusuru bulunan diğer davalılarla birlikte Kütahya 2.İş Mahkemesi'nin 2020/216 Esas sayılı dosyasında devam eden alacak davasında ... Şirketine tebligat yapılamadığını, bu nedenle ... Şirketinin tüzel kişiliğinin ihyası için iş bu davayı açtıklarını, ancak davanın yasaya aykırı olarak reddedildiğini ve ayrıca aleyhe vekalet ücreti takdir edildiğini, bu nedenle müvekkili kurumun zararının daha da arttığını, belirterek kararın kaldırılarak davanın kabulüne ve aleyhe vekalet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ileSomut olayda, ... unvanlı gerçek kişi ticari işletmesi Kütahya Ticaret Sicili Müdürlüğü'nün 6369 numaralı ticaret sicil numarasında kayıtlı iken taşeronluk hizmetini 31.08.2005 tarihinde terk ettiği ve işletme sahibinin talebi üzerine 01.11.2005 tarihinde yapılan tescil işlemi ile kaydın silindiği ve Türkiye Ticaret sicil gazetesinde ilanın yapıldığı anlaşıldığı, davacı tarafından, ticaret sicilinden silinen ... unvanlı gerçek kişi ticari işletmesi hakkında ihya talebinde bulunulmuş ise de, 6102 sayılı Kanun 547 nci maddesi ve geçici 7 nci maddelerinde, ticari işletme kaydının ihyası kurumuna yer verilmediği, gerçek kişi tacirin ticaret sicilinden işletme kaydını ve dolayısıyla tacir kaydını terkin ettirmiş olmasının, gerçek kişi tacirin taraf ehliyetini ortadan kaldırmayacağı, ticaret sicilinden kaydın silinmesi halinde, hak ve fiil ehliyeti sona ermediğinden, dava ve taraf ehliyetinin devam edeceği, ölümü halinde ise mirasçılarına davanın yöneltilmesinin mümkün olması nedeniyle davacının, aleyhine dava açtığı şahıs işletmesinin ihyasını ve ticaret siciline yeniden tescilini istemesinde hukuki yararı bulunmadığı anlaşıldığından, ilk derece mahkemesince, davanın reddine karar verilmiş olmasının isabetli olduğu, davanın reddine karar verilmesi nedeniyle vekalet ücreti ve yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, istinaf dilekçesinde belirttiği nedenleri ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, şirket ihyası istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun (6102 sayılı Kanun) 547 nci ve geçici 7 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve yasaya uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.