"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3309 Esas, 2022/3250 Karar
HÜKÜM : Davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çorum 4. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla)
SAYISI : 2020/67 E., 2022/322 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı müvekkilinin ... İnşaat Malzemeleri Ticaret ve Sanayi A.Ş.'nin ... Bahçelievler Mah. 541 Ada 8 Parsel 5 no.lu bağımsız bölümü ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'den devralmış olup taşınmazın maliki olduğunu, söz konusu taşınmazın önceki malikinin ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., davalı ... Un Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin aralarında yapmayı kararlaştırdıkları ticaret kapsamında söz konusu ... Bahçelievler Mah. 541 Ada 8 Parsel 5 no.lu bağımsız bölümü ... Un Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye 13.07.2017 tarih, 18462 Yevmiye Numarası ile ipotek vermiş olduğunu, ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile davalı ... Un Sanayi ve Ticaret A.Ş. arasında kararlaştırılan ticaretin uzun süre önce son bulduğunu, davalı ... Un Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ise hem önceki malikin hem de davacı müvekkilinin tüm ihtarlarına rağmen ipoteği kaldırmamakta olduğunu, Çorum 3. Noterliğinin 08.04.2020 tarih ve 10499 Yevmiye Numaralı ihtarnamesi ile ipoteğin kaldırılmasının ihtar edilmiş ancak aradan geçen süre içerisinde ipotek fek edilmediğinden işbu davayı açma gereğinin hasıl olduğunu belirterek tensiple dava konusu gayrimenkul kaydı üzerine ihtiyati tedbir konulmasına, davanın kabulü ile davalı tarafça konmuş olan 13.07.2017 tarihli ipoteğin kaldırılmasına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; bu davanın ticari nitelikte olmakla zorunlu dava şartının olan arabuluculuk kapsamında olduğunu, ipoteğin tesisinin dayanağı bir para alacağının teminatı olmakla ve alacağın da ticari nitelikte olması sebebiyle dava şartının zorunlu arabuluculuk kapsamında olup bu yönde bir başvuru yapılmaksızın açılan davanın evveliyatla reddine karar verilmesi gerektiğini, ... Un Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.'ne Samsun 4. Noterliğinin 12.07.2018 tarih ve 10373 yevmiye no.lu ihtarnamesi keşide edilerek 1.842.085,88 TL borcun 7 gün içinde ödenmesi, borcun ödenmemesi halinde yasal takibata geçileceği hususu ihtar edilmiş, muhatabın bilinen 3 ayrı adresine de tebligat gönderilmiş ise de muhatabın adreste bulunamaması sebebiyle 3 ihtarname de iade edilmiş olduğunu, tüm bunların sonucunda borç ödenmediği gibi ödenmesi kararlaştırılan zamanın geçmesinden dolayı da ciddi anlamda gecikme faizinin de birikmiş olduğunu, ipotek tesis edilen taşınmazın değerinin şu anda borcu karşılamasının dahi mümkün olmadığını, tüm bunlara rağmen davacı tarafça halen borcun ödendiği gibi tamamen gerçeğe aykırı bir hususun nasıl iddia edildiğinin anlaşılamamış olduğunu, dava konusu taşınmazın zaten davacı şirket adına kayıtlı olduğunu belirterek ihtiyati tedbirin kaldırılmasına, davanın reddi ile yargılama giderleri ve ücreti vekâletin de davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK’nın 64 üncü maddesi ve 6100 sayılı HMK’nın 222 nci maddesi de göz önüne alınarak sahibi lehine delil olma özelliğine haiz olduğu, dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin ticari defterlerinde 2017 yıl sonu itibari ile davalı ... A.Ş.'den 762.245,47 TL alacaklı olduğu, dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin ticari defterlerinde 2018 yıl sonu itibari ile davalı ... Un Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye borcunun/alacağının olmadığı, 13.01.2021 tarihli bilirkişi raporunda ise davalı ... Un Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nden 2018 yıl sonu itibari ile 1.407.280,88 TL alacaklı olduğu ve taraflar arasında 2019 ve 2020 yıllarında ticari faaliyet gerçekleşmediği tespit edilmiş ise de davalı muavin defterinde dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ni tek taraflı olarak borçlandırdığı 02.04.2018 tarihli, 518451 no.lu 164.689,59 TL tutarında ve 13.04.2018 tarihli, 518455 nolu 1.471.826,31 TL tutarında iki adet faturanın dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin 2018 yılı ticari defterlerinde davalıya borçlandığını gösteren 161 yevmiye no.lu 28.12.2018 tarihli 236.437,24 TL tutarlı kaydın yer almadığı, davalı muavin defteri ile dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'nin ticari defterleri karşılaştırıldığında banka aracılığı ile davalıya ödenen dolar havalelerin farklı tutarlarda (davalı muavin defterinde kısmen düşük tutarlarda) kayıtlı olduğu, taraflar arasındaki tutarsal farkın sadece davalı muavin kayıtlarında yer alan dava dışı ... Un Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ni borçlandırdığı iki adet fatura (164.689,59 TL ve 1.471.826,31 TL) olduğu sadece dava dışı ... Ltd. Şti.'nin ticari defterlerinde yer alan davalıya borçlandığını gösteren 236.437,24 TL tutarlı kayıt ile davalıya banka aracılığı ile ödenen dolar havalelerinin davalı muavin defterlerinde kısmen düşük tutarlarda kaydedilmesinden kaynaklandığı davalı şirketin tek taraflı olarak muavin defterine işlediği dava dışı şirket defterinde yer almayan 164.689,59 TL ve 1.471.826,31 TL faturaya bağlı olarak davalının alacağının varlığına delil teşkil etmeyeceği hususları birlikte değerlendirildiğinde davalı ipotek alacaklısı şirketin dava dışı ipotek borçlusu şirketten herhangi bir alacağı mevcut olmadığı" gerekçesiyle davanın kabulü ile Çorum ili Merkez İlçesi Bahçelievler Mah.541 ada 8 parsel 5 no.lu bağımsız bölümde kayıtlı taşınmaz üzerine davalı lehine konulmuş olan 13.07.2017 tarih, 18462 yevmiye no.lu 700.000,00 TL bedelli ipoteğin terkinine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, 6100 sayılı Kanun'un 355 inci maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re'sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ipoteğin fekki istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 326 ncı maddesinin birinci fıkrası, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ila 370 ve 371 inci maddeleri.
2.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 883 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine, 11.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.