"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1-Şikayet edilen alacaklıların temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının REDDİNE,
2-Şikayetçi borçlu şirketin temyiz itirazlarının incelenmesinde ise;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklılar tarafından iki adet çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan ilamsız icra takibine karşı çeki düzenleyen borçlu şirketin icra mahkemesine yaptığı başvuru ile; takip dayanağı çeklerin lehtarı olan ... Kuloğlu’nun çeklerin düzenlenme tarihlerinden önceki bir tarihte öldüğünü ve bu suretle ölü kişi lehine kazandırıcı bir hak tesis edilemeyeceğinden lehtar sıfatını da haiz olamayacağını, ilk cironun lehtara değil mirasçılarına ait olması nedeniyle ciro silsilesinin kopuk olduğunu ve sair şikayet sebeplerini ileri sürerek takibin iptalini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince, çeklerin düzenlenme tarihleri itibariyle lehtarın ölü olması nedeniyle çeklerden ... alacak hakkının mirasçılara geçtiği, mirasçıların çekleri bankaya birlikte ibraz etmelerinin geçerli olduğu ve bunun, ciro silsilesinin bozuk olduğu anlamına gelmeyeceği gerekçeleriyle şikayetin reddine ve borçlu aleyhine inkar tazminatına hükmedilmesine karar verildiği, borçlunun kararı istinaf etmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabul kısmen reddiyle İlk Derece Mahkemesinin kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle; esas yönünden İlk Derece Mahkemesinin gerekçesi benimsenerek şikayetin reddine karar verildikten sonra, İİK’nın 170/a maddesine dayalı şikayette yasal düzenleme bulunmadığından bahisle borçlu aleyhine tazminata hükmedilemeyeceği belirtilerek, alacaklılar lehine tazminata yer olmadığına karar verildiği, kararın borçlu ve alacaklı taraflarca temyiz edildiği anlaşılmıştır.
İİK'nın 170/a maddesi uyarınca, icra mahkemesi, müddetinde yapılan şikayet ve itiraz dolayısıyla, usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin müstenidi olan kambiyo senedinin bu vasfı haiz olmadığı veya alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı hususlarını gerek talep üzerine gerek resen nazara alarak bu fasla göre yapılan takibi iptal edebilir.
Takip dayanağı çekin düzenlenme tarihi itibariyle yürürlükte olan 6102 sayılı TTK’nın 796. ve 808. maddeleri gereğince, çekin yasal süre içinde ödenmek üzere muhataba ibraz edilmesi zorunludur.
Aynı Kanun’un 796. maddesi uyarınca: "Bir çek, düzenlendiği yerde ödenecekse on gün; düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir".
Somut uyuşmazlıkta; takip dayanağı çeklerin düzenlenme yeri ve muhatap bankanın bulunduğu yer Bodrum’dur. Çekin farklı yerde ibraz edilmiş olması, ibraz süresinin uzaması sonucunu doğurmaz. Şikayete konu çeklerden, 30.4.2021 düzenlenme tarihli ve 2.000.000,00 TL bedelli olanın ibraz tarihinin 01.6.2021 olduğu, buna göre de söz konusu çekin 10 günlük yasal ibraz süresi geçirildikten sonra bankaya ibraz edildiği, bu suretle de kambiyo vasfını yitirdiği görülmüştür.
O halde Bölge Adliye Mahkemesince; şikayetin kısmen kabul kısmen reddi ile, kambiyo vasfında olmayan takip dayanağı 30.4.2021 düzenlenme tarihli ve 2.000.000,00 TL bedelli çek yönünden İİK'nın 170/a. maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile istemin tümden reddi isabetsizdir.
SONUÇ:
Şikayetçi borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 27.02.2024 tarih ve 2023/1102 E. - 2024/579 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/2. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 03.10.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.