"İçtihat Metni"
Borçlunun ödeme şartını ihlâl suçundan sanık ...'nün, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/218 esas, 2022/263 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/219 esas, 2022/264 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/255 esas, 2022/304 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/256 Esas, 2022/305 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/257 Esas, 2022/306 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/258 Esas, 2022/307 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/259 Esas, 2022/308 sayılı kararları aleyhine Adalet Bakanlığı'nın 18/03/2024 gün ve 94660652-105-32-29980-2023-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 04/04/2024 gün ve KYB-2024/35730 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Sanığın, inceleme dışı, Isparta İcra Müdürlüğünün 2022/13736 sayılı dosyası kapsamında, 15/11/2021 düzenleme, 15/06/2022 vade tarihli ve 22.000,00 Türk lirası bedelli bonoya istinaden sanık hakkında yapılan takip sonunda, vermiş olduğu 26/08/2022 tarihli taahhüde ilişkin borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlâl etmesi eylemi nedeniyle, Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/217 esas, 2022/262 sayılı kararıyla 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği,
1-Sanığın, yine Isparta İcra Müdürlüğünün 2022/13736 sayılı dosyası kapsamında, 15/11/2021 düzenleme, 15/06/2022 vade tarihli ve 22.000,00 Türk lirası bedelli bonoya istinaden sanık hakkında yapılan takip sonunda, vermiş olduğu 26/08/2022 tarihli taahhüde ilişkin borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlâl etmesi eylemi nedeniyle, Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/219 Esas, 2022/264 sayılı kararıyla 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği, sanığın aynı borç ilişkisi nedeniyle hakkında tekrar 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilemeyeceği cihetle, sanık hakkında aynı fiil sebebiyle açılan mükerrer davanın reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde,
2-Ayrıca sanık hakkında tarafları aynı ve yine her biri 15/11/2021 tanzim tarihli, vade tarihleri 15/01/2022, 15/02/2022, 15/03/2022, 15/04/2022, 15/05/2022, 15/07/2022 olan, 22.000,00, 22.000,00, 22.00,00, 22.000,00, 22.000,00, 20.000,00 ve 60.000,00 Türk lirası bedelli bonolara dayalı olarak Isparta İcra Müdürlüğünün 2022/13735, 2022/13737, 2022/13739, 2022/13741, 2022/13742, 2022/13743 sayılı dosyasında yapılan takip sonucunda vermiş olduğu 26/08/2022 tarihli taahhüdlerine dair borcunu ödemeyerek taahhüdü ihlâl etmesi nedeniyle Isparta İcra Ceza Mahkemesinin Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/218 Esas, 2022/263 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/255 Esas, 2022/304 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve
2022/256 Esas, 2022/305 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/257 Esas, 2022/306 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/258 Esas, 2022/307 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/259 Esas, 2022/308 sayılı kararları ile de 3 aya kadar tazyik hapsine karar verildiği,
2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinin "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez." hükmü karşısında, aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği,
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 29/09/2009 tarihli ve 2009/16.HD-188 Esas, 2009/205 karar sayılı ilâmında yer alan, ''... Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır... Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine 3 aya kadar hapsen tazyik kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı hâlinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlâl kabahatini oluşturmayacaktır... Zira, her bir taksit için ayrı ayrı hapsen tazyik kararı verilmesi halinde, bu kararların her biri infaz yeteneğine sahip olup, usulüne uygun bir şekilde kaldırılmadığı sürece, Yasanın aradığı en çok 3 aya kadar tazyik hapsi verilebileceği kuralını aşacak şekilde infaz edilmeleri söz konusu olabilecektir. Yerel Mahkemece yapılması gereken, borçlunun ilk taksiti ödememek suretiyle ödeme taahhüdüne aykırı davranması nedeniyle 3 aya kadar hapsen tazyikine ilişkin ilk hükmün infazını bekleyerek, eğer kabahatli, bu hapsen tazyik kararının yerine getirilmesinden sonra borcu öder ise, ödenmeyen diğer taksit yönünden kalan süre kadar hapsen tazyik kararı vermektir. Yerel Mahkemece, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan, son taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan şikâyet üzerine, borçlunun yeniden 3 aya kadar hapsen tazyik ile cezalandırılması yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle yasa yararına bozulması gerekirken, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin reddine karar verilmesi isabetli değildir.'' şeklindeki açıklamalar nazara alındığında,
Somut olayda sanığın alacaklıya borçları nedeniyle tanzim tarihleri aynı, ödeme tarihleri farklı olan ayrı ayrı bonolar düzenleyerek verdiği, her bono için ayrı ayrı icra takipleri başlatıldığı ve başlatılan icra takiplerine ilişkin dosyalarda borçlu sanığa aynı tarihli taahhütnameler imzalatıldığı, her ne kadar bonolarda mücerretlik ilkesi geçerli ise de, ayrı ayrı bonolara konu borcun bir bütün olarak tarafları aynı olan tek bir borç olarak değerlendirilmesi gerektiği, dolayısıyla aynı borç ilişkisi nedeniyle toplam tazyik hapsi miktarının 3 ayı geçemeyeceği düzenlemesi karşısında, sanık hakkında aynı borç nedeniyle Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/217 Esas, 2022/262 sayılı
kararıyla 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği gözetilmeden, her bir takip için ayrı ayrı 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
1- Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/219 Esas, 2022/264 sayılı kararı yönünden yapılan incelemede;
İnceleme konusu dava dosyası değerlendirildiğinde; Isparta İcra Müdürlüğü'nün 2022/13736 sayılı ve 27/11/2023 tarihli yazısı içeriğinden, şikayete dayanak Isparta İcra Müdürlüğünün 2022/13736 Esas sayılı icra dosyasının haricen tahsil ile kapatıldığı ve dosya borcunun ödendiğinin anlaşılması karşısında, İİK'nın 354/1. maddesindeki "Kanunun bu babında yazılı suçlardan takibi şikayete bağlı olanların müştekisi feragat eder veya borcun itfa edildiği sabit olursa dava ve bütün neticeleriyle beraber ceza düşer." hükmü gereğince, sanık hakkındaki davanın ödeme nedeni ile düşürülmesine dair karar verilmesi gerektiği anlaşılmakla,Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği bu yönden yerinde görüldüğünden, Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/219 esas, 2022/264 sayılı sayılı kararının CMK’nın 309/4-d. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendi uyarınca bozma nedeninin cezanın kaldırılmasını gerektirdiği belirlendiğinden, uygulanması gereken CMK'nın 303. maddesinde öngörülen yetkiye dayanılarak, ödeme nedeniyle İİK'nun 354. maddesi gereğince sanık hakkındaki davanın ve cezanın bütün neticeleri ile DÜŞÜRÜLMESİNE, sanık hakkında ödeme şartını ihlali eyleminden dolayı hükmolunan tazyik hapsinin kaldırılmasına, bu eylemle ilgili olarak sanık hakkında tazyik hapsi infaz edilmekte ise salıverilmesine,
2-Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/218 Esas, 2022/263 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/255 Esas, 2022/304 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/256 Esas, 2022/305 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/257 Esas, 2022/306 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/258 Esas, 2022/307 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/259 Esas, 2022/308 sayılı kararları yönünden yapılan incelemede;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmuş ise de; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2022 tarihli ve 2022/218 Esas, 2022/263 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/255 Esas, 2022/304 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/256 Esas, 2022/305 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/257 Esas, 2022/306 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/258 Esas, 2022/307 sayılı; Isparta İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2022 tarihli ve 2022/259 Esas, 2022/308 sayılı dosyalarında; sanığın Isparta İcra Müdürlüğünün 2022/13735, 2022/13737, 2022/13743, 2022/13739, 2022/13741 ve 2022/13742 Esas sayılı icra dosyalarında vermiş olduğu taahhütleri ihlâl etmesi eylemlerinden dolayı ayrı ayrı 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair kararlar verildiği, şikayet konusu edilen taahhütlerin farklı icra takiplerinden kaynaklanan farklı taahhütler olduğu ve Isparta İcra Müdürlüğünün 2022/13735, 2022/13737, 2022/13743, 2022/13739, 2022/13741 ve 2022/13742 Esas sayılı icra dosyalarında takiplere dayanak bonoların aynı borç ilişkisinden kaynaklandığına dair
herhangi bir delil bulunmadığı, sanığın aksini ispata yarar belge sunmadığı ve takibe konu borç kaynaklarının farklı olduğu ve kural olarak kambiyo senetlerinin illetten mücerret olduğu ve aksine delil sunulmamış olduğu anlaşıldığından, farklı icra takiplerinde verilen farklı taahhütlerden dolayı 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi gereğince borçlunun ödeme şartını ihlâl suçundan sanığın ayrı ayrı cezalandırılması mümkün olduğundan ve bu durumda mükerrer cezalandırma söz konusu olmayacağından, yerinde görülmeyen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin bu yönlerden REDDİNE, 14.05.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.