Logo

12. Hukuk Dairesi2024/7984 E. 2025/347 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: İtiraz üzerine icra ceza mahkemesinin, nafaka hükümlerine uymamak suçundan verilen tazyik hapsi cezasına ilişkin şikayet hakkının düşmesine dair kararı kaldırdıktan sonra aynı zamanda esas hakkında hüküm kurup kuramayacağı.

Gerekçe ve Sonuç: İcra mahkemesinin nafaka hükümlerine uymama suçundan verdiği hükümlere karşı yapılan itirazlarda Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerinin uygulanacağı, CMK m.271/2'de yer alan “İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir” hükmünün ise sadece itiraz konusu hakkında karar verilmesi gerektiği ve itirazı kabul eden merciinin dosyanın esası hakkında ayrıca yargılamayı sonuçlandıracak karar veremeyeceği gözetilerek, yerel mahkemenin itirazı kabul edip şikayet hakkının düşmesine dair kararı kaldırdıktan sonra esas hakkında hüküm kurmasının usule aykırı olması nedeniyle karar bozulmuştur.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

Nafaka hükümlerine uymamak suçundan sanık ...’in, 2022 Mayıs ayına ait nafakayı ödemediğinden bahisle 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 344. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına, 2022 Nisan ayına ilişkin nafaka bedeli için mahkemenin 2022/81 esas sayılı dosyasında takip yokluğu sebebiyle şikâyet hakkının düşürülmesine karar verildiğinden bahisle şikâyet hakkının düşürülmesine dair Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 13/10/2022 tarihli ve 2022/138 esas, 2022/263 sayılı kararına karşı yapılan itiraz üzerine kararın kaldırılmasına, 2022 Nisan ayına ait nafaka borcundan dolayı sanığın 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına ilişkin Bakırköy 9. İcra Ceza Mahkemesinin 14/12/2022 tarihli ve 2022/113 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığı'nın 01/11/2024 gün ve 94660652-105-34-22381-2023-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 09/12/2024 gün ve KYB- 2024/116293 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.

Anılan ihbarnamede;

Dosya kapsamına göre;

1-Adı geçen sanığın 2022 yılı Nisan ve Mayıs aylarına ait nafaka miktarını ödemediğinden bahisle müştekinin şikâyeti üzerine yapılan yargılama sonunda Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesince, şikâyet konusu edilen 2022 yılı Mayıs ayına ait nafaka miktarı ile ilgili 2004 sayılı Kanun'un 344. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına, şikâyete konu 2022 yılı Nisan ayına ilişkin nafaka bedeli için ise şikâyet hakkının düşürülmesine karar verildiği, sanık tarafından karara itiraz edilmesi üzerine mercii mahkemesince Nisan 2022 ayı cari nafaka borcundan dolayı 3 aydan az olmamak üzere sanığın hapsen tazyikine karar verildiği anlaşılmış ise de;

Aynı müştekinin aynı sanık hakkında 2021 Aralık ayı ve 2022 Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarına ilişkin nafaka bedelinin ödenmemesi nedeniyle şikâyette bulunması üzerine Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 09/06/2022 tarihli ve 2022/81 Esas, 2022/213 sayılı kararı ile yapılan yargılama sonunda takip yokluğu sebebiyle şikâyet hakkının düşürülmesine dair karar verildiği gibi Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 16/02/2023 tarihli ve 2022/138 Esas, 2022/263 sayılı ek kararı ile 2022 yılı Nisan ayı nafaka bedelinin ödediğinden bahisle davanın ve cezanın ödeme nedeniyle düşürülmesine karar verildiğinin anlaşıldığı, müştekinin şikâyet ve kanun yararına bozma talebi dilekçesinde ise talebinin 2022 yılı Mayıs ayı nafaka bedelinin ödenmediği gerekçesine dayandığı, şikâyet konusu edilen 2022 yılı Mayıs ayı nafaka bedelinin ödenmediği ve bu hususta karar verilmediği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde,

2-2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu'nun "İtiraz" başlıklı 353/2. maddesinde; "İcra mahkemesinin bu Bapta yer alan suçlardan dolayı verdiği hükümlerle ilgili olarak 04/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun kanun yollarına ilişkin hükümleri uygulanır." şeklindeki düzenleme,

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 271/2. maddesinde yer alan, "İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir." şeklindeki düzenleme,

Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 03/03/2020 tarihli ve 2016/11-1150 esas, 2020/148 sayılı kararında yer alan "...Dolayısıyla, kanunda yer alan "İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir." hükmü, itirazı kabul eden mercinin sadece "itiraz konusu" hakkında karar vermesi şeklinde anlaşılmalıdır. Buna karşın bu hüküm itiraz konusu dışında dosyanın esası hakkında da yargılamayı sonuçlandıracak (örneğin görevsizlik kararını kaldıran mercinin dosyanın esası hakkında karar vermesi ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararı kaldıran mercinin hükmü açıklaması gibi) bir karar vermesi gerektiği şeklinde yorumlanmamalıdır." şeklindeki açıklamalar nazara alındığında,

Somut olayda, mahkemesince henüz işin esası hakkında bir karar verilmediği, takip yokluğu sebebiyle şikâyet hakkının düşürülmesine karar verildiği, esasa ilişkin verilmiş bir karar olmadığı cihetle, mercii tarafından itirazın yerinde bulunup, düşme kararının kaldırılmasını müteakip, yine aynı mercii tarafından yargılamayı yapan mahkeme yerine geçmek suretiyle işin esasına girilerek sanığın mahkûmiyetine hükmedilmesinin olanaklı olmadığı gözetilmeksizin, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;

1-Kanun yararına bozma isteminin (1) no’lu nedeni yönünden yapılan incelemede;

Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 2022/81 Esas sayılı dosyasında; aynı müştekinin aynı sanık hakkında 2022 yılı Mart ayına ilişkin nafaka bedelinin ödenmemesi nedeniyle şikayette bulunulduğu ve takip yokluğu sebebiyle şikayet hakkının düşürülmesine dair karar verildiği, ancak 2022/81 Esas sayılı dosyada müştekinin şikayet konusunun 2022 yılı Mart ayına ilişkin ödenmeyen nafaka bedeline yönelik olduğundan kanun yararına bozma konusu edilen dosyayla ilgisinin bulunmadığının anlaşıldığı, kanun yararına bozma konusu edilen Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 13.10.2022 tarihli ve 2022/138 Esas, 2022/263 Karar sayılı kararında ise, şikayet konusu edilen 2022 yılı Mayıs ayına ait nafaka miktarının ödenmesine ilişkin karara uyulmadığından bahisle, İİK'nın 344. maddesi gereğince sanığın 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına, şikayete konu 2022 yılı Nisan ayına ilişkin nafaka bedeli için İİK'nın 354. maddesi gereğince şikayet hakkının düşürülmesine dair karar verildiği, sanık tarafından karara itiraz edilmesi üzerine itiraz mercii olan Bakırköy 9. İcra Ceza Mahkemesinin 14.12.2022 tarihli ve 2022/113 değişik iş sayılı kararı ile, Nisan 2022 ayı cari nafaka borcundan dolayı 3 aydan az olmamak üzere sanığın hapsen tazyikine karar verildiği, Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 16.02.2023 tarihli ve 2022/138 Esas, 2022/263 Karar sayılı ek kararı ile 2022 yılı Nisan ayı nafaka bedelinin ödediğinden bahisle davanın ve cezanın ödeme nedeniyle İİK'nın 354.maddesi gereğince düşürülmesine karar verildiğinin anlaşıldığı, müştekinin şikayet ve kanun yararına bozma talebi dilekçesinde; 2022 yılı Mayıs ayı nafaka bedelinin ödenmediği gerekçesine dayandığı ve şikayet konusu edilen 2022 yılı Mayıs ayı nafaka bedelinin ödenmediği ve bu hususta karar verilmediği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriğinin 1 nolu nedeni yerinde görüldüğünden Bakırköy 9. İcra Ceza Mahkemesinin 14/12/2022 tarihli ve 2022/113 değişik iş sayılı kararının CMK’nın 309/4. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yapılmasına,

2-Kanun yararına bozma isteminin (2) no’lu nedeni yönünden yapılan incelemede ise;

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine konu dosya kapsamında, Bakırköy 8. İcra Ceza Mahkemesinin 16/02/2023 tarihli ve 2022/138 esas, 2022/263 sayılı ek kararıyla Bakırköy 10. İcra Müdürlüğünün 2018/2327 esas sayılı 20/12/2022 tarihli yazı içeriğinden, sanık takip dosyası borçlusu ...'in 2022 yılı Nisan ayı nafaka bedelini ödediğinin anlaşılmış bulunduğu gerekçesiyle, ödeme nedeniyle İcra ve İflas Kanunu'nun 354. maddesi uyarınca, sanık hakkındaki cezanın düşürülmesine karar verildiği cihetle; incelenen dosyada yasaya aykırılığı ve hükmün infazını engelleyen düşme kararının bulunması nedeniyle kanun yararına bozma isteği bu yönden konusuz kaldığından, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin (2) no’lu nedeni yönünden REDDİNE,

21.01.2025 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.