"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı Bakanlık vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, davalı Bakanlık vekilinin aşağıdaki bendin dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-HMK'nın 332. maddesi uyarınca yargılama giderlerine, bu kapsamda harca ilişkin hususlarda mahkemece re'sen karar verilir.
Karar-ilam harcı harçtan muaf olmamak koşulu ile davayı kaybeden tarafa yükletilmesi gereken bir harç türü olup, diğer yargılama giderlerine katılarak kabul/redde göre oranlanamaz.
Davanın kısmen kabulü halinde dahi davacıya harç yükletilemez.
Açılan davada davalının/davalıların tamamının harçtan muaf olduğu hallerde davanın kabul yada kısmen kabulüne karar verildiğinde karar ilam harcı ile davacının yaptığı harç masraflarına ilişkin olarak;
“–Davalı/davalılar harçtan muaf olduğundan davalı/davalılar aleyhine harca hükmedilmesine yer olmadığına,
-Davacının yatırdığı başvuru harcı, peşin harcın karar kesinleştiğinde ve isteği halinde davacıya iadesine“ şeklinde karar verilmelidir.
Harç masrafları yargılama giderlerine katılarak harçtan muaf olan tarafa yükletilemez.
Davada harçtan muaf olan davalının yanında harçtan muaf olmayan davalı/davalılar var ise karar ilam harcı ile davacının/davalının yaptığı harç masrafları harç masrafının kabul redde göre oranlanmayacağı gözden kaçırılmadan harçtan muaf olmayan davalı/davalılara yükletilmelidir.
Kanun yoluna başvuruya ilişkin harçlarda da hukuki durum aynıdır.
Ayrıca hüküm kurulurken tereddüt ve çelişki yaratılmamalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından İlk Derece Mahkemesinin kararı kaldırılarak hüküm kurulurken 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olan davalı T.C. ...'na harç yükletilmesi hatalı olup, bozma sebebi ise de, bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 04.10.2023 tarih ve 2022/2133 E. 2023/1548 K. sayılı kararının, hüküm fıkrasının, "ilk derece yargılaması açısından" kısmındaki harca ilişkin ilk paragrafın hükümden çıkartılarak, yerine;
"-Davalı Bakanlık harçtan muaf olduğundan karar-ilam harcına hükmedilmesine yer olmadığına,
Davacının yatırdığı tüm harçların karar kesinleştiğinde ve isteği halinde davacıya iadesine," paragraflarının yazılmasına, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, harç alınmasına yer olmadığına, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 20.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.