"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı/alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklının icra mahkemesine başvurusunda, borçlu hakkında başlattıkları adi kiraya ve hasılat kiralarına ait (örnek 13) ilamsız takipte, İcra Müdürlüğünden 12.01.2022 tarihli haciz tutanağında yer alan mahcuzların tamamının kendilerine ait olduğunu beyan ederek taraflarına teslimini talep ettiklerini, ancak talebin hukuka aykırı olarak reddedildiğini ileri sürerek İcra Müdürlüğünün talebin reddine dair 26.07.2022 tarihli kararının iptalini talep ettiği, İlk Derece Mahkemesince şikayete konu kararda isabetsizlik bulunmadığından bahisle şikayetin reddine karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf incelemesi talep eden alacaklı Şeker Sanayi Mensupları Hayır ve Eğitim Müesseseleri Kurma Derneği İktisadi İşletmesinin tüzel kişiliği ve dolayısıyla aktif dava ehliyeti bulunmadığı gerekçesi ile alacaklının istinaf başvuru dilekçesinin reddine karar verildiği, kararın alacaklı tarafından temyiz edildiği görülmüştür.
6102 sayılı TTK'nın 16/1. maddesi hükmü gereğince ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar. Anılan maddeye göre yasal olarak tacir kabul edilen kişilik, dernek tüzel kişiliğinin bizzat kendisidir.
Somut olayda, alacaklı Şeker Sanayi Mensupları Hayır ve Eğitim Müesseseleri Kurma Derneği İktisadi İşletmesi tarafından borçlu ... hakkında kira sözleşmesine dayalı olarak icra takibi başlatıldığı, takibin ve şikayetin iktisadi işletme adına yapıldığı, ilgili dernek adına yapılmadığı görülmüş olup alacaklının Şeker Sanayi Mensupları Hayır ve Eğitim Müesseseleri Kurma Derneği tüzel kişiliğinden ayrı bir tüzel kişiliğinin ve dolayısıyla aktif dava ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK'nın 114/1-d maddesi uyarınca, aktif husumet ehliyeti bulunmayan şikayetçinin açtığı davada dava şartı gerçekleşmediğinden, bu hususun her aşamada kamu düzeni nedeniyle re'sen değerlendirilmesi gerekmektedir.
O halde, Bölge Adliye Mahkemesince, şikayetçi alacaklının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi kararının re'sen kaldırılmasına ve şikayetin
reddine karar verilmesi gerekirken, (kararın gerekçesinde alacaklının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı yönünde tespitte de bulunulmasına rağmen) istinaf başvuru dilekçesinin reddine karar verilmesi isabetsiz olup kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesinin 08.02.2024 tarih ve 2023/1079 E.-2024/193 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2.maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/2. maddeleri uyarınca re'sen BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 17.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.