"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SAYISI : 2022/1638 değişik iş
KANUN YARARINA BOZMA
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : İlgili kararın kanun yararına bozulması
Hırsızlık, mala zarar verme, kamu malına zarar verme, konut dokunulmazlığını ihlâl etme ve muhtelif suçlardan Bursa 3. İnfaz Hâkimliğinin 01.01.2022 tarihli ve 2021/2923 Esas, 2022/34 Karar sayılı içtima kararı ile 34 yıl 108 ay 138 gün hapis cezasına hükümlü ...'in, bu cezasının infazı sırasında açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebinde bulunması üzerine, hükümlünün yasal şartları taşımadığı gerekçesiyle açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının uygun olmadığına dair Eskişehir H Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığının 06.05.2022 tarihli ve 2022/6026 sayılı kararına karşı yapılan şikâyetin kabulü ile anılan kararın iptaline ilişkin Eskişehir 1. İnfaz Hâkimliğinin 07.06.2022 tarihli ve 2022/5365 Esas, 2022/6292 Karar sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine dair mercii Eskişehir 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 27.07.2022 tarihli ve 2022/1638 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 27.07.2023 tarihli ve 94660652-105-26-28894-2022-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 22.09.2023 tarihli ve 2023/92452 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 22.09.2023 tarihli ve 2023/92452 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
“Dosya kapsamına göre, hükümlünün 18 yaşından önce işlemiş olduğu suçlar sebebiyle çocuk eğitimevi yerine kapalı ceza infaz kurumunda cezasının infazına başlanması sebebiyle lehine hükümlerden yararlanarak açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebinde bulunması üzerine, Eskişehir H Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığınca yapılan değerlendirme neticesinde, hükümlünün 18 yaşından sonra işlemiş olduğu suçlar sebebiyle aldığı cezalara ilişkin infazı devam eden mahkûmiyetlerinin olduğu, kapalı ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin henüz tamamlanmadığı, koşullu salıverilme tarihine beş yıldan fazla süre olduğundan bahisle açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının uygun olmadığı gerekçesi ile talebinin reddine karar verildiği, hükümlünün anılan karara yönelik şikâyeti sebebiyle Eskişehir 1. İnfaz Hâkimliğince yapılan inceleme sonunda, hükümlünün içtima kararı kapsamında yer alan ve 18 yaşını doldurmadan önce işlediği cezalarını açık kurumda infaz etmesi gerektiği ancak firar etmiş olması sebebi ile kapalı kuruma iade edilmesi sonrası hakkında verilen disiplin cezasının infazından sonra yasal kaldırma süresi tamamlandıktan sonra hükümlünün yeniden firar edip etmeyeceği yönünde değerlendirme yapılarak sonucuna göre açık kuruma ayrılıp ayrılmayacağı hususunda karar alınması gerekirken bu hususlar değerlendirilmeden hükümlünün açık kuruma ayrılma şartlarını taşımadığı yönünde değerlendirme yapılmasını kanuna aykırı görerek hükümlünün şikâyetinin kabulüne hükmettiği, Eskişehir 1. İnfaz Hâkimliğinin 07.06.2022 tarihli kararına karşı yapılan itirazın ise mercii Eskişehir 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 27.07.2022 tarihli kararı ile reddedildiğinin anlaşıldığı,
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un, "Çocuk kapalı ceza infaz kurumları" başlıklı 11 inci maddesinde,
"(1) Çocuk tutukluların ya da çocuk eğitimevlerinden disiplin veya diğer nedenlerle kapalı ceza infaz kurumlarına nakillerine karar verilen çocukların barındırıldıkları ve firara karşı engelleri olan iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, eğitim ve öğretime dayalı kurumlardır.
(2) Oniki-onsekiz yaş grubu çocuklar, cinsiyetleri ve fizikî gelişim durumları göz önüne alınarak bu kurumların ayrı ayrı bölümlerinde barındırılırlar.
(3) Bu hükümlüler, kendilerine özgü kurumun bulunmadığı hâllerde kapalı ceza infaz kurumlarının çocuklara ayrılan bölümlerine yerleştirilirler. Kurumlarda ayrı bölümlerin bulunmaması hâlinde, kız çocukları kadın kapalı ceza infaz kurumlarının bir bölümünde veya diğer kapalı ceza infaz kurumlarının kendilerine ayrılan bölümlerinde barındırılırlar.
(4) Bu kurumlarda çocuklara eğitim ve öğretim verilmesi ilkesine tam olarak uyulur.” şeklinde,
"Çocuk eğitimevleri" başlıklı 15 inci maddesinde, "(1) Çocuk eğitimevleri; çocuk hükümlüler hakkında verilen cezaların, hükümlülerin eğitilmeleri, meslek edinmeleri ve yeniden toplumla bütünleştirilmeleri amaçları güdülerek yerine getirildiği tesislerdir. Bu kurumlarda firara karşı engel bulundurulmaz; kurum güvenliği iç güvenlik görevlilerinin gözetim ve sorumluluğunda sağlanır. (2) Kurum içinde veya dışında herhangi bir eğitim ve öğretim programına devam eden ve onsekiz yaşını dolduran çocukların, eğitim ve öğretimlerini tamamlayabilmeleri bakımından yirmibir yaşını bitirinceye kadar bu tesislerde kalmalarına izin verilebilir. (3) Haklarında tutuklama kararı bulunanlar ile 11 inci madde kapsamına girenler hariç olmak üzere, bu tesislerde bulunan çocuk hükümlüler kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmezler." şeklinde,
Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği'nin "Çocuk eğitimevinden açık kuruma ayrılacak hükümlüler" başlıklı 7 nci maddesinde, "(1) Çocuk eğitimevinde cezası infaz edildiği sırada eğitime devam etmeyenler on sekiz yaşını bitirdiklerinde, eğitime devam edenler ise yirmi bir yaşını bitirdiklerinde suç türüne bakılmaksızın açık kuruma gönderilir. (Ek cümle: RG-22/8/2015-29453) Açık kuruma gönderilenlerin on sekiz yaşını doldurmadan önce işlediği diğer suçların cezaları da açık kurumlarda infaz edilir." şeklinde düzenlemelerin yer aldığı,
Somut olayda, hükümlü ...'in ilk defa ceza infaz kurumuna 12.03.2015 tarihinde Bursa E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'na çocuk hükümlü sıfatıyla alındığı, hükümlünün 18 yaşını doldurmuş olduğu 11.06.2015 tarihi öncesinde "Çocuk Eğitimevi" kurumu kapsamında infaz edilen cezasının bulunmadığı, hükümlünün on sekiz yaşını da ikmâl ettiği, Bandırma Cumhuriyet Başsavcılığının 18.11.2022 tarihli ve 2022/7-4636 sayılı müddetnamesine göre koşullu salıverme tarihinin 26.07.2036 tarihi olduğunun anlaşılması karşısında, Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 7 nci maddesine göre çocuk eğitimevinde bulunan çocuklardan eğitime devam etmeyenler on sekiz yaşını bitirdiklerinde, eğitime devam edenlerin ise yirmi bir yaşını bitirdiklerinde suç türüne bakılmaksızın açık kuruma gönderilecekleri, anılan düzenlemenin çocuk hükümlünün cezasının infazına çocuk eğitimevinde başlanması ve infazda bir kesinti olmaması hâlinde uygulanabileceği de nazara alındığında, açık ceza infaz kurumuna ayrılma şartlarını taşımadığı anlaşılan hükümlü hakkında Eskişehir 1. İnfaz Hâkimliğince verilen karara karşı yapılan itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
2. Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin, “Açık kuruma ayrılamayacak hükümlüler” başlıklı 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi;
(c) Çocuk eğitimevleri hariç, kapalı kurumlardan firar edenler ile açık kurumlardan ikinci kez firar etmiş olanların, firar tarihinden önce kesinleşmiş olan cezaları ve koşullu salıverilme tarihine kadar kesinleşerek infazına başlanacak olan cezalarının tamamı,
.........
kapalı kurumlarda infaz edilir. Diğer cezalar, Yönetmelikte aranan koşulların bulunması halinde açık kurumlarda infaz edilebilir.
Şeklinde düzenlenmiştir.
3. 11.06.1997 doğumlu olan hükümlünün, 18 yaşından küçük olduğu dönemde ve sonrasında işlediği içtimalı 34 yıl 113 ay 138 gün hapis cezasının infazı amacıyla düzenlenen müddetnameye göre 03.06.2017 tarihinde ceza infaz kurumuna alındığı, şartla tahliye tarihinin 26.07.2036, bihakkın tahliye tarihinin 06.10.2058 olarak belirlendiği görülmektedir.
4. Hükümlünün, cezasının infazı sırasında 21.08.2015 tarihinde Bursa Açık Ceza İnfaz Kurumundan firar ettiği, 23.08.2015 tarihinde yakalanarak kapalı ceza infaz kurumuna alındığı, 7 yıl 37 ay 30 gün hapis cezasının infazı amacıyla düzenlenen müddetnameye göre şartla tahliye tarihi 29.02.2020 olarak tespit edilen hükümlünün kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına karar verildiği ve Gölpazarı Açık Ceza İnfaz Kurumunda cezasını infaz ettiği sırada 27.05.2017 tarihinde ikinci kez firar ettiği anlaşılmaktadır.
5. Açık Ceza İnfaz Kurumundan iki kez firar eden hükümlünün, firar ettiği sırada infaza konu hapis cezaları nedeniyle tespit edilen şartla tahliye tarihinden önce kesinleşerek gelen cezalarının tamamının kapalı ceza infaz kurumunda infaz edilmesi gerektiği ancak şartla tahliye tarihinden sonra kesinleşen cezaları bakımından diğer şartların da bulunması halinde açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının mümkün olduğu, İnfaz Hakimliği tarafından bu durumun açıklandığı, şartla tahliye tarihinden sonra Bursa 7. Asliye Ceza Mahkemesinin 08.07.2015 tarihli, 2013/994 Esas, 2015/638 Karar sayılı kararı ile verilen ve 09.03.2020 tarihinde kesinleşen, Bursa 12. Asliye Ceza Mahkemesinin 15.12.2015 tarihli ve 2015/525 Esas, 2015/1036 Karar sayılı kararı ile verilen ve 08.06.2020 tarihinde kesinleşen, Bursa 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 17.12.2020 tarihli ve 2017/498 Esas, 2020/1097 Karar sayılı kararı ile verilen ve 29.09.2021 tarihinde kesinleşen, Bursa 2. Çocuk Mahkemesinin 02.12.2015 tarihli ve 2015/532 Esas, 2015/768 Karar sayılı kararı ile verilen ve 30.03.2021 tarihinde kesinleşen ve infaza verilen hükümler yönünden diğer şartların da varlığı halinde açık ceza infaz kurumuna ayrılma hakkı bulunan hükümlünün açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebinin sadece daha önce iki kez firar ettiğinden açık ceza infaz kurumuna ayrılması halinde tekrar firar edebileceği gerekçesiyle reddine karar verilmesinin doğru olmadığı, “hükümlünün ceza infaz kurumunda geçirdiği süre boyunca kurumun düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyiniyetle kullanıp kullanmadığı, cezanın infazını etkisiz kılacak veya güçleştirecek eylemlerde bulunup bulunmadığı hususlarında psiko-sosyal servisinden de görüş alınması sonucu hükümlünün yeniden firar edip etmeyeceği konusunda yeniden değerlendirme yapılmasına” karar verildiği, kararın gerekçe bölümünde açıkça “her ne kadar hükümlü, cezasının infazına 18 yaşını doldurmadan başlamış ise de, yukarıda yer verilen hükümlerden açık ceza infaz kurumundan ikinci kez firar eden hükümlülerin Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin 7. maddesinden yararlanamayacağı anlaşılmaktadır.” şeklinde açıklama yapılmasına rağmen yönetmeliğin bu madde hükmünden istifade edebileceğine dair bir karar verilmiş gibi yapılan itiraz üzerine itiraz merciince verilen karar da hukuka aykırılık görülmediğinden, haklı sebebe dayanmayan ve yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
III. KARAR
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemi doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görülmediğinden 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesindeki koşulları taşımayan KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİNİN oy birliğiyle REDDİNE,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
10.05.2024 tarihinde karar verildi.