"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
İlk Derece Mahkemesince verilen hükme yönelik istinaf incelemesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen kararın; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (5271 sayılı Kanun) 286 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca temyiz edilebilir olduğu, 260 ıncı maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz edenin hükmü temyize hak ve yetkisinin bulunduğu, 291 ... maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin süresinde olduğu, 294 üncü maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz dilekçesinde temyiz sebeplerine yer verildiği, 298 ... maddesinin birinci fıkrası gereği temyiz isteminin reddini gerektirir bir durumun bulunmadığı yapılan ön inceleme neticesinde tespit edilmiştir.
Sanık müdafiinin duruşmalı inceleme talebinin, 7079 sayılı Kanun’un 94 üncü maddesiyle değişik 5271 sayılı Kanun’un 299 uncu maddesinin birinci fıkrası gereği takdîren reddine karar verilmekle, gereği düşünüldü:
I. HUKUKÎ SÜREÇ
1. ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 25.04.2023 tarihli ve 2019/294 Esas, 2023/254 Karar sayılı kararı ile sanık hakkında olası kastla öldürme suçundan, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (5237 sayılı Kanun) 81 ... maddesinin birinci fıkrası, 21 ... maddesinin ikinci fıkrası, 62 nci maddesinin birinci fıkrası ve 53 üncü maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları uyarınca 16 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve hak yoksunluklarına karar verilmiştir.
2. ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesinin, 06.07.2023 tarihli ve 2023/1889 Esas, 2023/1710 Karar sayılı kararı ile sanık hakkında İlk Derece Mahkemesince kurulan hükme yönelik Cumhuriyet savcısının, katılan vekilinin ve sanık müdafiinin istinaf başvurularının 5271 sayılı Kanun’un 280 ... maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
Sanık Müdafinin Temyiz İstemi, gerekçesizliğe, eksik araştırmaya, sanığın atılı suçu işlemediğinden bahisle sübuta, eylemin bilinçli taksirle işlendiğinden bahisle suç vasfına, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkindir.
III. OLAY VE OLGULAR
Temyizin kapsamına göre;
A. İlk Derece Mahkemesinin Kabulü
1. Ticari faaliyet konusu maden işletmeciliği olan ... Madencilik İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi'nin suç tarihi olan 22.02.2019 tarihi itibariyle Balya İlçesi Bengiler Mahallesinde bulunan kömür madeni ocağını işlettiği, ticaret sicil kaydına göre aynı zamanda hissedar olan temyiz dışı sanık ...'ın müdürler kurulu başkanı olduğu ve genel itibariyle şirketin tüm işleriyle ilgilendiği, haftalık ya da 15 günlük periyotlar halinde maden ocağına fiilen gelerek sahada gerekli denetim ve kontrolleri yaptığı, yine aynı zamanda hissedar olan temyiz dışı sanık ...'ın, şirketin sadece mali işleri ile ilgilendiği, madenin sahadaki faaliyetleriyle ilgili bir görevinin bulunmadığı, sanık ...'ın, yaklaşık 18 yıldan beri anılan şirkette çalıştığı, olay tarihinde maden ocağının işletme müdürü olarak görev yaptığı, 17.09.2010 tarih 0261 yevmiye numaralı ... 6. Noterliği'nce düzenlenen vekaletname ile şirket hissedarları Ramazan ve ... tarafından çok geniş yetkilerle donatılarak işveren vekili olarak atandığı, sahada da bu şekilde hareket ettiği, temyiz dışı sanık ...'ın, mühendis olduğu maden ocağında olaydan yaklaşık 2 yıl önce 2017 yılında çalışmaya başladığı ve maden içinde daimi nezaretçi olarak çalıştığı, yine dosya kapsamında tanık sıfatıyla beyanı alınan ...'ın ise formen olarak çalıştığı, Maden faaliyeti kapsamında kömür çıkarılan alandan çıkan molozların eğimi olmayacak biçimde ve çok dik şekilde yığılması sebebiyle, zaman içinde kazı yapılan yerin tabanı ile hafriyatın yığıldığı basamak tavanı arasındaki yüksekliğin yaklaşık 150 metreye ulaştığı, kazı yapılan alanın da sürekli olarak su
dolması sebebiyle oluşan su kütlesinin düzenli olarak motorlarla tasfiye edilmeye çalışıldığı, çıkarılan molozların yığılma şekli ve tabanda oluşan su göletinin maden sahasında yüksek risk oluşturması sebebiyle maden sahasında yapılan denetimler sonrası Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün (...) 11.11.2016, 09.01.2018, 26.01.2018, 27.09.2018, 28.11.2018, 27.02.2019 tarihli denetimleri sonrası, farklı tarihlerde tanzim edilen birden fazla raporda özetle "...Ocağın batı kısmının kademelendirilmediği, bu hususun su göletlenmesine sebebiyet verdiği, ....şevlerin yüksek olması sebebiyle su dolu ocağın etrafının canlı giremeyecek şekilde kapatılması ve uyarı levhası konulması gerektiği, ...yer yer heyelanların devam etmesi sebebiyle maden sahasının 3. Grup risk alanında olduğu, ....drenaj ve basamaklarda genişleme yapılmadan üretim faaliyetinde bulunulmaması gerektiği, ...işletmede riskler devam ettiği için 7. Madde izinleri alınmadan madencilik faaliyetine müsaade edilmemesi gerektiği, ...bu hususların ruhsat sahibine bildirildiği"ne dair tespitler yapılarak yasal uyarıların yapıldığı ve alınması gereken önlemlerin sıralandığı, devam eden risklerden dolayı son olarak madendeki faaliyetin Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 14.02.2018 tarihinde basamak yüksekliğinin fazla olmasının yarattığı heyelan ihtimali ve ... güvenliği riski nedeniyle durdurulduğu, bu sebeple olay günü ocakta kömür üretiminin yapılmadığı,
Olay tarihinden yaklaşık 2 yıl önce maden işletmesinde maden mühendisi olarak çalışmaya başlayan daimi nezaretçi sıfatı olan temyiz dışı sanık ...'ın işe başladığı tarihten itibaren madende gördüğü anılan aksaklıkları şirket sahiplerine ve sahadaki işveren vekili olarak hareket eden sanık ...'a düzenli olarak bildirdiği, 2018 Aralık ayında şirketin merkezi olan ...'de şirket ortakları ile sanık ... ve yöneticilerin de katıldığı bir toplantı yapıldığı, bu toplantıda da temyiz dışı sanık ...'ın maden ocağındaki molozların tahliyesinin sağlanmaması ve ocağın üst basamaklarındaki yükün çok acil hafifletilmemesi durumunda bu hususun çalışanlar yönünden can ve mal güvenliği bakımından bünyesinde büyük bir risk unsuru barındırdığını ifade ettiği, yükün hafifletilmesi için en az 500.000 m3' lük bir toprağın taşınması gerekmesi ve bu hususun da şirket açısından ciddi bir maliyet oluşturması sebebiyle şirket ortaklarının bu talebe sıcak bakmadıkları, temyiz dışı sanık ...'ın nezaretçi defterine suç tarihi öncesinde 10.12.2018, 17.12.2018, 24.12.2018, 01.01.2019, 08.01.2019, 15.01.2019, 22.01.2019, 29.01.2019, 05.02.2019, 19.02.2019 tarihlerinde "Ocakta çok ciddi açılma ve kaymaların olduğu..., çalışmaların alt basamakta değil üst basamaklarda yapılması gerektiği...., ocak için de çok fazla fay ve teknotizma gözlendiği..., ocak faaliyetlerinin durdurulması gerektiği..., ruhsat sahibine bu konuda gerekli uyarıların yapıldığı..." şeklindeki uyarı ve ikazları defaatle yazılı olarak derc ettiği, olay tarihi öncesinde bu riskler sebebiyle ocakta kömür üretim faaliyetini kısa süreli de olsa 4 defa durdurduğu,
Olay günü olan 22.02.2019 tarihinde ise; daimi nezaretçi temyiz dışı sanık ...'ın sabah saat 08.30 sularında maden ocağındaki çalışmaları kontrole gittiği, bu kontroller sırasında daha önceden olduğu gibi basamaklardan aşağıya doğru molozların geldiğini gördüğü, formen olarak madende yanında çalışan ... ile gezdikten sonra basamakların aşağıya geleceğini, ocakta heyelan olacağını ve kesinlikle havuzda bulunan su motorlarını ve jeneratörü almamaları gerektiğini, bu konuda her hangi bir sorumluluk almayacağını söylediği, saat 09.30 sularında formen ... ile ofise geçtiklerinde ofiste bulunan işveren vekili sanık ...'a ocakta heyelan olacağını, şu an için ocağın çok tehlikeli olduğunu söylediği ve akabinde tarafların yönetim binasından ayrıldıkları,
Sanık ... ile tanık ...'ın tekrar kazı alanına gittikleri, sanık ...'ın maden çıkarılan su göletinin kenarındaki su motorlarını çıkartmak için ...'a hitaben ''ekskavatöre anons geç havuzun olduğu yere gelsin'' dediği, bunun üzerine ...'ın sanık ...'a ''... bey oraya makine sokmayın sıkıntılıdır, bu konuda sorumluluk almayacağını söylüyor'' şeklinde cevap verdiği, sanık ...'ün ''... Bey de hiç sorumluluk almıyor. Böyle madencilik mi yapılır. O sorumluluğu almıyorsa tüm sorumluluğu ben alıyorum'' şeklindeki beyanı üzerine tanık ...'ın telsiz ile ocakta ... makinesi operatörü olarak çalışan maktul ...'a ... makinesini havuza indirmesi anonsunu geçtiği, o sırada ofiste bulunan ve telsizden verilen talimattan haberdar olan temyiz dışı sanık ...'ın anonsu duyması üzerine telsize bağlanarak ''... abi havuza makineleri indiriyorsan ben sorumluluk almıyorum..." diyerek bu işe muvafakatının olmadığı yönündeki iradesini yinelediği, buna rağmen sanık ...'ın talimatı doğrultusunda işçilerden ... ve ...'in yürüyerek motorları sökmek, maktul ...'un ise ... makinesiyle sökülen su motorlarını çıkarmak için havuz sahasına indikleri, tam motorların sökülmeye başlandığı aşamada madendeki moloz yığınlarından oluşan basamaklardan kopan büyük toprak ve taş kütlelerinin havuza doğru yığılarak büyük bir heyelana sebebiyet verdiği, heyelan sebebiyle havuzdaki su seviyesinin ani ve aşırı şekilde yükseldiği, işçilerden ... ve ...'in kendi çabalarıyla havuzdan çıktıkları, su seviyesinin yükselmesi sebebi ile maktulün kullanmakta olduğu ekskavatörün su içinde ters döndüğü maktulün ise araçtan dışarıya fırladığı, ... makinasından 3-5 metre mesafede maktul ...'un suya batıp çıkarak çırpınmaya başladığı, bunun üzerine tüm riski aldığını söyleyen sanık ...'ın yaşamış olduğu vicdani nedametin etkisiyle maktulü kurtarmak için su göletine atladığı, ancak maktule ulaşamadığı, madendeki çökmelerin devam etmesi sebebiyle gelen kurtarma ekiplerinin de ... süre maktule ulaşamadığı, maktulün cesedine ekiplerce yapılan aramalarda ulaşılabildiği, maktulün boğulmaya bağlı olarak vefat ettiğinin anlaşıldığı olayda,
Yaklaşık 18 yıldan beri ... Madencilik Ltd. Şti'de çalışan sanık ... her ne kadar bu şirkette idari işler sorumlusu olarak çalıştığını beyan etmiş ise de; 17.09.2010 tarih 0261 yevmiye numaralı ... 6. Noterliğince düzenlenen vekaletname ile şirket ortakları Ramazan ve ... tarafından işveren vekili olarak hareket edebilecek işçi ile ... sözleşmesi yapma, işçi çıkarımı, ihaleye girme yetkisi, resmi makamlarca ... ve işlem yapabilme yetkisi gibi geniş yetkilerin verildiği, dosya kapsamındaki 22.04.2017 tarihli Risk Değerlendirme Raporu başta olmak üzere Acil Eylem Planı, Açık İşletme Yönergesi ve Sağlık Yönetim Dökümanlarına ve diğer resmi tutanaklara işveren vekili olarak imza atması hususları bir bütün halinde değerlendirildiğinde sanığın sahada işveren vekili olarak hareket ettiği, alanda maden işletmesi adına tasarrufta bulunan tek yetkili olan sanık ...'ın, yöneticisi olduğu ruhsat sahibi ... Madencilik şirketinin 2016 yılından itibaren olayın meydana geldiği 22.02.2019 tarihine kadar devletin resmi kurumlarınca madendeki özellikle heyelan riski yönünden defalarca uyarılması, bu hususta birden fazla rapor tanzim edilmesi, hatta madenin zaman zaman üretiminin durdurulması, yine madenin daimi nezaretçisi...'ın göreve başladıktan sonra müteaddit defa kendini uyarması, sırf bu nedenle şirket merkezinde toplantı yapılması, sonrasında da daimi nezaretçi defterine bu hususlar işlenerek meydana gelecek riskin açık şekilde ifade edilmesi, ...'ın bu risk sebebiyle 4 defa maden faaliyetini durdurması, sanığın sürekli başında olduğu maden işletmesi içinde yaşanan tüm olumsuzluklardan anında haberdar olması, olay tarihi öncesinde de maden işletmesinin faaliyetinin Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 14.02.2018 tarihinde basamak yüksekliğinin fazla olmasının yarattığı heyelan ihtimali ve ... güvenliği riski nedeniyle durdurulması, olaydan önce basamaklar
arasındaki açıklığın arttığını, su havuzuna ciddi miktarda toprak kaymasının olduğunu görmesi, olay günü de daimi nezaretçi sanık ...'in ocakta ciddi heyelan riski olduğunu, basamaklardaki toprağın aşağıya ineceğini, su motorları ve jeneratörün kesinlikle alınmaması gerektiğini ve kendisinin sorumluluk almadığını belirtmesine rağmen sanığın teknik uzmanlığı dışındaki konuda maden içindeki ... veren vekili sıfatının kendisine sağlamış olduğu yetkiyle sanık ...'ın bu konudaki sahadaki yetkisini bertaraf ederek ve çalışanların hayatını tehlikeye atarak, formen ...'a hitaben ''... Bey de hiç sorumluluk almıyor. Böyle madencilik mi yapılır. O sorumluluğu almıyorsa tüm sorumluluğu ben alıyorum'' şeklinde beyanda bulunup olağan organizasyon şemasını bozarak su motorlarının su altında kalmaması için maktulün de içinde bulunduğu işçilere su havuzuna inmeleri talimatını vererek, birden fazla personelin canını tehlikeye atması ve neticeten meydana gelen heyelan sebebiyle maktulün hayatını kaybetmesine sebebiyet vermesi şeklinde gerçekleşen olayda, maktulün ölümüyle sonuçlanabileceğini öngördüğü halde olaya kayıtsız kalıp meydana gelen neticeyi kabullendiği anlaşılmakla sanığın olası kastla öldürme suçunu işlediği kabul edilerek buna göre uygulama yapıldığı tespit edilmiştir.
2. Sanık savunması, tanık beyanları, keşif ve bilirkişi raporları, ... Cumhuriyet Başsavcılığı'nca tanzim olunan 23.02.2019 tarihli otopsi tutanağı, olay yeri inceleme raporu, kollukça tutulan tutanaklar, sanığın adli sicil kaydı dava dosyasında bulunmaktadır.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Kabulü
İlk Derece Mahkemesince kabul edilen olay ve olgularda, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bir isabetsizlik görülmediği anlaşılmıştır.
IV. GEREKÇE
İleri sürülen iddia ve savunmaların toplanan delillerle birlikte gerekçeli kararda gösterilip tartışıldığı, hükme esas alınan ve reddedilen delillerin açıkça gösterildiği, vicdanî kanının dosya içindeki belge ve bilgilerle uyumlu olarak kesin verilere dayandırıldığı, eylemin sanık tarafından gerçekleştirildiğinin saptandığı, alınan raporların yeterli ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, adil yargılanma hakkının ihlal edilmediği, eksik araştırmanın bulunmadığı, alınan raporlarda işveren vekili sıfatıyla hareket eden sanığın teknik uzmanlığı dışındaki konuda muhtemel tehlikelere karşı uyarılmış olmasına rağmen çalışanların hayatını riske atacak kararlar vererek, doğru ... organizasyonunu sağlamayarak teknik uzmanların görevlerini yapmasına engel olmak suretiyle asli kusurlu olduğunun tespit edildiği, resmi makamlarca yapılan uyarılara, maden faaliyetinin defalarca durdurulmasına, işletmedeki faaliyetlerin risk oluşturması nedeniyle yapılan toplantılara, basamaklardan kapan büyük toprak ve taş kütlelerinin sebep olduğu heyelan nedeniyle havuzdaki su seviyesinin ani ve aşırı yükseldiği yönünde yapılan ve olay günü de sürdürülen uyarılara rağmen ekskavatör şoförü olan maktulün gölette bulunan su motorlarını çıkarmak amacıyla alana inmesine müsaade etmek ve açık beyanıyla tüm sorumluluğu üzerine aldığını belirtmek suretiyle gerçekleşmesi olası olan neticeyi kabullenerek olası kastla hareket ettiğinin belirlenmesinde ve eyleminin vasıflandırılmasında isabetsizlik bulunmadığı anlaşıldığından anılan temyiz sebeplerinin incelenmesinde hükümde hukuka aykırılık bulunmamıştır.
V. KARAR
Gerekçe bölümünde açıklanan nedenle ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesinin, 06.07.2023 tarihli ve 2023/1889 Esas, 2023/1710 Karar sayılı kararında sanık müdafiince öne sürülen temyiz sebepleri ve 5271 sayılı Kanun’un 289 uncu maddesinin birinci fıkrası ile sınırlı olarak yapılan temyiz incelemesi sonucunda hukuka aykırılık görülmediğinden 5271 sayılı Kanun’un 302 nci maddesinin birinci fıkrası gereği, Tebliğname’ye uygun olarak, oy birliğiyle TEMYİZ İSTEMİNİN ESASTAN REDDİ İLE HÜKMÜN ONANMASINA,
Hükmolunan ceza miktarı ve tutuklulukta geçirilen süre dikkate alınarak sanığın tahliye talebinin REDDİNE,
Dava dosyasının, 5271 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ... 1. Ağır Ceza Mahkemesine, Yargıtay ilâmının bir örneğinin ise ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
06.02.2024 tarihinde karar verildi.