"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Ağır Ceza Mahkemesi
Çocuğun nitelikli cinsel istismarı ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından ... İnfaz Hakimliğinin 29.05.2020 tarihli ve 2023/1744 değişik ... sayılı içtima kararı ile 5 yıl 10 ay hapis cezasına hükümlü ...'un, işbu cezasının infazı sırasında, iyi halli olmadığına ve açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının uygun olmadığına dair ... T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve ... Kurulu Başkanlığının 13.04.2023 tarihli ve 2023/2410 sayılı kararına karşı yapılan şikayetin kabulüne, anılan kararın iptaline ve anılan Başkanlık tarafından yeniden karar alınmasına ilişkin ... İnfaz Hâkimliğinin 03.05.2023 tarihli ve 2023/2680 Esas, 2023/2964 Karar sayılı kararına karşı ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan itirazın reddine dair mercii ... 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 24.05.2023 tarihli ve 2023/604 değişik ... sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 09.10.2023 tarihli ve 94660652-105-45-18105-2023-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 07.11.2023 tarihli ve 2023/108671 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 07.11.2023 tarihli ve 2023/108671 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
“5275 sayılı Kanun’un "Açık ceza infaz kurumları" başlıklı 14 üncü maddesinin konuyla ilgili 3,4 ve 6 ncı fıkralarının,
"(3) (Değişik:14/4/2020-7242/18 md.) Hükümlülerin kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına 89 uncu madde uyarınca yapılan değerlendirme sonucunda karar verilir.
(4) (Değişik:14/4/2020-7242/18 md.) Toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına ilişkin idare ve ... kurulu kararları, infaz hâkiminin onayından sonra uygulanır.
(6) (Ek:14/4/2020-7242/18 md.) Hükümlülerin, suç ve ceza türlerine göre, açık ceza infaz kurumlarına ayrılıp ayrılmamalarına, açık ceza infaz kurumlarında geçirecekleri sürelere, kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınmalarına, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınanların kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir."
5275 sayılı Kanun’un "Hükümlülerin değerlendirilmesi ve iyi hâlin belirlenmesi" başlıklı 89 uncu maddesinin, "(1) Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulundukları tüm aşamalarda, ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında idare ve ... kurulu tarafından iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere en geç altı ayda bir değerlendirmeye tabi tutulur.
(2) Birinci fıkra uyarınca yapılacak değerlendirmede, infazın tüm aşamalarında hükümlülerin katıldığı iyileştirme ve eğitim-öğretim programları ile spor ve sosyal faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar, kitap okuma alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına uyumu ve aldığı disiplin cezaları dikkate alınır.
(3) Toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar hakkında yapılacak açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin değerlendirmelerde idare ve ... kuruluna Cumhuriyet başsavcısı veya belirleyeceği bir Cumhuriyet savcısı başkanlık eder. Ayrıca, idare ve ... kuruluna Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından belirlenen birer uzman kişi katılır.
....
(5) Kanunlarda iyi hâlliliğin arandığı durumlarda, hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi bakımından bu madde hükümleri uygulanır.
....(7) İdare ve ... kurulu tarafından yapılacak değerlendirmelere esas olacak ilkeler ve kurulun bu maddeye ilişkin çalışma usul ve esasları ile tutum ve davranışları olumsuz değerlendirilen hükümlülerin yeniden değerlendirilmeye tabi tutulma süreleri yönetmelikle düzenlenir."
Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin "Kapalı kurumdan açık kuruma ayrılacak hükümlüler" başlıklı 6 ncı maddesinin konuyla ilgili birinci fıkrasının (a) bendinin, "(1) Hükümlülerden; a)Toplam cezaları on yıldan az olanlar bir ayını, on yıl ve yukarı olanlar ise onda birini kurumlarda infazedip, iyi hâlli olan ve koşullu salıverilme tarihine yedi yıl veya daha az süre kalanlar,
.."
Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin "Kapalı kurumdan açık kuruma ayırma kararı" başlıklı 10 uncu maddesinin konuyla ilgili birinci fıkrasının, "(1)Kapalı kurumlarda bulunan hükümlülerin talepleri üzerine, koşulları taşıdıklarının anlaşılması hâlinde kurum idare ve ... kurulu tarafından açık kurumlara ayrılmalarına karar verilir. Hükümlünün koşulları taşımadığının anlaşılması halinde ise talebin reddine dair verilen gerekçeli karar ilgiliye tebliğ edilir..."
... ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğinin "İdare ve ... kurulunun görevleri" başlıklı 14 üncü maddesinin ilgili fıkralarının, " (1) İdare ve ... kurulu; mevzuatta verilen diğer görevlerinin yanında hükümlünün kademeli olarak toplumla bütünleştirilmesi ile ilgili aşağıda sayılan görevleri yapar: ...
d) Mevzuatta iyi hâlliliğin arandığı diğer durumlar ile ilgili değerlendirmeleri yapar.
e) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca bütün hükümlüler hakkındaki ara değerlendirmeleri en geç altı ayda bir yapar.
f) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamı dışında kalan hükümlülerin açık ceza infaz kurumuna ayrılmaya, kalan cezasını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etmeye veya ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmeye esas iyi hâl değerlendirmelerini yapar.
(2) 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca oluşturulan idare ve ... kurulu; toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların; açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına, denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle kalan cezalarının infazına ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmakta iken koşullu salıverilme hariç olmak üzere ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmelerine ilişkin iyi hâl değerlendirmelerini yapar." ve
4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu'nun " İnfaz hâkimliklerinin görevleri " başlıklı 4 üncü maddesinin konuyla ilgili ikinci fıkrasının ise, "2. Hükümlülerin cezalarının infazı, müşahadeye tâbi tutulmaları, açık cezaevlerine ayrılmaları, izin, sevk, nakil ve tahliyeleri; tutukluların sevk ve tahliyeleri gibi işlem veya faaliyetlere ilişkin şikâyetleri incelemek ve karara bağlamak." şeklinde düzenlendiği,
Yukarıda yer alan düzenlemelere göre, cezasını Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda infaz etmekte olan hükümlünün açık ceza infaz kurumuna ayrılabilmesi için öncelikle kanunda belirtilen süreleri kapalı ceza infaz kurumunda “iyi hâlli” olarak infaz etmesi gerektiği, İyi hâllilik durumunun ise 5275 sayılı Kanun’un 89 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca İdare ve ... Kurulunca belirleneceği, açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebiyle ilgili olarak İdare ve ... kurulu tarafından hükümlünün cezaevinde bulunduğu süre içerisindeki ... ve raporları üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda verilen kararlara yönelik şikayet yoluna başvurulabileceği,
İnfaz hakimliğince, gerek şikayet üzerine gerekse de 7242 sayılı Kanun'un 18 nci maddesi ile 5275 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca onaylanma talebi üzerine gelen dosyalar ile ilgili yukarıda bahsedilen düzenlemeler nazara alındığında, tekrar işin esasına girilerek bir karar verilmesinin mümkün olmadığı, şikayet hakkında incelemenin hükümlünün açık cezaevine ayrılma koşullarını taşıyıp taşımadığı, şekli şartların olup olmadığı ile sınırlı olarak yapılması gerektiği, İnfaz Hakimliğince yerindelik denetimi yapılamayacağı,
Dosya kapsamına göre,
1) ... T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve ... Kurulu Başkanlığının 13.04.2023 tarihli kararı ile hükümlünün iyi halli olmadığından açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının uygun olmadığına karar verildiğinin anlaşılması karşısında, İdare ve ... Kurulunca hükümlünün iyi halli olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapılarak, koşullu salıverme hususuna yönelik bir karar verilmesi amacıyla dosyanın ilgili İnfaz Hâkimliğine gönderilmesi, hükümlünün iyi halli olup olmadığı hususunda karar vermekle yetinilmesi ve İnfaz Hâkimliğince açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebinin kabulüne veya reddine yönelik doğrudan bir karar verilmesi gerekirken, anılan husus dikkate alınmadan kurul kararına karşı yapılan şikayetin kabulüne ve anılan kararın iptaline karar verildiği gözetilmeden itirazın reddine karar verilmesinde,
2) ... İnfaz Hâkimliğinin 03.05.2023 tarihli kararında, "..hükümlünün adli sicil kaydında halen infaz ettiği suç dışında başka suçun olmaması, entegrasyon ekranı incelendiğinde de hakkında devam eden soruşturma ve kovuşturmanın bulunmaması, her ne kadar birim-servis raporlarında hükümlünün ceza infaz kurumuna yeni girmesi sebebiyle yeterince gözlemlenemediği belirtilmiş ise de, hükümlünün halen infaz ettiği cezadan dolayı 1 gün gözaltı süresinin bulunduğu, 319 gün tutuklu kaldığı, cezasının infazına 13.03.2023 tarihinde (hükümlülük) başlandığı, cezasının 1 aylık kısmını infaz ettiği, gerek tutuklu kaldığı sürede gerekse 1 aylık kapalı ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken zorunlu sürede herhangi bir disiplin cezası almadığı, iyi halliliğini bozacak bir eylemde de bulunmadığı, bunun yanında hükümlünün tutukluluk süresi de dahil edildiğinde bir yıla yakın süre cezasını infaz etmesine karşılık iyi halini bozacak bir eyleminin de bulunmadığı, bu anlamda yeniden bir 3 aylık daha ... yapılmasının hukuka aykırı olduğu.." şeklindeki gerekçe ile şikayetin kabulüne karar verilmiş ise de,
Hükümlünün, çocuğun nitelikli cinsel istismarı ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından ... infaz Hakimliğinin 29.05.2020 tarihli ve 2023/1744 değişik ... sayılı içtima kararı ile 5 yıl 10 ay hapis cezasına hükümlü olduğu, koşullu salıverme tarihinin 22.01.2026 olduğu, hakkında koşullu salıverilme kararı için iyi hal kararının bulunması zorunluluğunun olduğu, İdare ve ... Kurulunun verdiği kararda, bir süre daha gözleme tabi tutulmasının gerektiği, anılan nedenle durumunun 13.07.2023 tarihinde yeniden değerlendirilmesine karar verildiği, hükümlünün cezaevine girdiği tarihten itibaren belirli periyotlarla yapılan değerlendirmelerin cezaevi idaresi tarafından yeterli görülmemesi halinde, tekrar gözleme tabi tutulmasının İdare ve ... Kurulunun takdirinde olduğu ve bu nedenle ... T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü İdare ve ... Kurulu Başkanlığının 13.04.2023 tarihli kararında herhangi bir hukuka aykırılık olmadığı gözetilmeden, itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
2. 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun "Hükümlülerin değerlendirilmesi ve iyi hâlin belirlenmesi" başlıklı 89 uncu maddesi;
(1) Hükümlüler, ceza infaz kurumlarında bulundukları tüm aşamalarda, ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında idare ve ... kurulu tarafından iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere en geç altı ayda bir değerlendirmeye tabi tutulur.
(2) Birinci fıkra uyarınca yapılacak değerlendirmede, infazın tüm aşamalarında hükümlülerin katıldığı iyileştirme ve eğitim-öğretim programları ile spor ve sosyal faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar, kitap okuma alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına uyumu ve aldığı disiplin cezaları dikkate alınır.
(3) Toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanlar hakkında yapılacak açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin değerlendirmelerde idare ve ... kuruluna Cumhuriyet başsavcısı veya belirleyeceği bir Cumhuriyet savcısı başkanlık eder. Ayrıca, idare ve ... kuruluna Cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından belirlenen birer uzman kişi katılır.
....
(5) Kanunlarda iyi hâlliliğin arandığı durumlarda, hükümlülerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi bakımından bu madde hükümleri uygulanır.
(6) Açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin olarak tutum ve davranışları olumsuz değerlendirilen hükümlülerin yeniden değerlendirilmeye tabi tutulma süreleri bir yılı geçemez.
(7) İdare ve ... kurulu tarafından yapılacak değerlendirmelere esas olacak ilkeler ve kurulun bu maddeye ilişkin çalışma usul ve esasları ile tutum ve davranışları olumsuz değerlendirilen hükümlülerin yeniden değerlendirilmeye tabi tutulma süreleri yönetmelikle düzenlenir."
3. ... ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğin 16 ncı maddesi;
"(1) Hükümlüler ceza infaz kurumlarında bulunduğu tüm aşamalarda; ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülükleri eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında; idare ve ... kurulu tarafından, iyi hâlin belirlenmesine esas olmak üzere bir değerlendirmeye tabi tutulur.
(2) Yapılan değerlendirmede; infazın tüm aşamalarında hükümlülerin katıldığı eğitim-öğretim, psiko-sosyal yardım ve destek programları ile sosyal ve sportif faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar, kitap okuma alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına uyumu, yükümlülüklerine riayeti, kurum güvenlik ve düzenine katkısı, aldığı disiplin cezaları ve ödüller dikkate alınır."
4. ... ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğin 17 nci maddesi;
"(1) Kurul kararları gerekçeli olarak yazılır; karara karşı başvuru yolu, mercii, süresi ve şekli kararda açıkça belirtilir.
(2) Açık ceza infaz (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) kurumuna ayrılmaya, kalan cezanın denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına ve ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıvermeye dair değerlendirmede hükümlünün iyi hâlli olmadığına karar verilmesi durumunda, hükümlü hakkında yapılacak bir sonraki değerlendirme tarihi kararda açıkça belirtilir. Yeniden değerlendirme süresi (Değişik ibare:RG-10/11/2021-31655) üç aydan az, bir yıldan fazla olamaz. Hakkında olumsuz karar verilen hükümlü hakkında psiko-sosyal yardım servisi ile eğitim ve öğretim servisince hazırlanan iyileştirme planı revize edilerek hükümlüye tebliğ edilir.
(3) İdare ve ... kurulunun, açık ceza infaz kuruma ayrılmaya, kalan cezanın denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infazına ve ceza infaz kurumundan doğrudan koşullu salıvermeye esas olumlu iyi hal değerlendirmesini içeren gerekçeli kararı; 5275 sayılı Kanunun 107 nci maddesinin onbirinci fıkrasında yazılı “gerekçeli rapor” ile ilgili yönetmeliklerde belirtilen “değerlendirme raporu” ve “iyi hal kararı” yerine geçer."
5. Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliğinin "Kapalı kurumdan açık kuruma ayırma kararı" başlıklı 10 uncu maddesinin konuyla ilgili birinci fıkrası;
"(1)Kapalı kurumlarda bulunan hükümlülerin talepleri üzerine, koşulları taşıdıklarının anlaşılması hâlinde kurum idare ve ... kurulu tarafından açık kurumlara ayrılmalarına karar verilir. Hükümlünün koşulları taşımadığının anlaşılması halinde ise talebin reddine dair verilen gerekçeli karar ilgiliye tebliğ edilir..."
şeklinde düzenlenmiştir.
6. Yasal mevzuat bir bütün olarak değerlendirildiğinde, 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ile ... ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca oluşturulan İdare ve ... Kurulunun iyi hâl değerlendirmelerini yapacağının ve bu değerlendirmelerin 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi ile ... ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğin 16 ncı maddesindeki düzenlemeler esas alınarak yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
7. İyi halliliğe ilişkin değerlendirmenin hükümlünün ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara uyup uymadığı, haklarını iyi niyetle kullanıp kullanmadığı, yükümlülükleri eksiksiz yerine getirip getirmediği, uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olup olmadığı, tekrar suç işleme ve mağdura veya başkalarına zarar verme riskinin düşük olup olmadığı hususlarında, infazın tüm aşamalarında katıldığı eğitim-öğretim, psiko-sosyal yardım ve destek programları ile sosyal ve sportif faaliyetler, kültür ve sanat programları, aldığı sertifikalar, kitap okuma alışkanlığı, diğer hükümlü ve tutuklular ile ceza infaz kurumu görevlileri ve dışarıyla olan ilişkileri, işlediği suçtan dolayı duyduğu pişmanlığı, ceza infaz kurumu kuralları ile kurum bünyesindeki çalışma kurallarına uyumu, yükümlülüklerine riayeti, kurum güvenlik ve düzenine katkısı, aldığı disiplin cezaları ve ödüller dikkate alınmak suretiyle yapılması, yapılan değerlendirme sonucunda somut ve denetlenebilir, dosya içeriğine uygun takdir hakkının objektif ve yerinde kullanıldığını gösterecek nitelikte yeterli ve yasal gerekçe gösterilmesi ve karar verilmesi gerekmektedir.
8. Açık ceza infaz kurumuna ayrılma talebiyle ilgili olarak İdare ve ... Kurulu tarafından verilen ve İnfaz Hakimliğinin önüne gerek şikâyet üzerine gerekse de 7242 sayılı Kanun'un 18 ... maddesi ile 5275 sayılı Kanun'un 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca onaylanma talebi üzerine gelen dosyalar ile ilgili incelemenin, hükümlünün açık cezaevine ayrılma şartlarını taşıyıp taşımadığı, kurul tarafından karar alındığı sırada mevzuat gereği hükümlünün ... ve değerlendirme dosyasında bulunan rapor ve belgelerin değerlendirilip değerlendirilmediği, ulaşılan kanaate ilişkin dosya içeriğine uygun, denetime imkan verecek nitelikte gerekçe gösterilip gösterilmediğini denetlemek ile sınırlı olduğunu kabul etmek gerektiği, idarenin yerine geçerek yerindelik denetimi yapılmasının mümkün olmadığı, ancak ulaşılan kanaat ile hükümlüye ait bilgi, rapor ve belgelerin açıkça çeliştiği, takdir hakkının objektif ve yerinde kullanılmadığı, hukuka aykırılık bulunduğu, eksik bilgi, belge rapor ile ya da hükümlüye ait bilgi, rapor ve belgelerin hatalı değerlendirilmesi suretiyle karar verildiğinin tespit edilmesi durumunda idarenin yerine geçerek karar verilmesi yerine eksiklik ya da hatalı değerlendirme olarak kabul edilen durum açıklanıp, gösterilmek suretiyle yeniden değerlendirme yapılması amacıyla idareye gönderilmesi gerekmektedir.
9. Bu açıklamalara göre somut olay değerlendirildiğinde, İdare ve ... Kurulu tarafından “kişi kurumumuza yeni giriş yaptığı için henüz sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere yeteri kadar katılım göstermediği, .....kurumda geçirdiği sürenin suça yönelik pişmanlığı ve tekrar suç işleme riskini değerlendirmek için yetersiz olduğu düşünüldüğünden olumlu net bir kanaat oluşmadığı, kişinin sahip olduğu sorun çözme becerilerinde yeteri kadar gelişim sağlayamadığı izlenimi oluştuğu, iyileştirme planına uyumu ve yürütülen psiko-sosyal yardım programları ile destekleyici programlar sonunda gözlemlenen tutum ve davranış değişikliği ile gelişim motivasyonu ve salıverilme sonrasına dair
planlarına ilişkin değerlendirildiğinde, ....üzerine atılı suçu kabul etmemesi ve kurumda geçirdiği sürenin ... yapmak için yetersiz olması nedeniyle hakkında net bir kanaat oluşmadığından bir süre daha gözetim aytında tutulmasının yararlı olabileceği izlenimi oluştuğu” raporlarda belirtildiği, ..... bu veriler ve yapılan mülakat doğrultusunda yapılan değerlendirmede iyi halli olmadığına ve 14.04.2023 tarihi itibariyle açık ceza infaz kurumuna ayrılmasının uygun olmadığına, durumunun 13.07.2023 tarihinde yeniden değerlendirilmesine dair karar verildiği, verilen karara karşı yapılan şikayet üzerine İnfaz Hakimliğince, “ .... hükümlünün ceza infaz kurumuna yeni girmesi sebebiyle yeterince gözlemlenemediği belirtilmesine rağmen infaz ettiği cezadan dolayı 319 gün tutuklu kaldığı, cezasının infazına 13.03.2023 tarihinde (hükümlülük) başlandığı, cezanın bir aylık kısmını infaz ettiği, gerek tutuklu kaldığı sürede gerekse bir aylık kapalı ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken zorunlu sürede herhangi bir disiplin cezası almadığı, iyi halliliğini bozacak bir eylemde de bulunmadığı, ....yeniden bir 3 aylık daha ... yapılmasının hukuka aykırı olduğu, idare ve ... kurulu kararının belirtilen nedenlerle usul ve yasaya uygun olmadığı” gerekçesiyle iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
10. Hükümlünün ceza infaz kurumunda tutuklu ve hükümlü olarak geçirdiği sürenin ... ve değerlendirme yapılması için yeterli olduğu kabul edilerek iptal kararı verilip yeniden değerlendirme yapılması istenmiş ise de, ... ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmeliğin “Gelişimi puanlama esasları” başlıklı 33 üncü maddesinin yedinci fıkrasında yer alan, “Tutuklular iyileştirme programlarına katılmaya zorlanamaz; ancak iyileştirme programlarına katılmaları yönünde teşvik edilir. Hükümlülere uygulanan iyileştirme programlarına gönüllü olarak katılan tutuklulara ait bilgiler UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilir. Tutukluluğun altı aydan fazla sürmesi durumunda, UYAP’ın ilgili bölümlerine kaydedilen bu bilgiler ile tutum ve davranışlarına göre servis ve dönem puanları belirlenerek gelişim değerlendirme raporları tanzim edilir. Tutuklu iken düzenlenen bu raporlar, ilgilinin hükümlülüğünde değerlendirilmek üzere ... ve değerlendirme dosyasında saklanır.” hükmü dikkate alındığında, hükümlü hakkında ceza infaz kurumunda tutuklu statüsünde bulunduğu sırada hükümlülere uygulanan iyileştirme programlarına gönüllü olarak katılıp katılmadığı, katıldı ise UYAP’ın ilgili bölümüne kaydedilen bilgiler ile tutum ve davranışlarına göre servis ve dönem puanları ile gelişim değerlendirme raporlarının bulunduğu ... ve değerlendirme dosyası getirtildikten sonra hukuki durumunun değerlendirilmesi ve bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu verilen karara karşı yapılan itirazın kabulü yerine reddine dair itiraz merciince verilen karar Kanun’a aykırı olup, kanun yararına bozma talebi açıklanan bu nedenle yerinde görülmüştür.
III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. ... 1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 24.05.2023 tarihli ve 2023/604 değişik ... sayılı kararın 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
22.03.2024 tarihinde karar verildi.