"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SAYISI : 2023/2138 değişik iş
İNCELEME KONUSU KARAR : İtirazın reddine
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : İlgili kararın kanun yararına bozulması
Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü ...'ın, dijital akort cihazı ve pilli burun-kulak kıl alma makinesi kullanımına anılan Ceza İnfaz Kurumu tarafından izin verilmemesine yönelik yaptığı şikayetin, dijital akort cihazının Kurum açısından tehlike teşkil ettiğine dair bilgi ve belge olmadığından bahisle anılan cihaz yönünden kabulü ile cihazın masrafı hükümlü tarafından karşılanmak suretiyle temin edilerek hükümlüye verilmesine, pilli burun-kulak kıl alma makinesine ilişkin şikayetin ise reddine dair Tekirdağ 1. İnfaz Hakimliğinin 06.12.2023 tarihli ve 2023/5901 Esas, 2023/5913 Karar sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Tekirdağ 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 08.01.2024 tarihli ve 2023/2138 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 14.05.2024 tarihli ve 94660652-105-59-8086-2024-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 16.07.2024 tarihli ve 2024/61229 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 16.07.2024 tarihli ve 2024/61229 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
"4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu'nun "İnfaz hakimliklerinin görevleri" başlıklı 4/1. maddesinde, "İnfaz hâkimliklerinin görevleri şunlardır :1. Hükümlü ve tutukluların ceza infaz kurumları ve tutukevlerine kabul edilmeleri, yerleştirilmeleri, barındırılmaları, ısıtılmaları ve giydirilmeleri, beslenmeleri, temizliklerinin sağlanması, bedensel ve ruhsal sağlıklarının korunması amacıyla muayene ve tedavilerinin yaptırılması, dışarıyla ilişkileri, çalıştırılmaları gibi işlem veya faaliyetlere ilişkin şikâyetleri incelemek ve karara bağlamak" şeklinde,
4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu'nun "İnfaz hakimliklerinin görevleri" başlıklı 5. maddesinde, "Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde hükümlü ve tutuklular hakkında yapılan işlemler veya bunlarla ilgili faaliyetlerin ya da Cumhuriyet savcısının ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin verdiği kararların kanun veya diğer mevzuat hükümlerine aykırı olduğu gerekçesiyle bu karar, işlem veya faaliyetlerin öğrenildiği tarihten itibaren onbeş gün, herhalde yapıldığı tarihten itibaren otuz gün içinde şikâyet yoluyla infaz hâkimliğine başvurulabilir" şeklinde,
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin "Dışarıdan gönderilen hediyeleri kabul etme hakkı" başlıklı 77. maddesinde yer alan, "Kapalı kurumlardaki hükümlü, mensup olduğu dinin ... günlerinde, yılbaşında ve nüfus kaydında belirtilen doğum günlerinde dışardan gönderilen ve kurum güvenliği için tehlikeli olmayan hediyeyi, aşağıda belirtilen esaslar dahilinde kabul etme hakkına sahiptir: a) Hükümlü, hediye olarak ancak kitap veya giyim eşyası kabul edebilir...." şeklinde,
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un "Oda ve eklentilerinde bulundurulabilecek kişisel eşyalar" başlıklı 35. maddesinde yer alan, “Kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin oda ve eklentilerinde bulundurabilecekleri veya bulunduramayacakları kişisel eşya, gıda, tıbbî malzeme ve diğer ihtiyaç maddeleri yönetmelikle düzenlenir.” şeklindeki düzenleme ile Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesinde yer alan "Hükümlülerin koğuş, oda ve eklentilerinde birer adet palto, manto ve mont, iki adet ceket veya ceket yerine kullanılabilen hırka, dört adet pantolon ve/veya etek, bayan için iki adet elbise, bir takım eşofman, dört adet gömlek, iki adet kazak, iki takım pijama, bir spor ayakkabısı, bir kışlık ayakkabı, bir iskarpin, üç adet tişört, iki adet kravat, bir adet kemer, gerektiği kadar iç çamaşırı, çorap, bir terlik, havlu ve bir bornoz ile kaşkol, 25/11/1925 tarihli ve 671 sayılı Şapka İktisâsı Hakkında Kanuna aykırı olmayan bir adet şapka bulundurulmasına izin verilir." şeklinde, anılan Yönetmeliğin ''Elektronik eşyalar'' başlıklı 9 uncu maddesinde; ''Koğuş, oda ve eklentilerinde, kantinden temin edilmek koşuluyla, bir adet otuzyedi ekran televizyon ile elektrikli su ısıtıcısı, saç kurutma makinesi ve büro tipi buzdolabı ile kurumun bulunduğu coğrafi bölgenin iklim koşulları dikkate alınarak, her koğuş veya odada bir adet vantilatör bulundurulmasına izin verilebilir. Ayrıca her hükümlü, kurum kantininden satın almak kaydıyla bir adet kulaklıklı küçük el radyosu bulundurabilir.'' şeklinde yer alan düzenlemeler nazara alındığında,
1-) İnfaz Hakimliğinin görevinin ceza infaz kurumunda yer alan tutuklu ve hükümlülere ilişkin cezaevi idaresinin ... ve işlemlerinin şikâyet yolu ile kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgeler ile hukukun genel ilkelerine uygunluğunun denetlenilmesine ilişkin olduğu, dolayısı ile infaz hâkimliğinin tutuklu ve hükümlülerin talebiyle olsa dahi idare yerine geçerek idarî nitelikte işlem tesis edemeyeceği, yahut idarenin yetki ve görevi dahilinde olan bir hususta idare yerine red kararı veremeyeceği, bu husustaki görevinin münhasıran idarenin faaliyet ve işlemlerinin denetiminden ibaret olduğu cihetle,
Somut olayda, adı geçen hükümlünün verilmesini talep ettiği akort cihazı ve pilli burun-kulak kıl alma makinesinin kanuni düzenlemelere uymadığından bahisle kullanılmasına izin verilmemesi üzerine hükümlü tarafından ilgili idareye başvuruda bulunmaksızın doğrudan şikayette bulunduğu, hükümlünün şikayetine konu meseleyle ilgili öncelikle ilgili Ceza İnfaz Kurumuna müracaat etmesini müteakip, anılan Kurumca verilecek karar sonrasında kararın veya uygulamanın beğenilmemesi halinde şikayet hakkının kullanılmasının gerektiği, ancak bu halde Ceza İnfaz Kurumu işleminin denetlenmesi imkanının olacağı, dosya kapsamında ise, şikayet ve karar tarihinde hükümlünün talebine dair önceden Ceza İnfaz Kurumuna başvurulması sonucu verilmiş veya yapılmış İnfaz Hakimliğince incelenebilir bir Ceza İnfaz Kurumu işlemi ya da kararı bulunmadığı anlaşılmakla, 4675 sayılı Kanun'un 6/1. maddesi uyarınca İnfaz Hakimliğince talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde esasa ilişkin inceleme yapılarak şikayetin kabulü kararı verildiği gözetilmeden, itirazın bu yönden kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde,
2-) Kabule göre de;
Her ne kadar, İnfaz Hakimliğince hükümlünün temin etmesine izin verilmeyen akort cihazının kurumda bulunduğu, ancak kurumda bulunanların ihtiyacını karşılamaya yetmediği gibi cihazın hükümlüye ulaşmasında gecikmeler de olabileceği ve dijital akort cihazının Kurum açısından tehlike teşkil ettiğine dair bilgi ve belge olmadığı kanaatine varıldığından bahisle şikayetin kabulüne karar verilmiş ise de,
Hükümlünün dışarıdan gönderilen kitap ve giyim eşyası dışında hediye kabul etmesinin mümkün bulunmadığı, oda içerisinde Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmelikte belirtilen kişisel eşya, gıda, tıbbî malzeme ve diğer ihtiyaç eşyalarının bulundurulabileceği, bu eşyalar arasında akort cihazının bulunmadığı gibi hükümlünün Kurum kantininden temin edilmek koşulu ile yalnızca anılan Yönetmelikte belirtilen elektronik eşyaları bulundurabileceği nazara alındığında, somut olayda dijital akort cihazının infaz kurumunun düzeni ve güvenliği için oluşturulan mevzuat uyarınca sürekli olarak hükümlüye verilemeyeceği gözetilmeden, itirazın anılan nedenle kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir."
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
2. Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesi;
Koğuş, oda ve eklentilerinde, kantinden temin edilmek koşuluyla, bir adet otuzyedi ekran televizyon ile elektrikli su ısıtıcısı, saç kurutma makinesi ve büro tipi buzdolabı ile kurumun bulunduğu coğrafi bölgenin iklim koşulları dikkate alınarak, her koğuş veya odada bir adet vantilatör bulundurulmasına izin verilebilir. Ayrıca her hükümlü, kurum kantininden satın almak kaydıyla bir adet kulaklıklı küçük el radyosu bulundurabilir.
Oda sistemine geçmemiş ceza infaz kurumlarında, koğuşların durumuna göre, bir adet büyük ekranlı televizyon ile buzdolabı bulundurulmasına izin verilebilir.
Şeklinde düzenlenmiştir.
3. Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesinde hükümlülerin, koğuş, oda veya eklentilerinde bulundurabilecekleri eşyalar tahdidi olarak sayılmış ve bu eşyaların temin edilme usulleri de belirtilmiş olup, dijital akort cihazı bulundurulabilecek eşyalar arasında olmadığı gibi Ceza İnfaz Kurumunun 23.11.2023 tarihli ve 2023/17462 sayılı yazısında "her hükümlünün kolayca ulaşabileceği elektronik olmayan akort cihazlarının bulunduğu, talep edenlere akort ayarını yapmaları için verildiği, iş bitiminde ise geri alınarak kurumda muhafaza edildiği" bildirilmekle kurumda kaç adet akort cihazı olduğu ve istekli sayısına göre bir gecikme olup olmadığı, bu konuda talep de bulunma tarihi ile talep de bulunanların taleplerinin karşılanma tarihi arasında geçen sürenin ne kadar olduğu konusunda kurumdan yazılı açıklama dahi alınmadan akort cihazının ihtiyacı olan odalara götürülmesinde gecikmeler olacağı şeklinde varsayıma dayalı yapılan soyut değerlendirme sonucu verilen İnfaz Hakimliğinin kararına karşı yapılan itirazın kabulü yerine reddine dair itiraz merciince verilen karar Kanun'a aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
4. Ayrıca 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu’nun 4 ve 6. madde hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, İnfaz Hakimliğinin görevinin ceza infaz kurumunda yer alan tutuklu ve hükümlülere ilişkin cezaevi idaresinin ... ve işlemlerinin şikayet yolu ile kanun veya diğer mevzuat hükümleri ile hukukun genel ilkelerine uygunluğunun denetlenmesine ilişkin olduğu, İnfaz Hakimliğince hükümlü veya tutuklu tarafından yapılan şikayetin kabulü halinde cezaevi idaresi tarafından verilen kararın veya yapılan işlemin iptaline ya da faaliyetin durdurulmasına veya ertelenmesine karar verilebileceği, ancak idarenin yerine geçerek bir karar verilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmakla; somut olayda, şikayetin kabulüne karar verildikten sonra şikayete konu cezaevi idaresi tarafından yapılan uygulamanın iptaline karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, idarenin yerine geçerek “Dijital akort cihazının masrafı tarafından karşılanmak suretiyle temin edilerek başvurucuya verilmesine" şeklinde karar verilmesi kanuna aykırı olup, kanun yararına bozma talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Tekirdağ 1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 08.01.2024 tarihli ve 2023/2138 değişik iş sayılı kararın 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
07.02.2025 tarihinde karar verildi.