"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL - TAZMİNAT
Taraflar arasında görülen, tapu iptali ve tescil istekli davada bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne dair verilen karar, süresi içinde davalı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
1. Asıl davada davacı, 2199 parsel sayılı taşınmazın ... adına kayıtlı iken malikin ismi çizilerek davalı ... adına satış yoluyla tescilinin yapıldığını, tapu kütüğünde yazılı 506 ve 926 yevmiyeli numaralı işlemlerin çekişme konusu satış işlemine ilişkin olmadığını, tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek, satış işlemi ile davalı ... adına oluşturulan tapu kaydının iptalini istemiştir.
2. Birleştirilen davada davacı, mirasbırakanı ... adına kayıtlı 2199 parsel sayılı taşınmazın tapuda haksız ve hukuka aykırı şekilde davalıya devredildiğini, mirasbırakanın tek mirasçısı olduğunu ileri sürerek yapılan işlemin iptali ile adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
1. Asıl ve birleştirilen davada davalı ..., işlemin gerçek satış olduğunu, 1984 yılından bu yana taşınmazı kullandığını belirterek davanın reddini savunmuş, yargılama sırasında ölümü ile mirasçıları davaya dahil edilmişlerdir.
2. Birleştirilen davada davalı Hazine, 10 yıllık zamanaşımının dolduğunu belirterek, davanın usulden reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13/07/2015 tarihli ve 2013/749 E., 2015/263 K. sayılı kararıyla; Tapu Sicili Tüzüğü'nün 74. maddesinde öngörülen usuli işlemlerin gerçekleştirilmediği gerekçesiyle, davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 24.06.2020 tarihli ve 2017/5021 E., 2020/3068 K. sayılı kararıyla “…7.08.2013 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Tapu Sicili Tüzüğü’nün 74/4. maddesi “Kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde, belgelere aykırı tescil veya yazımın düzeltilebilmesi için ilgililerin yazılı olurunun alınması ve yevmiye defterine kaydedilmesi gerekir. ilgililerden birisinin yazılı oluru olmazsa, bu durum beyanlar sütununda belirtilerek, 26.09.2011 tarih ve 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre işlem yapılır." şeklinde düzenleme içermekte olup doğrudan dava açılmasına hukuken bir engel bulunmamaktadır. Hal böyle olunca; işin esası incelenerek, önceki kayıt maliki tarafından çekişme konusu taşınmaz ile ilgili açılmış bir dava olup olmadığının araştırılması, yoksa önceki kayıt malikine davanın ihbar edilmesi, açılmış bir dava bulunması halinde davalar birleştirilerek toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir....”gerekçesiyle bozulmuştur.
3. Mahkemece Bozma İlamına Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 14/07/2021 tarihli ve 2020/581 E. 2021/567 K. sayılı kararıyla; taşınmazın davalı ...'e devrine ilişkin işlemlerin hukuki sebepten yoksun olması nedeniyle yolsuz tescil niteliğinde olduğu gerekçesiyle asıl ve birleştirilen davanın kabulü ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile birleştirilen davada davacı ... (Seyhan) adına tesciline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
Davalı mirasçıları vekili, zamanaşımı nedeniyle davanın reddi gerektiğini, önceki malik ...’ın sağlığında dava konusu taşınmaz ile ilgili hak iddiasında bulunmadığını, mahkemede tanık olarak dinlendiğini, temlik işleminin vekil aracılığıyla yapıldığını, vekalet örneğinin dosya içerisinde bulunduğunu, muris davalının tapuya güven ilkesi ile hareket eden iyiniyetli kişi konumunda olduğunu, dinlenen tanık beyanlarından satış işleminin yapıldığının ispatlandığını belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 705. maddesinde, “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.”
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oysa, oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.
6.2.2. TMK’nın 1023. maddesinde; “Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024/1. maddesinde; “ Bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise, bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz.” 1024/2. maddesinde; “Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.” 1024/3. maddesinde; “ Böyle bir tescil yüzünden ayni hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
6.3. Değerlendirme ve Sonuç
Hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak kararın (IV/2.) numaralı paragrafında yer verilen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
V. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle; davalı mirasçıları vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasaya ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 19.980,90 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalı mirasçılarından alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.02.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.