"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
KARAR : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ilgaz Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil davasının kabulüne dair verilen karar hakkında Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; Bölge Adliye Mahkemesince fer'i müdahil ... vekilinin istinaf inceleme isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı fer'i müdahil ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Çankırı ili, Ilgaz ilçesi, Şeyhyunus köyünde bulunan 124 ada 200 parselde kayıtlı olan ve davalı köy tüzel kişiliği adına tescil edilen 5.080,64 m² miktarındaki taşınmazın yanlış tescil edildiğini, dava konusu taşınmaz içerisinde bulunan ve kök murisi ... ... mirasçılarına ait olan 124 ada 201 sayılı parselin batı kısmında yaklaşık 700 m² ve doğusunda yaklaşık 400 m²'lik kısmın kendisine ait olduğunu,124 ada 200 parsel sayılı taşınmazın davalı köy tüzel kişiliği adına olan tapu kaydının iptali ile dava konusu parsel içerisinde bulunan 124 ada 201 parselde kayıtlı taşınmazın batısından yaklaşık 700 m² ve doğusundan da 400 m²'lik miktarın davalı parselden ayrılarak kök murisi ... ... mirasçılarına ayrı bir parsel numarası verilerek tesciline karar verilmesini istemiş, ... ... mirasçıları davaya muvafakat etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı Şeyhyunus köyü tüzel kişiliği; davaya karşı herhangi bir beyanda bulunmamış, ... vekili 12.10.2017 havale tarihli fer'i müdahil dilekçesinde; davacının davasının zilyetliğe dayalı tapu iptali ve tecil davası olduğunu, tapulu bir taşınmazın veya tapuda kayıtlı bir payın kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik yolu ile edinilmesinin mümkün olmadığını, davalı taraf yanında fer'i müdahil istemlerinin kabulü ile davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.05.2019 tarihli ve 2017/30 Esas, 2019/131 Karar sayılı kararıyla; fen bilirkişilerinin 10.08.2018 tarihli raporu ve ekindeki krokide belirtilen (A) harfi ve kırmızı renkle gösterilen 343,27 m² lik kısmın ( 124 ada 201 parsel sayılı taşınmazın doğusundaki kısım) ile (B) harfi ve yeşil renkle gösterilen 683,31 m² lik kısmın ( 124 ada 201 parsel sayılı taşınmazın batısındaki kısım) davacıya ve kardeşlerine kök muris ... ...'dan kaldığı ve onun vefatı ile davacı tarafından kullanıldığı, terekenin paylaşılmaması nedeniyle elbirliği mülkiyetine tabi olduğu ve mirasçılarından birinin bile terekedeki malı kullanmaya devam etmesinin diğerleri açısından da tasarruf edildiği olarak değerlendirileceği, davasız ve aralıksız olarak 20 yıl ve daha fazla zilyet olma koşulunun gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı fer'i müdahil ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Fer'i müdahil ... vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile kazanılamayacağını, davanın hak düşürücü süre ve zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiğini, dava konusu yerin 1965 yılından beri ilkokul olarak kullanıldığını, davacının davasını ispatlayamadığını, dava konusu yerin davalı Şeyhyunus köyü tüzel kişiliğine ait olup davacı lehine zilyetlikle kazanma koşulları oluşmadığını belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 17.06.2020 tarihli ve 2019/1766 Esas, 2020/591 Karar sayılı kararıyla; davanın tarafı olmayan fer'i müdahilin hükmü tek başına istinaf talebinde bulunma yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle fer'i müdahil ... vekilinin istinaf inceleme isteminin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde fer'i müdahil ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Fer'i müdahil ... vekili; 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu geçici 1. maddesi gereğince dava konusu taşınmaz üzerinde ... lehine şerh işlendiğini ve bu nedenle davanın ihbar edildiğini, davanın konusunun müdahilin sahip olduğu hak ya da şey olduğu hallerde müdahilin tek başına kanun yollarına başvurabileceğinin kabulü gerektiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek istinaf dilekçesindeki taleplerini tekrar ile hükmün bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun "Asli Müdahale" başlıklı 65. maddesinde; bir yargılamanın konusu olan hak veya şey üzerinde kısmen ya da tamamen hak iddia eden üçüncü kişi, hüküm verilinceye kadar bu durumu ileri sürerek, yargılamanın taraflarına karşı aynı mahkemede dava açabilceği, asli müdahale davası ile asıl yargılamanın birlikte yürütülüceği, ve karara bağlancağı, aynı Kanunu’nun "Fer'i Müdahale" başlıklı 66. maddesinde, üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer'î müdahil olarak davada yer alabileceği, 67. maddesinde, müdahale talebinde bulunan üçüncü kişinin, yanında katılmak istediği tarafı, müdahale sebebini ve bunun dayanaklarını belirten bir dilekçeyle mahkemeye başvuracağı, müdahale dilekçesinin, davanın taraflarına tebliğ edileceği, mahkemenin, gerekirse taraflarla birlikte üçüncü kişiyi de dinlemek üzere davet edeceği, gelmeseler dahi müdahale talebi hakkında karar vereceği, 68. maddesinde, müdahale talebinin kabulü hâlinde müdahilin, davayı ancak bulunduğu noktadan itibaren takip edebileceği, müdahilin, yanında katıldığı tarafın yararına olan iddia veya savunma vasıtalarını ileri sürebileceği, onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemlerini yapabileceği, Mahkemenin, katıldığı noktadan itibaren, taraflara bildirilen işlemleri müdahile de tebliğ edeceği, 69. maddesinde, müdahilin de yer aldığı asıl davada hükmün, taraflar hakkında verileceği, fer'î müdahilin, tarafla rücu ilişkisinde, asıl davadaki uyuşmazlık hakkında yanlış karar verildiği iddiasının dinlenilemeyeceği, ancak, müdahil, zamanında ihbar yapılmadığı için davaya geç katıldığını veya yanında katıldığı tarafın iddia ve savunma imkânlarını kullanmasını engellediğini ya da kendisince bilinmeyen iddia ve savunma imkânlarının, tarafın ağır kusuru sebebiyle kullanılamadığını belirterek yanında katıldığı tarafın yargılamayı hatalı yürüttüğünü ileri sürebileceği düzenlenmiştir.
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu geçici 1. maddeye göre; "Bu Kanunun yayımından önce yapılmış olan ve 5210 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi gereğince köy tüzel kişiliği adına tapuya bağlanmış bulunan köy okulları, arazi ve uygulama bahçelerinden; sonradan belediye teşkil edilen nahiye merkezleriyle köylerde belediyelerce el konulmuş olan okul binaları, sağlık memuru ve öğretmen lojmanları, uygulama bahçeleri ve okul arazisi özel idare veya köy tüzel kişiliklerine geçer. Bu mallar Milli Eğitim Bakanlığının muvafakatı alınmadıkça satılamaz ve başka hizmetlere tahsis olunamaz.",
222 sayılı Kanun'a, 12.10.1983 tarihli ve 2917 sayılı Kanun'la eklenen geçici 7. maddeye göre ise "Bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte Hazinenin mülkiyetinde bulunan ve ilköğretim kurumlarına tahsis olunan taşınmaz mallar, intifa ... Milli Eğitim Bakanlığına ait olmak üzere, bulundukları yerlere göre bedelsiz olarak köy tüzel kişiliği veya özel idareler adına tapuya tescil edilir. Devlete, özel idarelere veya köy tüzelkişiliğine ait arsalar üzerinde Devlet veya özel idare bütçesinden katkı suretiyle gerçek veya tüzelkişilerce inşa edilen veya edilmekte olan taşınmaz mallar için de bu maddenin birinci fıkrası uygulanır. Bu taşınmaz mallar aidiyetine göre Maliye Bakanlığının veya diğer idarelerin yetkili mercilerince bedelsiz olarak okula tahsis ve devir olunur. Bu maddeye göre, köy tüzelkişiliği veya özel idareler adına tapuya tescil edilen taşınmaz mallar, Milli Eğitim Bakanlığının muvafakatı alınmadıkça satılamaz ve başka hizmetlere tahsis olunamaz." hükümleri yer almaktadır.
3. Değerlendirme
Kadastro sonucu Çankırı ili, Ilgaz ilçesi, Şeyhyunus köyü, ... mevkiinde yer alan ilkokul ve bahçesi niteliğinde 5080,64 m²lik taşınmaz Şeyhyunus köy tüzel kişiliği adına 31.08.2007 tarihinde tescil edilmiş, beyanlar hanesine "... muvafakatı alınmadan satılamaz. ... ve başka amaçla kullanılmaz" şerhi düşülmüştür.
Beyanlar hanesinde yer alan şerh değerlendirildiğinde; ..., davanın sonucundan doğrudan etkilenecek ve davanın aleyhe sonuçlanması halinde davanın konusu olan hakkını kaybedecektir. Milli Eğitim Bakanlığının bu taşınmaz üzerinde ayni ... vardır. Milli Eğitim Bakanlığının davalı tarafı olmadan söz konusu davanın görülmesi mümkün değildir.
Hal böyle olunca; Milli Eğitim Bakanlığının sıfatı fer'i müdahil olmayıp davalıdır. Davalı tarafın tek başına kanun yoluna başvurabileceği tartışmasızdır. Bölge Adliye Mahkemesince davanın esastan incelemesi gerekirken yazılı şekilde dilekçenin reddine karar verilmesi isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20/03/2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.