"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gercüş Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; Batman İli, Gercüş İlçesi, ... Köyünde kain 130 ada 21 parsel sayılı taşınmazın 2009 yılında yapılan kadastro çalışmaları sonucu Maliye Hazinesi adına tescil edildiğini ancak taşınmazın babasından kendisine kaldığını, zilyedi olduğunu, yapılan kadastro çalışmaları sırasında köyde olmadığından yapılan hatayı fark edemediğini beyan ederek dava konusu ... Köyü 130 ada 21 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dosyanın 21/10/2019 tarihi itibariyle işlemden kaldırıldığı, üç aylık süresi içinde yenilenmediği anlaşıldığından, 6100 sayılı HMK'nın 150/5. maddesi gereğince 22/01/2020 tarihi itibari ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; dava açtıktan sonra ailevi ve şahsi sebepler nedeniyle il dışında olduğundan mahkeme işlemlerine zaman ayıramadığını, mahkemece bu nedenle davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini, verilen karar kesinleşirse babasından kalan taşınmazın hazineye kalacağını bunun da hem kendisi hem de ailesi açısından mağduriyet doğuracağını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, Somut olayda mahkemece, öninceleme duruşma günü ve saati usule uygun biçimde gerek davacı gerekse davalıya tebliğ edilmiş olmasına rağmen, davacının mazeret bildirmeksizin öninceleme duruşmasına katılmadığı, davalının da duruşmada bulunmadığı, bu nedenle mahkemece, HMK'nun 150/1. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olması, 3 ay içerisinde taraflarca yenilenmeyen dava hakkında da açılmamış sayılmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden, usul ve yasaya uygun bulunmayan davacının istinaf isteğinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle, kendisine usulüne uygun tebligat yapılmadığını, bilinen son adres yerine başka bir adrese tebligat yapıldığını öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı HMK’nın 150. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
"Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.
...İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.
2. 6100 sayılı HMK’nın 139. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
(1) Mahkeme, dilekçelerin karşılıklı verilmesinden ve yukarıdaki maddelerde belirtilen incelemeyi tamamladıktan sonra, ön inceleme için bir duruşma günü tespit ederek taraflara bildirir. (Değişik cümle:22/7/2020-7251/13 md.) Çıkarılacak davetiyede aşağıdaki hususlar ihtar edilir:
ç) Davetiyenin tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içinde tarafların dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları, bu hususların verilen süre içinde yerine getirilmemesi hâlinde o delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacaklarına karar verileceği..." hükümlerine yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut olayda, davacı 21/10/2019 tarihli öninceleme duruşmasına katılmamış; mahkemece takip edilmeyen dosyanın süresinde yenileninceye kadar 6100 sayılı HMK’nın 150. maddesi gereği işlemden kaldırılmasına karar verilmiş, 04/02/2020 tarihinde ise süresi içerisinde yenilenmeyen davanın HMK'nun 150. maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 120,60 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.