"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Kısıtlı davacı ... vasisi, miras yoluyla intikal, satın alma ve kazanmayı sağlayan eklemeli zilyetlik hukuki nedenlerine dayanarak davalı ... kayıtlı 131 ada 10 parsel kapsamında kalan 40 dönümlük taşınmaz bölümünün tapusunun iptaliyle davacı ... tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın süresinde açılmadığını, davacının zilyetlikle iktisap süresini doldurmadığını belirtip davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.03.2019 tarihli ve 2018/89 Esas, 2019/89 Karar sayılı kararıyla; davacı yönünden imar-ihya ve zilyetlikle iktisap şartlarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, fen bilirkişisinin 22.05.2017 tarihli raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen 40.853,16 m2'lik kısmın 131 ada 10 parselden ifrazı ile aynı ada içerisinde son parsel numarası verilmek suretiyle davacı ... tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili, davanın 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulduğunu, taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerden olması sebebiyle imar ihya ve zilyetlikle iktisabının mümkün olmadığını, davanın ispat edilemediğini, bilirkişi raporlarının tebliğ edilmediğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 26.02.2021 tarihli ve 2019/1648 Esas, 2021/245 Karar sayılı kararıyla; mera ve ormanla bir ilgisi bulunmayan dava konusu 131 ada 10 parsel numaralı taşınmazın, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen 40.853,16 m2'lik kısmının 1985 yılı hava fotoğraflarında sınırları belirgin tarım arazisi olduğunun tespit edildiği, zirai bilirkişi raporunda da taşınmazın 35-40 yıl veya daha fazla bir süre önce imar ihyasının tamamlandığının, 2. sınıf kuru tarım arazisi olduğunun belirlendiği, taşınmazın (A) harfiyle gösterilen kısmının imar ihyası tamamlandıktan sonra, hububat tarımı yapılmak suretiyle, tespit tarihinden geriye doğru 20 yılı aşkın bir süredir davacı tarafından tasarruf edildiği, İlk Derece Mahkemesince usulüne uygun şekilde keşif yapıldığı, alınan rapor ve beyanlar ile imar ihya ve zilyetlik durumlarının şüpheye yer bırakmayacak şekilde tespit edildiği, bilirkişi raporlarının hüküm kurmaya elverişli olduğu, sonuç olarak istinaf gerekçelerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 353/1.b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili, istinaf dilekçesinde yer alan itiraz nedenlerini yineleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun;
14. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;
"Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.
(Değişik ikinci fıkra: 3/7/2005 - 5403/26 md.) sulu veya kuru arazi ayrımı, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümlerine göre yapılır."
17. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;
"Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir."
4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun;
713. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;
"Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin “j” bendi gereğince Hazine'den harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.