"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : TRABZON BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : TRABZON 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki bedel davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar, davacılar vekili tarafından süresinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 26.04.2022 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacılar vekili Avukat ... ile temyiz edilen davalı vekili Avukat ...geldiler, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilhare Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakanları ...’nun davalı yeğeni ...’i vekil tayin ettiğini,vekilin mirasbırakanın maliki olduğu 104 ada 5 parsel (ifraz ile 104 ada 41,42,43,44 ve 45 parseller) sayılı taşınmazı dava dışı ... Usta’ya satış suretiyle temlik ettiğini, temlikin gerçekte mirastan mal kaçırma amacıyla yapıldığını, vekil ...’in satış bedelini mirasbırakana vermediğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL'nin davalıdan alınarak miras payları oranında davacılara ödenmesine karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı, satış işlemini mirasbırakanın iradesi doğrultusunda, mirasbırakandan aldığı vekâletname ile gerçekleştirdiğini, satışın gerçek olup, alıcı ... Usta tarafından satış bedelinin ödendiğini, mirasbırakana yıllarca baktığını ve her türlü hizmetini yaptığını, mirasbırakanın da satış bedelini hizmetleri karşılığı ve minnet duygusuyla kendisine bağışladığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince, temlikin mirasbırakanın iradesi doğrultusunda yapıldığı, vekalet görevinin kötüye kullanıldığının ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine dair verilen kararın davacılar vekili tarafından istinafı üzerine Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince, uyuşmazlığın muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı alacak talebi olduğu, ancak İlk Derece Mahkemesince hukuki sebebin vekalet görevinin kötüye kullanılması olarak nitelendirilerek hata yapıldığı, muris muvazaası hukuksal nedenine ilişkin olarak 01.04.1974 tarihli ½ sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında belirtilen ilkeler doğrultusunda taraf delillerinin eksiksiz toplanarak bu yönde değerlendirme yapılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken yanlış hukuki nitelendirme ile karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş; gönderme kararı üzerine yapılan yargılama sonucunda İlk Derece Mahkemesince, mirasbırakanın amacının taşınmaz satış bedelini davalıya bağışlamak olup, bağış işleminin geçerli olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, vekilin, yapılan işlemler nedeni ile hesap verme yükümlülüğünün bulunduğunu, davalının taşınmazı gerçek değerinin çok altında bir bedel ile üçüncü kişiye sattığını, davalının bu işlemin hesabını vermesi gerektiğini, mahkemce, davalının eylemi nedeni ile davacıların zarara uğrayıp, uğramadığının araştırılmadığını, davalı tarafın banka hareket dökümleri ve keşif sonucu belirlenen taşınmazın değeri göz önüne alındığında, davalının vekillik görevini kötüye kullandığının sabit olduğu, Bölge Adliye Mahkemesinin kararına rağmen, mahkemece eksik inceleme yapıldığını, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 01/10/2021 tarihli ve 2021/883 Esas 2021/966 Karar sayılı kararıyla; 01/04/1974 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararının mirasbırakanın kendi üzerindeki tapulu taşınmazlar yönünden yaptığı temliki işlemler için bağlayıcı olduğu,somut olayda olduğu gibi "gizli bağış" şeklinde gerçekleştirildiği iddia olunan işlemler hakkında anılan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının doğrudan bağlayıcı olma niteliğinin bulunmadığı, karara yorum yoluyla gizli bağış iddialarına yönelik olarak uygulama olanağı sağlanamayacağı;bu hususun Hukuk Genel Kurulu'nun 30/12/1992 tarih 586/782; 21/09/1994 tarih 248/538; 21/12/1994 tarih 667/856; 11/10/1995 tarih 1995/1-608 sayılı kararlarında belirtilmiş olup, Yargıtay'ın yargısal uygulamalarının bu doğrultuda kararlılık kazandığı,bu itibarla, dosyadaki belgelere, duruşma sürecini yansıtan tutanaklara ve gerekçe içeriğine göre, ilk derece mahkemesi kararında davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b/1. maddesi uyarınca davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar vermiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrarlayarak Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı pay oranında açılan bedel isteğine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1.Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
3.2.2. Hemen belirtilmelidir ki, muris muvazaasına ilişkin 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı, bizzat mirasbırakanın üzerinde tapuda kayıtlı olan taşınmazların mirasbırakan ya da vekili (temsilcisi) tarafından aslında bağış olduğu halde satış biçiminde temlik edilmesi durumunda uygulama olanağı bulur.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, özellikle; ön inceleme duruşmasında uyuşmazlık konusunun muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı bedel isteği olarak nitelendirildiği gözetilerek ,kararın (III.) nolu bendinde yer verilen İlk Derece Mahkemesi kararının; kararın (IV/3.) no.lu bendinde yer verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararının dayandığı yasal ve hukuksal gerekçelere göre yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, 20/11/2021 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz edilen davalı vekili için 3.815.00 TL duruşma vekalet ücretinin ve 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, 26/04/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.