"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davasında bozma kararına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne ilişkin verilen karar, süresi içinde davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, mirasbırakan ...’nin kız çocuklarından mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443 ve 444 parsel sayılı toplam 24 parça taşınmazdaki paylarını 28.07.1981 tarihinde satış suretiyle davalı oğullarına ve müteveffa oğlu ...’e temlik ettiğini ileri sürerek, dava konusu 24 parça taşınmazın davalılara satışının iptali ile miras payları oranında adlarına tescilini, olmadığı taktirde tenkisini istemiş, yargılama sırasında davacılardan ...’in ölümü üzerine mirasçıları davayı sürdürmüştür.
II. CEVAP
Davalılar, dava konusu payları gerçek bir satış işlemiyle ve bedelini nakten ödemek suretiyle satın aldıklarını, işlem tarihinde alım güçlerinin bulunduğunu, esasen mirasbırakanın dava konusu taşınmazlarda 3. kişilerle paydaş hale gelmesi ve bu taşınmazlarda paydaşlar arasında uyuşmazlıklar çıkması, geçmiş dönemde taşınmazlar için kan akması nedeniyle çocuklarına zarar geleceğini düşünerek taşınmazları satmak istediğini ancak baba toprağının yabancıya gitmesine razı olmadıklarından mirasbırakana engel olup dava konusu payları kendilerinin satın aldıklarını, mirasbırakanın daha kıymetli başkaca pek çok taşınmazı olduğunu bildirip davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEMENİN İLK KARARI
Haymana Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.06.2015 tarihli ve 2013/38 Esas, 2015/231 Karar sayılı kararıyla; mirasbırakanın dava konusu taşınmazlardaki paylarını satma ihtiyacı içinde olmayıp satmasını gerektirecek makul bir nedenin de bulunmadığı, temlikin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Yukarıda belirtilen karara karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Dairenin 15.01.2019 tarihli ve 2015/16085 Esas, 2019/103 Karar sayılı kararıyla; “Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yazılı olduğu üzere davanın kabulüne karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Davalıların esasa ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine. Ne var ki; hükmün infaza elverişli olduğunu söyleyebilme olanağı bulunmamaktadır. Şöyle ki, dava konusu taşınmazlara ilişkin yapılan satışın iptaline, davacıların miras payları oranında tapu kaydının iptali ile davacılar adına tesciline şeklinde hüküm kurulmuş ise de, dava konusu taşınmazlarda dava dışı kişilerin de payı bulunduğu, yalnızca mirasbırakandan davalılara geçen pay oranlarının dava konusu edildiği gözetildiğinde infazda tereddüt oluşturacak şekilde karar verildiği açıktır. Hâl böyle olunca, dava konusu taşınmazların güncel tapu kayıtları da getirtilmek suretiyle dava konusu taşınmazlarda mirasbırakan tarafından davalılara temlik edilen pay oranları ve davacıların miras payları nazara alınarak iptal tescile karar verilmesi gerekirken taşınmazların tümünü kapsayacak şekilde ve infazda tereddüt oluşturacak biçimde hüküm tesisi doğru değildir.” gerekçesiyle karar bozulmuş, davalılar vekilinin karar düzeltme istemi Dairenin 02.10.2019 tarihli ve 2019/1842 E., 2019/4975 K. sayılı kararıyla reddedilmiştir.
3. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Haymana Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.12.2021 tarihli ve 2019/168 Esas, 2021/153 Karar sayılı kararıyla; temliklerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenleri
5.1. Davalı ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı tarafın iddialarını ispatlayamadığını, davalıların yüksek gelir durumuna sahip oldukları, taşınmazları alım gücü bulundukları, ticaretle, zahirecilik ve hayvancılıkla uğraştıkları, taşınmazların satışı yapıldıktan sonra mirasbırakan ...’ın, her bir davacıya 100 baş keçi verdiğini, bu nedenle davacıların, babaları öldükten sonra dahi yıllarca dava açmadığını, mirasbırakanın geriye 107 adet taşınmazı kaldığını, mirasbırakanın taşınmazları oğullarına bedeli karşılığı sattığını, eldeki davanın, mirasbırakanın ölümünün üzerinden yaklaşık 30 yıl geçtikten sonra açıldığını, temliklerin muvazaalı olduğunu düşünen davacıların bu kadar uzun süre beklemelerinin hayatın olağan akışına aykırı olup, davacıların kötü niyetli olduklarını, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
5.2. Davalı ... mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı tanıklarının muvazaa ve mal kaçırmaya yönelik beyanları bulunmadığını, mirasbırakanın geride tam malik veya pay sahibi olduğu 107 adet taşınmazının kaldığını, bu durumun mirasbırakanın amacının mal kaçırmak olmadığının açık göstergesi olduğunu, davalıların, dava konusu taşınmazları alım gücüne sahip oldukları, davacıların iddialarını kanıtlayamadıkları, temlik edilen taşınmazların, mirasbırakanın geride kalan taşınmazlarının %1'i oranında olduğunu, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı pay oranında tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde tenkis isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere; görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunu'nun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle mirasbırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile mirasbırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
6.2.2. 6100 sayılı HMK'nın 297. maddesi uyarınca hakim, doğru, infazı kabil, infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak şekilde bir karar vermek zorundadır.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Dosya içeriğine, toplanan delillere, (IV/6.2.) no.lu paragrafta yer verilen yasal ve hukuksal gerektirici nedenler ile hükmüne uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde işlem yapılarak yazılı şekilde karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalılar vekillerinin işin esasına yönelik temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine.
6.3.2. Davalıların diğer temyiz itirazlarına gelince; 6100 sayılı HMK'nın 297. maddesi uyarınca hakim, doğru, infazı kabil, infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak şekilde bir karar vermek zorundadır. Somut olayda, davalı kayıt maliki ... yargılama devam ederken 06.03.2020 tarihinde, yine ... mirasçısı ... ise 21.10.2020 tarihinde ölmüş olup, dava konusu taşınmazlara ait tapu kayıtlarında 1920/103680 (1/54) pay ... adına kayıtlı olup, karar tarihi itibari ile anılan bu payın ... mirasçılarına intikali yapılmadığı halde mahkemece bu payın mirasçılara intikali yapılmış gibi, ... mirasçılarının ve ...’den sonra ölen ... mirasçısı ...’nin mirasçılarının pay oranları belirlenerek bu pay oranları üzerinden iptal-tescil kararı verilmesi doğru değildir. Bununla birlikte geri çevrilme ile getirtilen güncel tapu kayıtlarında da, dava konusu taşınmazlardaki ... adına kayıtlı 1/54 ‘er payların 14.03.2022 tarihli 4753 yevmiye no.lu işlemle elbirliği halinde mirasçıları...,...,...,ve .... adına intikal işleminin yapıldığı, yapılan intikal işleminde mirasçıların pay oranlarının belirlenmediği, ... .... mirasçıları adlarına ise intikal işleminin yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, güncel tapu kayıtlarında .....’ye ait 1/54'er payların iştirak halinde ... mirasçıları adına kayıtlı olması nedeniyle mahkemece verilen kararın infaz kabiliyetinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ne var ki, bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanması gerekmektedir.
V. SONUÇ
1. (IV/6.3.1.) no.lu paragrafta açıklanan nedenlerle; bir kısım davalılar vekillerinin yerinde bulunmayan sair temyiz itirazlarının reddine,
2. (IV/6.3.2.) no.lu paragrafta açıklanan nedenlerle; bir kısım davalılar vekillerinin temyiz itirazının değinilen yönden kabulüne;
Hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan '' -Vefat eden ... mirasçısı ...'nin 480/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas ve 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 480/933120'ın davacı ... ve 480/933120'unun 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara..... Noterliğinin 12/05/2020 tarihli 2372 yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları (....., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline,
-Vefat eden ... mirasçısı ...'nin 360/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas, 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 40/103680'ın davacı ... ve 40/103680'unun 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara .... Noterliğinin 12/05/2020 tarihli, 2372 yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları ....., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline,
-Vefat eden ... mirasçısı ...'ın 360/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas, 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 40/103680'ın davacı ... ve 40/103680'unun 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara 19. Noterliğinin 12/05/2020 tarihli, 2372 yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları (..., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline,
-Vefat eden ... mirasçısı ...'in 360/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas, 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 40/103680'ın davacı ... ve 40/103680'unun 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara 19. Noterliğinin 12/05/2020 tarihli, 2372 yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları (..., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline,
-Vefat eden ... mirasçısı olan vefat eden ... mirasçısı ...'nin 135/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas ve 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 15/103680'ın davacı ... ve 15/103680'ın 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara ..... Noterliğinin 12/05/2020 tarihli, ..... yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları (....., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline,
-Vefat eden ... mirasçısı olan vefat eden ... mirasçısı ...'nin 135/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarih ve 1987/437 Esas ve 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 15/103680'ın davacı ... ve 15/103680'ın 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara 19. Noterliğinin 12/05/2020 tarihli 2372 yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları (...., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline,
-Vefat eden ... mirasçısı olan vefat eden ... mirasçısı ...'nin 90/103680 payının, davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas ve 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar hisseleri oranında iptal edilerek 1/9 hisse oranı olan 10/103680'ın davacı ... ve 10/103680'ın 1/9 hisse ile vefat eden davacı ...'in Ankara ....Noterliğinin 12/05/2020 tarihli, 2372 yevmiye sayılı veraset ilamına göre mirasçıları (..., ..., ..., ..., ..., ...) adına tapuya kayıt ve tesciline" paragraflarının tümünün hüküm yerinden çıkarılmasına, yerine; hükme 2. fıkra olarak
2.) “Ankara ili, .... ilçesi, .... Mahallesinde bulunan 421, 422, 423, 424, 425, 426, 427, 428, 429, 430, 431, 432, 433, 434, 435, 436, 437, 438, 439, 440, 441, 442, 443 ve 444 parsel sayılı taşınmazlarda davalılar ..., ..., ..., ..., ... adına iştirak halinde kayıtlı 1/54 payın davacılar ... ve ...'in Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 25/03/1987 tarihli ve 1987/437 Esas, 1987/276 Karar sayılı veraset ilamına göre 1/9'ar payları oranında iptali ile iptale konu payın 1/9'u olan 1/486 payın davacı ... ve 1/486 payın vefat eden davacı ...'in Ankara .... Noterliğinin 12/05/2020 tarihli, 2372 yevmiye sayılı veraset ilamındaki miras payları oranında davacılar ....., ..., ..., ..., ..., ... adlarına tesciline, kalan payın iştirak halinde davalılar ..., ..., ..., ..., ... üzerinde bırakılmasına” cümlesinin yazılmasına, takip eden fıkra numaralarının teselsül ettirilmesine 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438/7. maddesi uyarınca hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine, peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.