"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ERZURUM BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
MAHKEMESİ : MUŞ 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın davalı ... yönünden kabulüne, diğer davalı yönünden ise reddine ilişkin verilen kararın davalı ... vekilince istinaf edilmesi üzerine, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen karar yasal süre içerisinde davalı ... vekilince temyiz edilmiş olmakla, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
I. DAVA
Davacı, 38 parsel sayılı taşınmazın ... oğlu... mirasçıları adına tespit edildiğini mirasbırakanı ...'in tapulama tutanağına karşı Tapulama Komisyonuna itiraz ettiğini, Tapulama Komisyonunun 13.01.1965 tarihli kararı ile mirasbırakanı ...'in itirazının kabulü ile dava konusu 38 parsel sayılı taşınmazın ... adına tespit ve tesciline karar verildiğini, davalının kök mirasbırakanı ... ...'in Tapulama Komisyonu'nun 13.01.1965 tarihli kararına karşı Muş 2. Kol Tapulama Mahkemesine itiraz ettiğini, Mahkemece 14.07.1967 tarihli ve 1967/201 Esas, 1967/350 Karar sayılı kararı ile davalının kök mirasbırakanı ...’nin Tapulama Kanunu'nun 60/3. maddesi uyarınca itiraz etmemiş sayılmasına karar verildiğini, Tapulama Komisyonunca mirasbırakanı ... adına çekişme konusu 38 parsel sayılı taşınmazın tespit ve tesciline ilişkin karara karşı yapılan itirazın Muş 2. Kol Tapulama Mahkemesince reddedilmiş olmasına rağmen taşınmazın ... yerine ... oğlu... mirasçıları adına tapuya 22.01.1968 tarihinde hükmen tescil edildiğini, bu şekilde oluşan kaydın yolsuz olduğunu ileri sürerek, dava konusu 38 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile ... mirasçıları adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ..., davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davacının çekişme konusu taşınmaz ile bir ilgisinin olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Muş 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 20.10.2017 tarihli ve 2015/307 Esas, 2017/909 Karar sayılı kararıyla; Muş 2. Kol Tapulama Mahkemesinin 14.07.1967 tarihli ve 1967/201 Esas, 1967/350 Karar sayılı kesinleşmiş kararının Tapu Müdürlüğü tarafından uygulanmadığı ve dava konusu taşınmazın yolsuz şekilde ... oğlu... mirasçıları adına tapuya tescil edildiği, davalı ...’in de ... oğlu... mirasçılarından olduğu gerekçesiyle bu davalı yönünden açılan davanın kabulüne, diğer davalı ... hakkında ise TMK’nın 1007. maddesi uyarınca açılan tazminat davası olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; tapu siciline güvenerek iyi niyetle kazandığı iktisabının korunması gerektiğini, aynı iddialar ile ... mirasçılarından ... tarafından açılan davanın olduğunu, Mahkemece davanın reddine karar verildiğini, kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 11.12.2020 tarihli ve 2018/1758 E., 2020/1514 K. sayılı kararı ile Muş 2. Kol Tapulama Mahkemesinin 14.07.1967 tarihli ve 1967/201 Esas, 1967/350 Karar sayılı kesinleşmiş kararının Tapu Müdürlüğü tarafından uygulanmadığı ve dava konusu taşınmazın yolsuz şekilde ... oğlu... mirasçıları adına tapuya tescil edildiği, davalı ...’in de ... oğlu... mirasçılarından olduğu bu durumda TMK’nın 1023. maddesinin koruyuculuğundan yararlanamayacağı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından HMK’nın 353.1.b.1. maddesi uyarınca, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyerek kararın bozulmasını istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”
3.2.2. Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oysa, oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.
3.2.3. TMK’nın 1023. maddesinde; “Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024/1. maddesinde; “ Bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise, bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz.” 1024/2. maddesinde; “Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.” 1024/3. maddesinde; “Böyle bir tescil yüzünden ayni hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinin yerinde bulunmasına göre, (III) ve (IV/3.) no.lu paragraflarda yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün HMK'nın 370. maddesi gereğince ONANMASINA, aşağıda yazılı 9.189,93 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 29.12.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.