"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
HÜKÜM/KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davasında, davanın reddine ilişkin verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece, kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ve feri müdahil vekilleri tarafından duruşma istekli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili, 1535 ada 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 1537 ada 1, 2, 3, 4, 5, 7 parsel sayılı taşınmazların davacı ... adına kayıtlı iken, sahte encümen kararları ile hukuka aykırı olarak dava dışı S.S. ... Arsa ve Konut Yapı Kooperatifine, anılan Kooperatif tarafından da dava dışı ... A.Ş.'ye satış suretiyle devredildiğini, satış tarihinden sonra yapılan imar uygulamaları sonucu oluşan parsellerden 2274 ada 8 parsel sayılı taşınmazın ... A.Ş. Adına tescil edildiğini, yapılan devirler neticesinde taşınmazın son kayıt malikinin davalı olduğunu, davalının iyiniyetli olmadığını, ilgililer hakkında ceza kovuşturmalarının devam ettiğini ileri sürerek 2274 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ..., iyiniyetli olduğunu, tapudaki kayda güvenerek taşınmazı devraldığını belirterek davanın reddini savunmuş; davalı ile Antalya 1. Noterliğinin 09/11/2007 tarihli, 28913 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki taşınmaz mal satış vaadi sözleşmesi düzenleyen ... davalı yanında fer'i müdahil olarak davaya katılmıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, son kayıt malikinin iyiniyetli olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 04.11.2020 tarihli ve 2018/1852 E., 2020/5653 K. sayılı kararıyla; " 1537 ada 1, 2, 3, 4, 5, 7 ve 1535 ada 3, 4, 5, 6, 7, 8 parsel sayılı taşınmazların 13/08/1997 tarihinde Çalkaya Belediyesi Meclisi kararı olmaksızın Çalkaya Belediyesi Encümen kararı ile S.S. ... Arsa ve Konut Yapı Kooperatifine satış yoluyla devredildiği, dava dışı kooperatif adına yolsuz tescil ile kaydedilen taşınmazların 05.12.1997 tarihinde imar görmesi sonucu oluşan 1990 ada 1 parselin 18.09.1998 tarihinde dava dışı kişilere tahsis yoluyla intikal ettirildiği, anılan kişilerin de 18.09.1998 tarihinde 1990 ada 1 parseldeki paylarının tamamını ... Su Ürünleri Endüstrisi A.Ş'ye temlik ettikleri, 1990 ada 1 parselin 10.02.1999 tarihli imar uygulaması sonucu 2274 ada 8 parsele gittiği ve ... Su Ürünleri Endüstrisi A.Ş’nin borcu nedeniyle taşınmazın cebri icra ile satılıp T.Halk Bankası A.Ş adına tescil edildiği, Halk Bankası’nın taşınmazı 06.05.2004 tarihinde davalı ...'e devrettiği, taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde 23/10/2000 tescil tarihli ‘Doğu Ant. Emlak Müd. 20.10.2000 tarih 17943 sayılı yazılarıyla tapu iptal davası açılacaktır.’ şeklinde şerhin bulunduğu kayden sabittir...Ne var ki; somut olayda davalının TMK 1023. maddesi korumasından yararlanma olanağı yoktur. Şöyle ki; davalı, tapu kaydındaki 23.10.2000 tarihli şerhi görerek dava konusu taşınmazı satın almış olup, artık davalının iyiniyetli olduğundan söz etme imkanı bulunmamaktadır. Hal böyle olunca, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir." gerekçesiyle karar bozulmuş; davalı vekilinin karar düzeltme istemi Dairenin 28.06.2021 tarihli ve 2021/2153 E., 2021/3584 K. sayılı kararıyla, reddedilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, yolsuz tescil iddiasının sabit olduğu, davalının dava konusu taşınmazı tapu kaydında yer alan 23/10/2000 tarihli şerhi görerek satın aldığı, bu sebeple iyi niyetli olduğundan bahsedilemeyeceğinden TMK'nın 1023. maddesinden yararlanmasının mümkün olmadığı, her ne kadar feri müdahil vekili tarafından, taşınmazdaki şerhin terkin edildiğinden söz edilmişse de, şerhin taşınmazın devrinden sonra terkin edildiği, taşınmazın devri sırasında şerhin mevcut olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ve feri müdahil vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ve feri müdahil vekilleri, bozma kararının maddi hataya dayalı olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerine şerh konulmadan önceki süreçte iyi niyetli üçüncü kişiler tarafından taşınmazın temlik alınmasından kaynaklı olarak TMK'nın 1023. maddesinde düzenlenen hak kazanımı durumunun gerçekleştiğinin önceki temyiz incelemesi sırasında dikkate alınmadığını, şerh olmayan dönemde taşınmazın yine 3. kişi konumunda bulunan ... A.Ş.'ye temlik edilmesinin ve şirketin iyiniyetli olmasının Yargıtay tarafından gözetilmediğini, kaldı ki Maliye Hazinesinin ilgili belediyelerle yapmış olduğu 21/02/2018 tarihli sulhname ve 29/11/2018 tarihli 7153 sayılı özel yasal düzenlemede de Hazine adına dava açılmayacağı ve özel mülkiyete geçmiş tapu kayıtlarına sıhhat ve hukuki geçerlilik kazandırılacağının kararlaştırıldığını, Antalya Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Dairesi Başkanlığı Doğu Antalya Emlak Müdürlüğü tarafından Antalya/Aksu Tapu Müdürlüğüne gönderilen 13/08/2013 tarihli yazı ile dava konusu 2274 ada 8 parsel sayılı taşınmaz üzerine sehven beyan şerhi konulduğunun belirtildiğini, kooperatiften taşınmazı devralan gerçek kişilerin, ... A.Ş.'nin, Türkiye Halk Bankası A.Ş.'nin, davalı ...'in ve müdahil ...'in iyiniyetli 3. kişi konumunda bulundukları ve TMK'nın 1023. maddesinin korumasından yararlanması gerektiklerini, tapunun iptaline neden gösterilen 23/10/2000 tarihli kaydın şerh olmadığını, beyan olduğunu bu nedenle beyanı görerek taşınmazı satın alan kişi açısından bir hukuki sonucun doğmayacağını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “ Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”, 1023. maddesinde; “ Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024. maddesinde; “Bir ayni hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise, bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz. Bağlayıcı olmayan bir hukuki işleme dayanan veya hukuki sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur. Böyle bir tescil yüzünden ayni ... zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (HUMK) uygulanacağı davalar yönünden HUMK'nun 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Davalı ve feri müdahil vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 188.802,60 TL bakiye onama harcının temyiz edenlerden alınmasına,
Davacı ... vekili duruşmaya katılmadığından lehine duruşma vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
22/02/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.