"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın, davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b-1 maddesi gereğince esastan reddine dair karar, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar, babaları ...’in 2 parsel sayılı taşınmazını torunu olan davalı ...’ye, 75 parsel sayılı taşınmazını oğlu olan davalı ...’a satış suretiyle temlik ettiğini, babalarının alzheimer hastası olduğunu, davalıların bu durumdan faydalanarak anılan temlikleri mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak gerçekleştirdiklerini ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tescilini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalılar, aktif husumetten davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Havza Asliye Hukuk Mahkemesinin 09/06/2021 tarihli ve 2020/181 E., 2021/117 K. sayılı kararıyla;davanın ehliyetsizlik ve muvazaa hukuki nedenlerine dayalı olduğu, davaya konu taşınmazların malikinin hali hazırda hayatta olduğu, bu durumda kişinin ehliyetsiz olduğuna dayanarak iş bu davayı açabileceği, kendi ehliyetsizliğine dayandığı durumda; gerçek malike vasi tayin edilmesi ve vasinin de vesayet makamından izin almak suretiyle hukuki işlemlerde onu temsil etmesi suretiyle dava açılması gerektiği gerekçesiyle, davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili, dava konusu taşınmazların satış bedellerinin emsallerinin çok altında olduğunu, dolayısıyla devredilme amacının satıştan ziyade bağış olduğunu, yanı sıra satış işleminin gerçekleştirildiği tarihte davacıların babası ...’in 79 yaşında alzheimer hastası olduğunu, hukuki işlem ehliyeti bulunmadığını ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 23/11/2021 tarihli 2021/2220 E., 2021/2370 K., sayılı kararıyla;tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları delillere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re'sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili, istinaf talepli dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ehliyetsizlik ve muvazaa hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 6100 sayılı HMK madde 51; “Dava ehliyeti, medenî hakları kullanma ehliyetine göre belirlenir.” şeklinde düzenlenmiş, “dava ehliyeti” dava şartı olarak benimsenmiştir. Öte yandan, 03.03.1993 tarih, 773/82 sayılı Hukuk Genel Kurulu kararında da; dava şartlarının davanın açıldığı tarihten, hükmün kurulduğu tarihe kadar varlığını devam ettirmesinin temel kural olduğu açıkça vurgulanmıştır.
3.2.2. 4721 sayılı TMK madde 405 “Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır. Görevlerini yaparlarken vesayet altına alınmayı gerekli kılan bir durumun varlığını öğrenen idarî makamlar, noterler ve mahkemeler, bu durumu hemen yetkili vesayet makamına bildirmek zorundadırlar.” hükmüne yer verilmiştir.
3.3. Değerlendirme
Somut olayda; temliki yapan ve hukuki ehliyetten yoksun olduğu iddia edilen ...’in, dava açıldığı tarihte sağ olduğu ve davacıların babaları ... adına tescil isteminde bulunduğu anlaşılmaktadır. Davacılardan ...’in babası ...’in vesayet altına alınması talebiyle dava açtığı, Havza Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/314 E.,2020/400 K. sayılı vesayet dosyasında Samsun Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesince düzenlenen 03/09/2020 tarih ve 4048 sayılı rapor ile ...’e vasi tayini gerekmediğini bildirir rapor uyarınca davanın reddine karar verilerek kesinleştiği anlaşılmıştır.
Kararın (III.) ve (IV.3.) nolu paragraflarındaki gerekçeler yerinde bulunmakla; dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 21,40 TL bakiye onama harcının davacılardan alınmasına, 16/05/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olmak üzere karar verildi.