"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
DAVACILAR : ...
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın, davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; başvurunun esastan reddine dair verilen karar, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; mirasbırakan ... ...'ın Gersan Toplu İşyeri Yapı Kooperatifinin 413 numaralı üyesi iken mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla kooperatif hissesini dava dışı ... ...'a, ondan da kardeşi ... ...'a muvazaalı olarak devrettiğini, kooperatifin ferdileşmesi üzerine 15569 ada 48 parsel sayılı taşınmazın ... ... adına tescil edildiğini, ... ...'ın ölümü ile davalıların mirasçı olarak kaldıklarını, dava konusu yerin kira gelirinin ... ... tarafından mirasbırakana verildiğini, ayrıca ... ...'ın kooperatif hissesini alım gücünün bulunmadığını ileri sürerek 15569 ada 48 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına tescilini talep etmiş, 06/12/2018 havale tarihli dilekçe ile talebin miras payına yönelik olduğunu belirtmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; mirasbırakanları ... ...'ın uzun süre adı geçen kooperatifin yöneticiliğini yaptığını, ... ...’a ait kooperatif hissesini maliki olan kişinin vekili sıfatıyla yatırım amaçlı olarak ... ...’ın satın aldığını, ... ...'ın 20 yıl sonra kooperatif payını ... ...'a devrettiğini, ... ...'ın ise anılan payı ... ...'dan tanıklar huzurunda satın aldığını, kooperatif hisse devrinin menkul hükmünde olup, 23/06/2008 tarihinde tapuya dönüştüğünü, muris muvazaasından söz edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 04/04/2019 tarihli ve 2016/432 E., 2019/154 K. sayılı kararıyla; yapılan satışların gerçek olmadığı, devir tarihinden sonra kiraları bir süre ... ...'ın kendisinin aldığı, asıl amacın ... ...'a bağış niteliğinde olduğunun anlaşıldığı, kişisel hak niteliğindeki kooperatif hissesinin devri işleminde 01/04/1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadi Birleştirme Kararının uygulanamayacağı, muvazaa iddiasının yerinde bulunmadığı, davacıların tenkis talebinin de bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; tanık beyanları ile iddiaların sabit olduğunu, devir bedellerinin çok düşük olduğunu, Yerel Mahkemenin gerekçesinde de satışların gerçek olmadığının tespit edildiğini, kooperatif üyeliğinin ileride ferdileşme ile tapuya dönüşeceğinin açık olduğunu, ilk devir tarihinden itibaren dahi işyeri kuraları çekilerek taşınmazın kiraya verildiğini, çoğun içinde az da bulunduğundan tapu iptali ve tescil talebinin tenkis talebini kapsadığını belirterek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24/11/2021 tarihli ve 2019/1193 E., 2021/2162 K. sayılı kararıyla; 01/04/1974 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararının mirasbırakanın kendi üzerindeki tapulu taşınmazlar yönünden yaptığı temliki işlemler için bağlayıcı olduğu, somut olayda olduğu gibi kooperatif hissesinin devri şeklinde gerçekleştirilen işlemler hakkında anılan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının doğrudan bağlayıcı olma niteliğinin bulunmadığı, davacıların yargılama sırasında taleplerini daraltarak tenkis isteminde de bulunmadıkları gerekçesiyle davacıların istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki hususları tekrarlamıştır.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
3.2.2. Öte yandan, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda, temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığını ispat külfeti 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 190. maddesi ile Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 6. maddesi gereği davacı tarafa aittir.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayanağı olan ve kararın (V/3.2.) numaralı paragraflarında açıklanan yasal ve hukuksal gerekçeye göre Bölge Adliye Mahkemesince (IV/3.) numaralı paragrafta gösterilen gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur.
VI. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, alınması gereken 80,70-TL onama harcı peşin olarak yatırıldığından harç alınmasına yer olmadığına, 25/04/2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.