"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/113 E., 2022/728 K.
FER'Î MÜDAHİL : ... vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 16.10.2015
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, dava dilekçesine ekli krokide (A) harfi ile gösterilen taşınmazı 1976 yılında trampa işlemi ile aldığını ve o zamandan beri genelde kiraya vermek suretiyle tarım arazisi olarak kullandığını, ancak taşınmazın ihdasen Hazine adına tescil edildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliliği yoluyla mülk edinme koşullarının davacı yararına gerçekleşmediğini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Kahramanmaraş 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 28/03/2016 tarihli ve 2015/901 E. 2016/286 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın 339 parsel sayılı taşınmaz olduğu, 3402 sayılı Kanun'un 22/A maddesi uygulaması ile 352 ada 1 parsel numarasını aldığı ve dava dışı şahıslar adına kayıtlı olduğu gerekçesiyle davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 23.10.2019 tarihli ve 2019/4576 E. 2019/6747 K. sayılı kararıyla: dava konusu edilen yerin kısmen tescil harici iken 06.10.2015 tarihinde idari yoldan Hazine adına tescil edilen 339 ada 17 parsel sayılı taşınmazda kısmen de paftada yol olarak gösterilen yerde kaldığı anlaşılmaktadır. Buna göre davacının husumeti Hazine’ye yöneltmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ne var ki, tescil harici yolda kalan bölüm yönünden dava tescil istemine yönelik olduğuna göre 4721 sayılı TMK'nın 713/3. maddesi uyarınca husumetin yasal hasım konumunda olan Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişiliğine birlikte yöneltilmesi zorunludur. Hal böyle olunca; Mahkemece, davacı tarafından husumetin Hazine’ye yöneltilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığı göz önüne alınarak, tescili istenen dava konusu yerin tespit harici yolda kaldığı anlaşılan kısmı yönünden, ilgili kamu tüzel kişiliği olarak Oniki Şubat Belediye Başkanlığı ve ...'nı davaya dahil etmesi için davacıya süre ve imkan tanınmalı, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalılardan savunma ve delilleri sorulmalı, bildirdikleri takdirde delilleri toplanmalı ve sonrasında işin esasına girilerek, tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece yeterli inceleme ve araştırma yapılmadan hatalı değerlendirme ile davanın husumetten reddine karar verilmiş olması isabetsiz olup...” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yolu ile taşınmaz edinme koşullarının davacı yararına gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı ... adına kayıtlı dava konusu 339 ada 17 parselin tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili, verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın evveliyatında Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu, davacının taşınmazda kesintisiz zilyetliğinin bulunmadığı gibi imar-ihya faaliyeti de yapmadığını, bilirkişi raporlarındaki aksi tespitlere katılmanın mümkün olmadığını, imar ihya koşullarının oluşmadığını, davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmediğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.TMK'nın 713/1 inci 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri.
2. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesinin j bendi
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen karar, hükmüne uyulan bozma kararına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
2. Ancak, harç kamu düzeni ile ilgili olup temyiz edenin sıfatına bakılmaksızın re’sen gözetilmesi zorunludur.
Somut olayda, dava tapu iptal ve tescil davası olup, Hazine aleyhine açılan dava kabul edildiğine göre, mahkemece, davalı Hazinenin harçtan muaf olduğu gözetilerek karar verilmesi gerekirken, dava tescil davası gibi değerlendirilip, davacı aleyhine karar ve ilam harcına hükmedilmiş olması isabetsizdir.
Ne var ki, anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 438/7 nci maddesi gereğince düzeltilerek onanması gerekmiştir.
3- Öte yandan, davanın açıldığı tarih itibarıyla çekişmeli taşınmazın maliki davalı ... olup, mahkemece diğer davalılar Onikişubat Belediye Başkanlığı ile ... yönünden husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken, anılan davalılar yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru değil ise de, bu husus temyiz nedeni yapılmadığından eleştirilmekle yetinilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Mahkeme kararının hüküm kısmının 5. bendi hükümden çıkarılarak; yerine; "Davalı ... harçtan muaf olduğundan karar ve ilam harcı alınmasına yer olmadığına; davacı tarafından yatırılan 27,70 TL peşin ve 836,00 TL tamamlama harcının istek halinde davacıya iadesine '' cümlesinin yazılmasına, hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3 üncü maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 438/7 nci maddesi uyarınca bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
12.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi