"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1003 E., 2022/1458 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ordu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/328 E., 2021/478 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili dava dilekçesinde; Ordu ili, ... ilçesi, .... köyünde bulunan 124 ada 15, 130 ada 1, 158 ada 1, 159 ada 1 ve 2, 161 ada 20 parsel sayılı taşınmazların Hazinenin pay sahibi olduğu 22.05.1945 tarih ve 78 sıra numaralı tapu kaydı kapsamında kaldığını belirterek Hazine payının iptali ile Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemenin 13.11.2018 tarihli ve 2013/115 Esas, 2018/677 Karar sayılı kararı ile; davacı Hazinenin tapu kaydının dava konusu taşınmazları kapsadığı gerekçesi ile davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazlardaki davalılar adına olan tapu kayıtlarının ¼ oranında iptali ile davacı ... adına tesciline karar verilmiş, davalılardan 124 ada 15 ve 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazların tespit ve kayıt malikleri olan .... ve ... vekili karara karşı istinaf isteminde bulunmuştur.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 14.02.2020 tarihli ve 2019/1956 Esas, 2020/253 Karar sayılı kararıyla; istinaf konusunun 124 ada 15 ve 130 ada 1 parseller olduğu, Mahkemece yapılan tapu kayıt uygulaması ve zilyetlik araştırmasının eksik olduğu gerekçesiyle karar kaldırılmış, dosya Mahkemesine gönderilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonucunda Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 158 ada 1, 159 ada 1 ve 2 parsel, 161 ada 20 parsel sayılı taşınmazlar yönünden verilen kararın tapu maliki davalılar tarafından istinaf edilmemesi sebebi ile kesinleştiği anlaşıldığından iş bu taşınmazlar yönünden yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, davacının dayanak tapu kaydının dava konusu 124 ada 15 parsel ve 130 ada 1 taşınmazları kapsadığının ispatlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davalılara ait taşınmazların Hazineye ait taşınmaz ile aynı sınırları gösterdiğini, bundan dolayı da Hazinenin hissedarlığının söz konusu olduğunu, Hazine tapularının oluşma nedenleri dikkate alındığında taşınmazların kaçak ve yitik kişilerden kanunları uyarınca Devlete kalan taşınmazlardan olduğunu, yetersiz ve eksik inceleme ile tutulan bilirkişi raporlarının hükme esas alınmasının mümkün olmamasına rağmen bu raporlar esas alınarak davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, 158 ada 1, 159 ada 1 ve 2 parsel, 161 ada 20 parsel sayılı taşınmazlar yönünden kararın kesinleştiğini, Mahkemece bu parsellere yönelik kanun yolu açık olmak üzere karar verilmesine yer olmadığına ilişkin hüküm kurulmasının isabetsiz olduğunu, tapu kayıt uygulamasının yetersiz olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; incelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye, çekişmeli taşınmazların davacının dayandığı tapu kaydı kapsamında kaldığının ve çekişmeli taşınmazların mütegayyip şahıslardan kaldığının Mahkemece yapılan keşiflerdeki tapu uygulaması, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları ile ispatlanamamasına göre 124 ada 15 ve 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazların mütegayyip eşhastan gelen tapulu taşınmazlar olduğunu, davalıların tapusu ile dayanak tapu kaydının aynı sınırları okuduğunu, taşınmazların kanunları gereği Hazineye kalan taşınmazlar olduğunu, bilirkişi raporlarının eksik olduğunu, dayanak tapu kaydının eksiksiz olarak getirtilmediğini, 158 ada 1, 159 ada 1 , 2 ve 161 ada 20 parsel sayılı taşınmazlar hakkında verilen hükmün istinaf yoluna başvurmama nedeni ile kesinleştiğini, buna rağmen haklarında kanun yolu açık olmak üzere hüküm kurulmasının isabetsiz olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 20. maddeleri.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucunda, temyize konu Ordu ili, .... ilçesi, ... köyünde bulunan 124 ada 15 parsel sayılı taşınmaz tapu kaydı, hibe, takas ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, 130 ada 1 parsel sayılı taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle eşit paylarla Ayhan ve ... adlarına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Davacı ..., tapu kaydına dayanarak Ordu ili, .... ilçesi, .... köyünde bulunan 124 ada 15, 130 ada 1, 158 ada 1, 159 ada 1 ve 2, 161 ada 20 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine dava açmış, İlk Derece Mahkemesinin 13.11.2018 tarihli ve 2013/115 Esas, 2018/677 Karar sayılı kararı ile, davacının dayanak kaydının dava konusu taşınmazları kapsadığı gerekçesi ile davanın kabulüne ilişkin verdiği karara karşı sadece 124 ada 15 ve 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar yönünden istinaf yoluna bavurulduğundan Bölge Adliye Mahkemesince bu parseller açısından inceleme yapılmış, eksik inceleme nedeniyle İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak dosya Mahkemesine gönderilmiştir.
Gönderme kararı sonucunda yapılan yargılama sonucunda, davacının dayanağı olan tapu kaydının çekişmeli 124 ada 15 ve 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazları kapsadığının ispatlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine, 158 ada 1, 159 ada 1 ve 2, 161 ada 20 parsel sayılı taşınmazlar açısından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküme karşı davacı ... vekili istinaf yoluna başvurmuş, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebi reddedilmiş, davacı ... vekili temyiz yoluna başvurmuştur.
3. Mahkemece, dava ve temyize konu 124 ada 15 ve 130 ada 1 parsel sayılı taşınmazların davacının dayanak kaydı kapsamında kaldığının ispatlanamadığı gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de davacının dayanağı olan tapu kaydı tesisinden itibaren tüm intikallerini gösterir (tarih, sıra numarası ve pay) şekilde getirtilmemiş, mahallinde usulünce uygulanarak kapsamı kesin olarak belirlenmemiş, davacının çekişmeli taşınmazların mütegayyip eşhastan intikal ettiğine dair iddiası bulunmasına rağmen Mahkemece dava konusu taşınmazların mütegayyip eşhastan intikal edip etmediği ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin süre ve niteliği kesin olarak belirlenmemiştir.
Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
4.Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, davacının dayandığı tapu kaydı ile 124 ada 15 parsel sayılı taşınmaın tespitine esas tapu kaydı tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve dayanağı olan belgeler ile birlikte getirtilmeli, bu kayıtlarının dava dışı başka taşınmazlara revizyon görüp görmediği sorulup saptanarak revizyon görmüşlerse revizyon gördüğü taşınmazlara ait kadastro tespit tutanaklarının onaylı örnekleri ve dava konusu taşınmazlara komşu taşınmazların tutanak örnekleri ve varsa oluşumundan itibaren dayanakları olan kayıtlar eksiksiz olarak dosya arasına alınmalı, bu şekilde dosya keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, tüm tespit bilirkişileri, tarafların gösterecekleri tanıklar ve teknik bilirkişi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmak suretiyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20. maddesi göz önüne alınarak tapu kayıtlarının sınırları ve kapsamı tereddüte yer vermeyecek şekilde saptanmalı, bilinmeyen sınırlar yönünden taraflara tanık dinletme olanağı tanınmalı, kayıtların kapsamı belirlenirken varsa dava dışı revizyon gördüğü taşınmazlar göz önüne alınmalı ve fen bilirkişisinden yapılan keşfi ve tapu kayıt uygulamasını takibe ve denetlemeye imkan veren rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; davacı tarafından taşınmazın mütegayyip eşhastan intikal ettiği iddiasına da dayanılmış olması nedeniyle taşınmazların öncesinin kime ait olduğu, mütegayyip eşhastan intikal edip etmediği, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından hangi süreyle ve ne şekilde kullanıldığı hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davacı ... harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren Ordu 4. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
03.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.