"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TARİHİ : 05.05.2015
HÜKÜM/KARAR : Ret
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare, 103 parsel ile 68 ada 5 parsel sayılı taşınmazların ... Valilik makamınca 6360 sayılı Kanunun uygulanmasına yönelik olarak Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonunun 20.03.2014 tarihli kararı uyarınca ... Büyükşehir Belediyesi’ne devredildiğini, bu işlemler yapılırken muvafakatlerinin alınmadığını, temlik işlemlerinin usul ve yasaya aykırı olarak yapıldığını, tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek, tapu iptali ve tescile karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, devir işlemlerinin usul ve yasalara uygun olarak gerçekleştirildiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.01.2016 tarihli ve 2015/234 Esas, 2016/18 Karar sayılı kararıyla; 6360 sayılı Yasa uyarınca alınan idari karar ile tescil işleminin yapıldığı, bu işleme karşı idari yargı yolunun açık olduğu, bu yol tüketilmeden tescil işleminin yolsuz olduğu iddiası ile adli yargıda iptal davasının açılamayacağı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; ... 1. İdare Mahkemesinde açılan davanın kısmen kabulüne karar verildiğini, 6360 sayılı Yasa hükümlerine karşı idari yargı yolu tüketilmeden açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine iliştindir.
2. İlgili Hukuk
1.Bilindiği üzere; 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 705. maddesinde; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” 1022/1. maddesinde; “ Aynî haklar, kütüğe tescil ile doğar; sıralarını ve tarihlerini tescile göre alır.”, 1023. maddesinde; “ Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.", 1024/2. maddesinde; “Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur.”, 1025/1-2. maddesinde "Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir. İyiniyetli üçüncü kişilerin bu tescile dayanarak kazandıkları aynî haklar ve her türlü tazminat istemi saklıdır."
Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, ayni haklar tapu siciline tescil ile doğar ve tescilin hukuki netice doğurabilmesi için de geçerli bir hukuki sebebinin bulunması zorunludur. Bu hususun tapunun illilik prensibinden kaynaklandığı açıktır. Oysa, oluşan sicilin hukuken geçerli bir sebebi bulunmadığı takdirde, tescilin yolsuz tescil niteliğini taşıyacağı ve sicilin iptali gerekeceğinde kuşku yoktur.
2. Öte yandan, 6360 sayılı sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa’nın geçici 1. maddesinin 8. fıkrasında, “Bu Kanunla büyükşehir ilçe belediyesi olan belediyelerce yürütülen su, kanalizasyon, katı atık depolama ve bertaraf, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere personel, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları, komisyonca ilgisine göre büyükşehir belediyesi ile ilgili bağlı kuruluş arasında paylaştırılır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
2. Ancak, Mahkemece 6360 sayılı Yasa uyarınca alınan bir idari kararla tescil işleminin yapıldığı ve bu işleme karşı da idari yargı yolu açık bulunduğundan, bu yol tüketilmeden, yapılan tescil işleminin yolsuz tescil olduğu iddiasıyla adli yargıda iptal davası açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
3. Ne var ki; bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerekli kılmadığından, Mahkeme kararının gerekçe kısmında yer alan “... 6360 sayılı yasa uyarınca alınan bir idari kararla tescil işlemi yapılmış olduğundan ve bu işleme karşı da idari yargı yolu açık bulunduğundan, bu yol tüketilmeden, yapılan tescil işleminin yolsuz tescil olduğu iddiasıyla adli yargıda iptal davası açılamayacağı" ifadesi gerekçe kısmından çıkartılarak hükmün bu yönden düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı vekilinin değinilen yönler itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazının kabulü ile; ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.01.2016 tarihli ve 2015/234 E., 2016/18 K. sayılı gerekçeli kararının son paragrafta yazılı "...6360 sayılı yasa uyarınca alınan bir idari kararla tescil işlemi yapılmış olduğundan ve bu işleme karşı da idari yargı yolu açık bulunduğundan, bu yol tüketilmeden, yapılan tescil işleminin yolsuz tescil olduğu iddiasıyla adli yargıda iptal davası açılamayacağı" ifadesinin gerekçe kısmından çıkartılmasına, kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının davacıya iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 günlük yasal süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.