"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/610 E., 2023/941 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Aksaray 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/293 E., 2023/50 K.
Taraflar arasındaki muris muvazaası hukukî nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel ve tenkis istemli davadan dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların muris babaları ...'ın mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak 12.08.1983 tarihinde kendi parasıyla Aksaray ili, Merkez ilçe, ... mahallesinde bulunan 562 ada 28 parsel sayılı taşınmazı satın alıp tapuda davalı oğulları adına 1/2'şer payla tescil ettirdiğini, işlem tarihinde 22 ve 29 yaşlarında olan davalıların taşınmazı alacak maddi güce sahip olmadıklarını, dava konusu 3 katlı dükkanın konumu itibariyle oldukça değerli olduğunu, satın alım tarihinden öncesinde ve sonrasında taşınmazın mirasbırakan tarafından kahvehane ve çay ocağı olarak işletildiğini, çalışma ruhsatının ise davalı ... adına alındığını, dava konusu taşınmazın bedelinin murisin Yeşiltepe kasabasında sattığı taşınmazlarının bedeli ve davacıdan alınan ziynet eşyası bozdurularak ödendiğini, davalıların murisin kira gelirlerini aldıklarını, davacıların bir kısım paranın paylaştırıldığına dair savunmalarının doğru olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kayıtlarının davacının miras payı oranında iptali ile davacı adına tescilini, olmazsa şimdilik 10.000 TL tazminatın davacıya ödenmesini, olmazsa tenkis talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; 1981 yılından 25 yıl önce muris tarafından kiralanan dava konusu taşınmazın bulunduğu iş yerinin çocukluklarından beri davalılar tarafından işletildiğini, murisin sadece işlerin başında durduğunu, tüm işleri davalıların yaptığını, iş yerinin davalıların adıyla anıldığını, dava konusu taşınmazın bedelinin davalıların birikimi ve davalı ... ile eşinin ziynet eşyası bozdurularak ödendiğini, davacının eşinin aldığı arabanın bedelinin bir kısmının da davalılar tarafından ödendiğini, davalıların ekonomik durumlarının iyi olduğunu, davalıların murisin kira gelirleriyle geçinmediklerini, iddia edilen "gizli bağış" şeklinde gerçekleştirilen işlemler hakkında 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağını, zira dava konusu taşınmazın öncesinde muris adına kayıtlı olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazın davalılara muristen geçmediği, taşınmazın üçüncü kişiden satın alındığı, murisin sağlığında çocukları arasında ayrım yapmadığı, çocuklarından mal kaçırmasını gerektirecek husumeti olmadığı, saklı payların ihlâli kastıyla hareket etmediği, mirasbırakandan geçmeyen taşınmazlar hakkında muvazaa ve tenkis iddiasının dinlenemeyeceği, davacının muvazaa ve saklı payın ihlâli kastına yönelik iddiasını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tanık beyanlarıyla davalıların dava konusu taşınmazı alacak maddi güçlerinin olmadığının ispat edildiğini, taşınmazın muris tarafından işletildiğini, murisin davacıyı mağdur ettiğinin farkında olduğunu, bu nedenle davacıya birer dükkan ve ev almayı vadettiğini, murisin davacı ve davalılara birer ev aldığını, ancak davacıya söz verdiği dükkanı almadığını, öte yandan tenkis taleplerinin gerekçeli kararda değerlendirilmediğini belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; muris muvazaasına ilişkin 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının murisin tapulu taşınmazları bakımından uygulanabilir olduğu, murisin bedelini üçüncü kişiye ödeyerek davalı adına tescil edilmesini sağlamasının gizli bağış niteliğinde olup davalıların taşınmazı üçüncü kişilerden satın aldıkları, murisin yaptığı bir temlik olmadığı için 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının somut olayda
uygulanamayacağı, tenkis talebi bakımından ise davacının elden bağış iddiasını kanıtladığı ancak murisin davalılara taşınmaz satın aldıktan kısa süre sonra davacıya da bir daire aldığı, murisin çocuklarıyla iyi ilişkileri olduğu, saklı payları ihlâl kastıyla hareket ettiğine dair delil bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar etmekle Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukukî nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel ve tenkis istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369/1., 370. ve 371. maddeleri,
2. 01.04.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı
3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 560. ve 706., 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (mülga Borçlar Kanunu'nun 213.) ve 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya kapsamından, 01.03.1929 doğumlu muris ...'ın 28.03.2019 tarihinde öldüğü, geriye mirasçı olarak davacı kızı İmren, davadışı eşi ... ile davalılar ... ve ...'ın kaldıkları, dava konusu taşınmazın evvelinde 562 ada 8 ve 21 parsel sayılı taşınmazlardan geldiği, 562 ada 8 ve 21 parsel sayılı taşınmazların maliki dava dışı ... tarafından 20.09.1982 tarihli satış işlemiyle 300.000 TL bedelle 1/2'şer paylarla davalılara satıldığı, 12.08.1982 tarihli tevhit işlemiyle söz konusu taşınmazların dava konusu 562 ada 28 parsel sayılı, 57,15 m2 yüz ölçümlü, kargir dükkan vasıflı taşınmazı oluşturduğu, davalıların dava konusu 562 ada 28 parsel sayılı taşınmazda 1/2'şer paylı malik oldukları anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 247,70 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.