"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2550 E., 2022/2364 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Pazar(Rize) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/113 E., 2021/812 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve terkin, el atmanın önlenmesi ve kal davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili; Rize ili, Fındıklı ilçesi, ... Mahallesi, 282 ada 13 parsel sayılı taşınmazın 8.09 metrekarelik kısmının kıyı-kenar çizgisi içerisinde kaldığını, kıyıların Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğunu ve kamunun yararlanmasına açık yerlerden olduğunu ileri sürerek dava konusu 282 ada 13 parsel sayılı taşınmazın 8.09 metrekarelik kısmının tapu kaydının iptali ile tescil harici bırakılmasına, davalıların müdahalesinin men'ine ve üzerinde bulunan yapıların kal'ine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...; kıyı-kenar çizgisinin hatalı tespit edildiğini, ilgili kanun ve mevzuat gereği değişmesinin zorunlu olduğunu, dava konusu taşınmazda keşif yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuş, aksi halde kıyı kenar çizgisi içerisinde kalan kısmın bedelinin ödenmesini istemiştir.
2. Diğer davalılar, savunma getirmemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince; kapatılan Fındıklı Asliye Hukuk Mahkemesinin 987/199 Esas, 1988/86 Karar sayılı davasında verilen hükmün eldeki dava yönünden kesin hüküm oluşturduğu gerekçesiyle kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesince; Fındıklı Asliye Hukuk Mahkemesinin 1987/199 Esas ve 1988/86 Karar sayılı dava dosyası ile eldeki dava dosyasının taraflarının farklı olduğu, ilk davanın zilyetliğe dayalı tapusuz taşınmazın tesciline ilişkin olduğu, eldeki davanın ise dava konusu yer kıyı-kenar çizgisi içerisinde kaldığından, kıyı-kenar çizgisinin iptali, el atmanın önlenmesi ve kal olduğu, dava sebeplerinin ve konusunun da her iki dava bakımından farklı olduğu, kesin hüküm bulunmadığından davanın esasının incelenmesi gerektiği, davanın esasına yönelik yapılan incelemenin de yetersiz olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-4 üncü maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; fen bilirkişisi raporunun ekindeki haritada dava konusu taşınmazın (A) ve (B) harfi ile gösterilen kısımlarının kıyı-kenar çizgisinin deniz tarafında kaldığı, taşınmazın halen daha davalılar adına kayıtlı olduğu ve dava tarihi itibariyle davalıların el atmasının bulunmadığı, hak sahibi olduğu, teknik bilirkişiler tarafından dava konusu taşınmazdaki binanın 0,17 m2'lik kısmının kal'i halinde binanın tümünün yıkılma riski altına gireceği, bu haliyle de fahiş zarar doğacağına dair görüş bildirildiği, yapı yönünden davacı İdarenin asgari levazım bedeli karşılığı binaya talip olup olmadığının davacı kurumdan sorulduğu, davacı Hazinenin menfi yanıt verdiği gerekçeleriyle tapu iptali ve terkin talebinin kabulüne, el atmanın önlenmesi ve kal istemlerinin reddine karar verilmiştir.
D. Kaldırma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; verilen kararın, Hazine aleyhine kısmen davanın reddi, yargılama gideri, Hazine lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi ve davalı yararına vekalet ücreti hükmedilmesi yönüyle usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalıların taşkın yapının yapılmasını haklı gösterir durum veya koşulunun bulunmadığını, iyiniyetli kabul edilemeyeceklerini, dava konusu taşınmazın beyanlar hanesinde tecavüz durumunun belirtildiğini, el atmanın önlenmesi ve kal talebinin de kabul edilmesi gerektiğini bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kısmen kabulüne karar verilmesinde ve hükmün fer'ilerinde usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca, davacı Hazinenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; çekişmeli taşınmazın kıyı-kenar çizgisine göre kıyıda kaldığı iddiasına dayalı tapu iptali ve terkin, elatmanın önlenmesi ve kal istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Anayasa’nın "Kıyılardan yararlanma" başlıklı 43 üncü maddesi, 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun 5 inci ve 9 uncu maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 715 inci, 999 uncu maddeleri, 28.11.1997 tarihli ve 5/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; Rize ili, Fındıklı ilçesi, ... Mahallesi, 282 ada 13 parsel sayılı taşınmazın 8.09 m2'lik (fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile gösterilen 7,92 m2 ve (B) harfi ile gösterilen 0,17 m2) kısmının kıyı-kenar çizgisi içerisinde kaldığı anlaşılmaktadır.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı Hazine vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13 üncü maddesinin j bendi gereğince davacı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.