"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2005/123 E., 2006/108 K.
HÜKÜM : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı dahili davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı ...'nın hatalı veraset ilamı ile ortak mirasbırakanları ...'e ait 139 ada 6 parsel sayılı taşınmazın tamamını kendi adına intikal suretiyle tescil ettirdiğini, aldığı hasımlı veraset ilamı ile taşınmazın davalı adına tesciline esas veraset ilamının iptaline mirasbırakan ...'nin mirasçısı olduğunun tespitine karar verildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile tüm mirasçılar adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Yargılama sırasında davaya dahil edilen dava dışı mirasçılar ... vd. davaya muvafakat ettiklerini bildirmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı ...; mirasbırakanın nüfus kaydında kendisinden başka mirasçısının görünmediğini, kötü niyetli olmadığını, usulen dava açmayan dahili davalılar lehine hüküm tesis edilemeyeceğini belirtip davanın reddini savunmuş; karar tarihinden sonra ölümü üzerine mirasçıları ... ve ... davaya dahil edilmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; iddianın sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, tapu kaydının iptali ile 1/12 payının davacı adına tesciline, davaya dahil edilen mirasçılar (... vd.) adına yapılan talebin ise bu kişiler tarafından usulen açılmış dava bulunmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Dahili davalılar ...,...; dava konusu taşınmazın anneleri ...'dan kaldığını, davacı ve dahili davalılar ... ve devamının ...'nın mirasçıları olmadığı gibi taşınmazla bir bağlarının bulunmadığını, ... öldükten sonra davaya dahil edilmedikleri halde kararın kendilerine tebliğ edildiğini, taşınmazın 2017 yılında eski binaların restorasyona tabi tutulması nedeniyle dava dışı ... Belediyesi'ne devredildiğini, bu nedenle husumetin dava dışı belediyeye yöneltilmesi gerektiğini belirtip kararın usul ve esas yönünden bozulmasını istemişlerdir.
2.Dahili davalılar ...,...,... ; karara itiraz ettiklerini, aleyhlerine yargılama giderine hükmedilmesinin doğru olmadığını, kararın hukuka ve yasaya aykırı olduğunu belirtmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yolsuz tescil (ketmi verese) hukuki sebebine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 125 inci maddesi; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 705 inci maddesi, 1022 nci maddesinin birinci fıkrası, 1025 inci maddesinin birinci fıkrası.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; dava konusu 139 ada 6 parsel sayılı taşınmaz ...'e aitken 06.12.1981 tarihinde ölümüyle taşınmazın tamamının, Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 08.06.2001 tarihli ve 2001/641 Esas, 2001/581 Karar sayılı veraset ilamında tek mirasçısı görünen davalı ... adına 28.07.2004 tarihinde intikalen tescil edildiği, davacı tarafından intikale dayanak olan veraset ilamının iptali istemiyle hasımlı olarak açılan davanın; Eskişehir 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 17.11.2005 tarihli ve 2005/2399 Esas, 2005/2612 Karar sayılı kararı ile kabulüne, önceki veraset ilamının iptaline karar verilip mirasbırakan ...'nin ölümüyle geride mirasçı olarak ikinci eşi ...'dan olma kızı davalı ... ile ilk eşi ...'den olma oğlu ...'den torunları olan davacı ... ve kardeşlerinin (dahili davalılar) kaldığının belirlendiği anlaşılmaktadır.
2. UYAP sistemi üzerinden güncel tapu kaydına bakıldığında, dava konusu 139 ada 6 parsel sayılı taşınmazın (81 m2, bahçeli ahşap ev), 24.01.2014 tarihinde 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 22/A maddesi uygulamasına tabi tutularak kaydının kapatıldığı ve 12941 ada 23 parsel numarasını aldığı, bu taşınmazın ise 216,98 m2 yüz ölçümlü, bahçeli iki adet ahşap ev niteliğinde olup 26.04.2022 tarihli tevhit işlemi sonucu tamamının dava dışı ... Belediyesi adına kaydedildiği görülmektedir.
3. Hemen belirtilmelidir ki; HMK'nın 125 inci maddesinin birinci fıkrası, "Davanın açılmasından sonra, davalı taraf, dava konusunu üçüncü bir kişiye devrederse, davacı aşağıdaki yetkilerden birini kullanabilir:
a) İsterse, devreden tarafla olan davasından vazgeçerek, dava konusunu devralmış olan kişiye karşı davaya devam eder. Bu takdirde davacı davayı kazanırsa, dava konusunu devreden ve devralan yargılama giderlerinden müteselsilen sorumlu olur.
b) İsterse, davasını devreden taraf hakkında tazminat davasına dönüştürür." hükmünü içermektedir.
Kendiliğinden (re'sen) gözetilmesi zorunlu bulunan bu usul kuralına göre Mahkemece davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceği sorulmalı ve sonucuna göre işlem yapılmalıdır.
Hal böyle olunca: Mahkemece, güncel tapu kayıtları ve taşınmazın dava dışı belediyeye intikaline dayanak tüm belgeler (resmi akit vs.) dosya arasına alındıktan sonra HMK'nın 125 inci maddesinin birinci fıkrası gereğince davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak dava konusu taşınmaz yönünden davayı ne şekilde sürdüreceğinin sorulması ve sonucuna göre işlem yapılması gerekir.
4. Kabule göre de; davanın terekeye iade istekli açıldığı, yargılama sırasında dava dışı mirasçılar tarafından davaya muvafakat edildiği, bu şekilde tamamlanan taraf teşkilinin kamu düzenine ilişkin olduğu gözetildiğinde tapu kaydının iptali ile tüm mirasçılar adına miras payları oranında tesciline karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yukarıda açıklanan nedenlerle dahili davalıların yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Peşin yatırılan temyiz harcının yatıranlara iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
08.02.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.