"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/62 E., 2024/167 K.
HÜKÜM : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan ve davalı Hazine adına tespit ve tescil edilen 117 ada 64 parsel sayılı taşınmazın davacının mirasbırakanından intikal ettiğini, eklemeli olarak 60 yılı aşkın süredir zilyet edildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; davaya konu taşınmazın 1963 yılında yapılan Toprak Tevzi Komisyonu çalışmalarında 27 parsel numarası ile Hazine adına tapu kaydının oluşturulduğunu, Hazine'nin özel mülkiyetindeki yerlerden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.12.2018 tarih, 2015/815 Esas, 2018/933 Karar sayılı kararıyla; davacı lehine 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 46 ncı maddelerindeki kazanma koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 117 ada 64 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptaline ve davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 13.12.2021 tarih, 2019/2677 Esas, 2021/2464 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
2. Dairenin 30.10.2023 tarih, 2022/1989 Esas, 2023/6031 Karar sayılı kararıyla; ''Dava konusu taşınmazın davalı Hazine adına hükmen tesciline esas alınan Yüksekova Kadastro Mahkemesinin 2007/596 Esas, 2009/508 Karar sayılı dosyasında, eldeki dosya davacısı ... tarafından Hazine aleyhine dava konusu 117 ada 64 parsel sayılı taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayalı olarak dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda delil (keşif) avansının süresinde yatırılmaması nedeniyle 11.06.2009 tarihinde davanın reddine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeksizin 10.08.2009 tarihinde kesinleştiği; anılan dava ile eldeki davanın taraflarının, konusunun ve hukuki sebebinin aynı olduğu, 3402 sayılı Kanun'un 36 ıncı maddesi gereğince taraflardan her biri, ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenecek avansı verilen kesin süre içinde yatırmak zorunda olup avans yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde ilgili kişinin talep olunan delilin ikamesinden vazgeçmiş sayılacağı, bu durumda verilecek kararın ise davanın esasına ilişkin olup taraflar arasında kesin hüküm oluşturacağı, hal böyle olunca; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i maddesi uyarınca dava şartları arasında bulunan ve mahkemece yargılamanın her safhasında re'sen gözetilmesi gereken kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu '' gereğine değinilerek hüküm bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davanın kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Yerel Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu, kesin hüküm teşkil ettiği kabul edilen Kadastro Mahkemesi dosyasında verilen nihai kararın usule ilişkin bir red kararı olduğunu, bu nedenle eldeki dava yönünden kesin hüküm teşkil etmediğini, deliller toplanmadan karar verildiğini, iddia çerçevesinde deliller toplanarak yeniden hüküm kurulması gerektiğini belirterek kararın bozulmasına talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-i bendi ve 303 üncü maddesi; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 28 inci ve 36 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Temyiz eden davacının adli yardım talebi İlk Derece Mahkemesince kabul edilmiş olup harç yatırmadığından, aşağıda yazılı 1.330,20 TL temyiz başvuru harcı ile 427,60 TL onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.06.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.