"İçtihat Metni"
SAYISI : 2022/93 E., 2022/2211 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın açılmamış sayılmasına / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 22. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/449 E., 2021/10 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından adli yardım talepli istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesinin 08.08.2021 tarihli ek kararı ile eksik istinaf masraflarının yatırılması için çıkarılan muhtıraya rağmen davacı tarafından istenen masrafın yatırılmadığı, ayrıca istinaf harçlarının da yatırılmadığı gerekçesiyle davacının istinaf isteminden vazgeçmiş sayılmasına karar verilmiştir.
Ek kararın davacı vekili tarafından istinafı üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; inşaat işlerine kaynak sağlamak amacıyla maliki olduğu 10077 ada 183 parseldeki 1 nolu bağımsız bölümü satışa çıkardığını, iş ortağı olan davalı ...'in arkadaşı olan diğer davalı ... ile taşınmazın 600.000 TL'ye satışı konusunda anlaştıklarını, akit günü davalı ...'dan satış bedelini talep ettiğinde davalının bedeli davalı ...'e gönderdiğini söylediğini, ortağı Metin'in de satış bedelinin kendisinde olduğu ve satışı yapabileceği yönünde kendisine güven telkin etmesi üzerine resmi satış sözleşmesini imzaladığını, ancak davalının kendisini oyalayarak satış bedelini ödemediğini, daha sonra taşınmazın davalı ... tarafından arkadaşı davalı ...'e devredildiğini öğrendinğini, hileli hareketlerle taşınmazının elinden alındığını, davalılar hakkında suç duyurusunda da bulunduğunu belirterek tapu kaydının iptali ile adına tescilini olmadığı takdirde bedelinin faiziyle birlikte davalılardan tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar; hilenin söz konusu olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde dosyanın yenilenmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından adli yardım talepli istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesi 08.08.2021 tarihli ek karar ile; istinaf masraflarının yatırılması için çıkarılan muhtıraya rağmen davacı tarafından istenen masrafların yatırılmadığı, ayrıca yapılan incelemede istinaf harçlarının da yatırılmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde davacı vekili adli yardım talepli istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ek kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, İlk Derece Mahkemesi kararı adli yardım talepli olarak istinaf edildiği halde Mahkemece masrafın tamamlanması için davacıya muhtıra gönderilmesinin ve harç ve masraf yatırılmadığı gerekçesiyle ek kararla istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, davacının istinaf giderlerini ödeyecek durumunun olmadığını, Mahkemece masrafların suç üstü ödeneğinden karşılanarak dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, İlk Derece Mahkemesince tebliğ masrafının ödenmesi konusunda usulüne uygun düzenlenen muhtıra davacı vekiline tebliğ edildiği halde davacının masrafları süresi içinde yatırmadığı, yine istinaf harçlarının da yatırılmadığı, ek kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin 08.08.2021 tarihli ek karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, İlk Derece Mahkemesinin kararı adli yardımlı olarak istinaf edildiği halde Mahkemece adli yardım hakkında karar verilmeden usule aykırı olarak masrafların yatırılması için muhtıra çıkarılıp masraf yatırılmadığından istinaf başvurusunun reddine karar verildiğini, oysa masraf ve harçların suç üstü ödeneğinden karşılanarak dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerektiğini, ayrıca işin esası bakımından da davacı o dönemki vekilinin ölümü nedeniyle dosyanın takip edilemediğini, dosyanın usule aykırı olarak işlemden kaldırıldığını, hak kaybına uğrandığını belirterek kararın bozulmasını istemişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, hile hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel isteğine ilişkin olup uyuşmazlık, muhtırada belirtilen kesin süre içerisinde istinaf harç ve giderlerinin yatırılmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına yönelik ek kararın yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı HMK’nın 336., 337., 344. maddeleri.
3. Değerlendirme
Dosya içeriğinden; İlk Derece Mahkemesinin 21.01.2021 tarihli kararıyla davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, kararın davacı vekili tarafından adli yardım talepli istinaf edilmesi üzerine İlk Derece Mahkemesince 08.08.2021 tarihli ek kararla, istinaf tebliğ masraflarının yatırılması için çıkarılan muhtıraya rağmen davacı tarafından istinaf giderlerinin yatırılmadığı, ayrıca istinaf harçlarının da yatırılmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verildiği, ek kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 336/3. maddesine göre adli yardım talebinin kanun yollarına başvuru sırasında bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay'a yapılacağı; böylece, istinaf aşamasında adli yardım talebi hakkında karar verme yetkisinin Bölge Adliye Mahkemesine ait olacağı düzenlenmiştir.
Diğer yandan, eksik harç ve giderlerin tamamlanması istemiyle düzenlenen muhtırada yapılması gerekli işlemin ne olduğunun açıkça ve ilgili tarafın yanılmasına neden olmayacak şekilde gösterilmesi; buna yönelik olarak ikmal edilecek harç veya giderin miktarının net bir şekilde açıklanması gerekir. Aksi halde, eksik içerikli bildirimin, hukuken geçerli olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.
Somut olaya gelince; davacı vekili tarafından İlk Derece Mahkemesi kararı adli yardım talepli istinaf edilmiş olup bu durumda Mahkemece HMK'nın 336/3. maddesi uyarınca davacının adli yardım talebi hakkında karar verilmek üzere dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerekirken, bu husus göz ardı edilerek istinaf masraflarının yatırılması hususunda davacıya muhtıra çıkarılması doğru olmadığı gibi, çıkarılan muhtırada sadece istinaf tebliğ giderinin yatırılması ihtar edildiği halde, ek kararda istinaf tebliğ gideri yanında istinaf harçlarının da yatırılmadığı gerekçe gösterilerek istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiş olması da isabetsizdir.
Hâl böyle olunca; Bölge Adliye Mahkemesince işin esasının incelenmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile İlk Derece Mahkemesinin 08.08.2021 tarihli ek kararına yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş olması doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin değinilen yöne ilişkin temyiz itirazının kabulü ile, İlk Derece Mahkemesince verilen 08.08.2021 tarihli EK KARARIN ORTADAN KALDIRILMASINA, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
İşin esası incelenmek üzere dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.