"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3259 E., 2022/3248 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Taşova Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/243 E., 2022/134 K.
Taraflar arasındaki vekâlet görevinin kötüye kullanılması hukukî nedenine dayalı tapu iptali ve pay oranında tescil, olmazsa bedel istemli davadan dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ve davalı ... tarafından ayrı ayrı istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların muris babaları ...'den miras kalan Amasya ili, Taşova ilçesi, ... köyündeki 101 ada 155, 270 ve 271 parsel, 113 ada 50 parsel, ... köyündeki 121 ada 1 parsel ve ... köyündeki 126 ada 21 parsel sayılı taşınmazların intikâl ve tescil işlemlerini gerçekleştirmesi, üçüncü kişilere satarak bedellerin tahsili ve miras payına düşen bedelin davacıya ödenmesi amacıyla davacının, Kartal 8. Noterliğinin 07.05.2004 tarihli ve 10616 yevmiye sayılı vekâletnamesi ile davalı kardeşi ...'i vekil tayin ettiğini, davalı vekil ...'in kötüniyetli davranarak dava konusu 113 ada 50 parsel sayılı taşınmazı davalı kardeşleri ...'e bedel almadan satıp diğer beş taşınmazı da kendi üzerine bedelsiz devraldığını, mirasçı davalıların kötüniyetli davranarak davacıya bedel ödemediklerini, davalı ...'in süresinden sonra cevap dilekçesi ibraz ettiğini, vekil eden davacının vekil davalı ...'ten muristen kalan taşınmazların taksimini istemediğini, vekâletname yalnızca ... köyündeki taşınmazlar hakkında verildiği hâlde, davalı vekil ...'in ... ve Mercimekli köyündeki taşınmazlar hakkında da işlem yaptığını, rızai taksim olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların davalılar adına tapu kayıtlarının davacının miras payı oranında iptali ile davacı adına tescilini, olmazsa 10.000 TL bedelin ödenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinin tebliğinin usulsüz olduğunu, davanın zamanaşımına uğradığını, davacının tanzim ettiği vekâletnameye istinaden taksim yapılmış olup mirasbırakan babalarından kalan taşınmazları yetkisi dahilinde taksim ettiğini, mirasbırakanın İstanbul ilindeki taşınmazlarını da davacıya verdiklerini, davacının kötüniyetli olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; davanın zamanaşımına uğradığını, davacının tanzim ettirdiği vekâletnameye istinaden yapılan işlemlerinin geçerli olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 13.12.2021 tarihli müşterek bilirkişi raporuyla dava konusu taşınmazların dava tarihi ve tapu satış tarihi itibarıyla kıymet takdirlerinin yapıldığı, Kartal 8. Noterliğinin 07.05.2004 tarihli ve 10616 yevmiye sayılı vekâletnamesine istinaden dava konusu taşınmazların davalı vekil ... tarafından davalılara devredildiği, mirasbırakan adına kayıtlı başka taşınmaz bulunmadığı, davalı vekil ...'in vekâlet verenin hak ve menfaatlerini göz ardı ederek taşınmazların bir kısmını kendi adına taksimen intikal ettirdiği, bir kısmını da tarafların kardeşi ve mirasçı olması sebebiyle vekâlet görevinin kötüye kullanıldığını bilecek durumdaki davalı ...'e devrettiği, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesindeki hak ve nesafet dengesinin gözetilmediği gerekçesiyle davanın kabulü ile 101 ada 155, 270 ve 271 parsel, 121 ada 1 parsel ve 126 ada 21 parsel sayılı taşınmazların davalı ... adına kayıtlı; 113 ada 50 parsel sayılı taşınmazın ise davalı ... adına kayıtlı tam hisseli payların iptali ile 1/5 miras payı oranında davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A.İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ve davalı ... tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili ve davalı ... ayrı ayrı ibraz ettikleri benzer mahiyetteki istinaf dilekçelerinde özetle; davalı ...'in bahse konu vekâletname ile yalnızca davacı kardeşinin değil, dava dışı kardeşleri ... ve ...'ın da vekilliklerini üstlendiğini, vekâletnamenin tanzim amacının muristen kalan taşınmazların paylaşımının yapılması olduğunu, dava konusu edilen işlemlerin satış işlemi olmadığını, önce intikâl sonra da taksim işlemleri yapıldığını, taksim sonucunda davacıya İstanbul'da bulunan taşınmazlardan verildiğini, intikâl ve taksimler yapılıncaya kadar davacıya 441 parsel sayılı taşınmazın düştüğünü, davacının 2004 yılında beri köye geldiğini ve davalı ...'in kurduğu bahçeleri gördüğünü, taksimden 12 yıl sonra açılan eldeki davanın kötü niyetli olduğunu, davanın hem hak düşürücü süreye hem de zamanaşımına uğradığını, davacının dava konusu taşınmazların miras payı oranında bedel talep etmesine rağmen Mahkemece tescile hükmedilmesinin hatalı olduğunu, devirlerden sonra ...'in taşınmazlara bahçe kurması sebebiyle keşfen belirlenen değerin devir tarihindeki boş hâline göre hesaplanması gerektiğini, son bilirkişi raporuna göre hesaplanan 918.401,25 TL dava değeri üzerinden eksik harcın ikmâl edilmediğini, Mahkemenin hangi bilirkişi raporuna istinaden hüküm verdiğinin açık olmadığını, gerekçesiz hüküm kurulduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemişlerdir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki gerekçelerini tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılıp, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, vekâlet görevinin kötüye kullanılması hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve pay oranında tescil, olmazsa bedel istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 297/2, 369/1 ve 370/2 maddeleri
2.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (TBK) 504/1 ve 506. maddeleri.
3.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) 2 ve 3. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya kapsamı ve Dairemizin 18.03.2024 tarihli ve 2023/915 E., 2024/2205 K. sayılı geri çevirme kararı ile dosya arasına alınan, davalıların davacıya da taksimen bazı taşınmazların verildiği savunmasının dayanağını teşkil eden İstanbul ili, Kartal ilçesi, ... Yeni mahallesi, 10285 ada 221 parsel sayılı taşınmazın tapu kayıtları ve tedavülleri incelendiğinde, tarafların mirasbırakan babaları Musa'nın 23.04.1999 tarihinde öldüğü, tarafların da içerisinde bulundukları mirasçılarının miras paylarının 1/5 olarak tespit edildiği, davacı ve dava dışı mirasçı kardeşler ... ile ...'ın Kartal 8 Noterliğinin 07.05.2004 tarihli ve 10616 yevmiye sayılı vekâletnamesiyle davalı kardeşleri ...'i, muristen kalan Amasya ili, Taşova ilçesi, ... köyü dahilinde bulunan taşınmazların veraset ilâmı uyarınca adlarına intikâl ve tescil işlemlerini yaptırmaya, elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete çevirmeye, hisseleri taksim, ifraz ve tevhide, diğer mirasçılarla her türlü rızai ve kazai anlaşmalar akdetmeye ve dilediği şartlarda miras taksim sözleşmeleri tanzim ve imzaya, gerek intikal öncesi gerek intikal sonrası dilediğine dilediği bedel ve şartlarda satmaya, satış bedellerini namlarına talep, tahsil ve ahzu kabza yetkili şekilde vekil tayin ettikleri, mirasçı anne ..., davalı kardeş ... ile kendi adına asaleten, davacı ve dava dışı diğer kardeşleri ... ile ...'a vekâleten davalı ...'in, murisin ... köyündeki 101 ada 155, 270, 271 parsel ve 113 ada 50 parsel; ... köyündeki 126 ada 21 parselve Mercimekli köyündeki 121 ada 1 parsel sayılı taşınmazları 09.07.2004 tarihli önce intikâl ve sonrasında taksim işlemiyle davalı ...'e bedelsiz devrettikleri, bu taşınmazların hâlen davalı ... mülkiyetinde bulunduğu; murisin ... köyündeki 113 ada 50 parsel sayılı taşınmazının da mirasçı anne ..., davalı kardeş ... ile kendi adına asaleten, davacı ve dava dışı diğer kardeşleri ... ile ...'a vekâleten davalı ... tarafından 09.04.2004 tarihli işlemle önce intikâli sağlanıp bedelsiz taksim işlemiyle 1/5'er payla mirasçılar ..., dava dışı ... ve ..., davacı ve davalılara temlik edildiği, sonrasında ise 113 ada 50 parsel sayılı taşınmazın 4/5 payının kendi adına asaleten, davacı ve dava dışı ... ve ...'ya vekâleten davalı ... ile ... tarafından 1.900.000.000 TL bedelle 1/5 pay sahibi davalı ...'e satış suretiyle devredildiği, davalıların taksimen davacıya verildiğini savundukları tamamı murise ait İstanbul ili, Kartal ilçesi, ... mahallesi, 10285 ada 221 parsel sayılı taşınmazın 13.11.2015 tarihinde tarafların da içinde bulunduğu mirasçılara intikâl ettirildiği, 12.01.2016 tarihli işlemle paylı mülkiyete geçilerek her mirasçının 1/5 pay sahibi olduğu, paydaş maliklerin 2016 yılı içerisinde değişik tarihlerde paylarını dava dışı 3. kişilere satış suretiyle devrettiği, sonuç olarak 221 parsel sayılı taşınmazın müstakilen taksimle davacıya temlik edilmediği anlaşılmaktadır.
2.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.İlk Derece Mahkemesince davanın esasına ilişkin olarak yazılı şekilde karar vermiş olmasında kural olarak isabetsizlik görülmemiş ise de, 6100 sayılı HMK’nın 297/2. maddesinde “İstek sonuçlarından her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, birer birer, açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.” düzenlemesine yer verilmiştir. Yasa maddesinin bu açık hükmünün sonucu olarak mahkemelerce kurulan hükümler infaz sırasında tereddüt ve şüphe yaratmayacak nitelikte olmalıdır. O hâlde; dava konusu taşınmazlarda davalılara ait payların davacının 1/5 miras payı oranında iptali ile iptal edilen 1/5'er payların davacı adına tescili ile yetinilmesi gerekirken, infazda tereddüt yaratacak şekilde dava konusu taşınmazlardaki davalılar adına olan tapu kayıtlarının tümünün iptali ve bakiye payları açıkta bırakacak şekilde davacı adına 1/5 pay oranında tesciline dair hüküm verilmesi doğru değildir.
4. Ne var ki anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı HMK'nın 370/2. maddesi uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddine,
2. Kamu düzeni yönünden yapılan temyiz incelemesi sonunda, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının, hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “tapu kaydının iptali ile muris ...'in veraset ilamındaki davacıya 1/5 hisselik payı oranında davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline"” cümlesinin çıkartılarak yerine " tapu kayıtlarının davacının 1/5 miras payı oranında iptali ile iptal edilen 1/5'er payların davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline” cümlesinin yazılmasına ve hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının temyiz eden davalı ...'e iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.