"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2235 E., 2024/1009 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın Açılmamış Sayılması/ Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gelibolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/1107 E., 2022/216 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; muris ... 'nın uzun yıllar ticaretle uğraştığını, kardeşi ... ile şirket kurduğunu, bir süre ortak iş yaptıklarını, ticari faaliyetlerine araç olarak kullanmak amacıyla büyük miktarlarda araziler satın aldığını ve aşağı yukarı yarı yarıya olacak şekilde tapuda adlarına tescil yaptırdığını, daha sonra ortaklıktan ayrılık kararı aldıklarını, şirketin ...’e, taşınmazların murise kalması konusunda anlaşıldığını, ...’in murise ait olan yarı payını muvazaalı olarak davalı ...'e devrettiğini, davalı ...'in durumu kötüye gidip alacaklılarca icra takibi başlatılınca muris ...'ın davalı ...’e muvazaalı olarak geçen taşınmazları sattırmadığı, kendi paylarını davalı ...'in borçlarına karşılık elden çıkardığını, muris tarafından dava dışı ... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye çok sayıda taşınmaz devredildiğini, temliklerin kızları mirastan mahrum etme amacıyla yapıldığını ileri sürerek dava konusu 160 ada 9, 161 ada 1, 6, 9, 10, 12, 17, 19, 20, 28, 29, 32, 34, 162 ada 32, 34, 39, 40, 41, 164 ada 11,19 ve 165 ada 4 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile her türlü takyidattan (haciz, rehin, ipotek, şerh vs.) âri şekilde miras payları oranında adlarına tesciline, olmazsa tenkis ve tazminata karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Davalı; taşınmazların murise ait olmadığını, muris ve kardeşi ... arasında sözleşme bulunmadığını, taşınmazları amcası ve eşinden bedelini ödeyerek satın aldığını, küçük yaşlardan beri ticaretle uğraştığını, taşınmazları devraldığı ... ve eşi ...’e karşı açılmış dava bulunmadığını, murisin mirasçılarından mal kaçırma kastının ispatı gerektiğini, geride bir çok malı kaldığını, murisin davalının borçları nedeniyle taşınmazlarını dava dışı şirkete sattığı iddiasının doğru olmadığını, kadastro tespitinden sonra 10 yıllık sürenin geçtiğini, tenkis şartları oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, eksik harcın süresinde ikmal edilmediği, dosyanın işlemden kaldırıldığı ve yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 13.10.2021 tarihli celsede davacı vekiline eksik harcın tamamlanması için iki haftalık kesin süre verilerek dosyanın işlemden kaldırılacağının ihtar edildiği, 12.01.2022 tarihli celsede ise harç tamamlanmadığından dosyanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)'nun 150. ve devamı maddeleri uyarınca işlemden kaldırıldığı, 13.04.2022 tarihinde ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; Harçlar Kanunu'nun 30. maddesine göre eksik harç durumunda gelecek celseye kadar süre verilmesi gerektiğini, Mahkemece verilen iki haftalık sürenin usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava dilekçesinde tenkis ve tazminata ilişkin taleplerinin bulunmasına rağmen bu konuda araştırma yapılmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis ve tazminat isteklerine ilişkindir.
Mahkemece 13.10.2021 tarihli 6. celsede “Davacı vekiline 124.855,27 TL noksan harcı ikmal etmek üzere iki haftalık kesin süre verilmesine, harç yatırılmadığı takdirde dosyanın işlemden kaldırılacağının, üç ay içinde harç yatırılarak yenilenmez ise de davanın açılmamış sayılacağına karar verileceğinin davacı vekiline ihtarına, (ihtar mahiyetinde iş bu zaptın davacı vekiline tebliğine)” şeklinde karar verildiği, duruşma tutanağının 15.11.2021 tarihinde davacılar vekiline tebliğ edildiği, davacılar vekilinin 29.11.2021 tarihli cevabı yazısında Mahkemece tayin edilen sürenin 2 hafta olarak belirtilmesinin kanuna aykırı olduğunun bildirildiği ve ara karardan rücu edilmesinin talep edildiği, takip eden 12.01.2022 tarihli 7. celse harç ikmal edilmediğinden dosyanın işlemden kaldırıldığı, dosya yenilenmediğinden de 13.04.2022 tarihinde davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup özellikle Harçlar Kanunu'nun 30. maddesinde eksik harcın ikmali için takip eden celseye kadar süre verileceği hükmüne rağmen Mahkemece ihtarda iki haftalık süre verilmiş ise de gelecek celseye kadar beklenildiği, harç ikmalinin gelecek celseye ve hatta dosya işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren 3 aylık süre zarfında dahi yapılmadığı gözetilerek temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacıların yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Alınması gereken onama harcı peşin alındığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.