"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1141 E., 2022/1356 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/341 E., 2021/459 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; davaya konu Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... beldesi, ... Mahallesinde kain 187 ada 42, 185 ada 3, 187 ada 51, 192 ada 15, 191 ada 1, 26, 190 ada 2 ve 194 ada 55 parsel sayılı taşınmazların kadastro çalışmaları sırasında davalı Hazine adına tespit gördüğünü ancak davaya konu taşınmazların murislerinden kendisine intikal ettiğini, toplam 80-90 yıl devam eden kesintisiz zilyetliğinin bulunduğunu ileri sürerek davalı adına kayıtlı tapunun iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddialarını ispatlaması gerektiğini, davaya konu taşınmazların Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu, davacı taraf eklemeli zilyetliğe dayandığı için zilyetliğin kendisine intikalini ve zilyetliğe ilişkin vergi kayıtları ile iddiasını ispatla mükellef olduğunu bildirerek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince; davacı yararına eklemeli zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle 187 ada 42, 185 ada 3, 192 ada 15, 191 ada 1, 26, 190 ada 2 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, 187 ada 51 parselin dava dışı Alihan ... kullanımında olduğu, davacının taşınmaz üzerinde zilyetliğinin bulunmadığı, öte yandan 194 ada 55 parsel numaralı bir taşınmazın ise bulunmadığı gerekçesiyle 187 ada 51 ve 194 ada 55 parseller yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hakkında davanın kabulüne karar verilen istinafa konu çekişmeli parsellerin toprak tevzi sırasında 1967 yılında Hazine adına belirtildiği ancak toprak tevzi sonucunda tapu kaydı oluşturulmadığı, 2018 yılındaki kadastro tespiti sırasında toprak tevzi çalışmaları esas alınmak suretiyle çekişmeli taşınmazların Hazine adına tespit ve tescil edildiği; bu yerlerin toprak tevzi çalışmasının yapıldığı tarihten önce 1963 yılında davacının murisi tarafından önceki zilyedi olan ... isimli şahıstan satın alındığı, davacı ve murisinin taşınmazlara malik sıfatıyla zilyet oldukları, zilyetlik ve tasarruflarının nizasız fasılasız devam ettiği, böylelikle davacı yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 46/1. ve 14. ve 17. maddelerinde öngörülen zilyetlikle taşınmaz edinme şartlarının gerçekleştiği, taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesine yönelik Yerel Mahkeme kararında usul ve yasaya aykırı herhangi bir yön görülmediği gerekçesiyle başvurunun esastan reddine hükmedilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; davacının iddia ettiği zilyetliği ispata elverişli vergi kaydı ibraz etmesi, yine eklemeli zilyetliğe dayanan davalının zilyetliğin devrine dair intikalleri somut belgelerle ispatlaması gerektiğini, eksik inceleme ile karar verildiğini, davacı lehine aynı çalışma alanı içerisinde zilyetlikle iktisap edilen taşınmazların araştırılmadığını, çekişmeli taşınmazın Hazinenin özel mülkiyetinde olduğunu, taşınmaz üzerinde Hazine dışında kimsenin zilyetliğinin bulunmadığını, 3402 sayılı Kanun'un 14. ve 46. maddelerine göre belirlenen zilyetlikle iktisap koşullarının davacı lehine gerçekleştiğinin ispatlanamadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir.
Kadastro sonucunda; Hakkari ili, Yüksekova ilçesi, ... beldesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 187 ada 42, 185 ada 3, 192 ada 15, 191 ada 1, 26, 190 ada 2 parsel sayılı taşınmazlar Toprak Tevzi komisyonu çalışmaları sonucunda Hazine adına belirtildiği, işgalcisi yararına zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı belirtilerek tarla vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edilmiş, 187 ada 51 parsel sayılı taşınmaz ise aynı gerekçeyle Hazine adına tespit edildikten sonra askı ilan süresi içerisinde açılan dava sonucunda dava dışı gerçek kişiler adına hükmen tescil edilmiş, öte yandan dava dilekçesinde sözü edilen 194 ada 55 parsel numaralı bir taşınmazın ise bulunmadığı belirlenmiştir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen sebepler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.