"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/770 E., 2023/1057 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Şarkışla 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/361 E., 2023/11 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... dava dilekçesinde; babasından kendisine intikal eden taşınmazın il dışında bulunması nedeniyle kadastro çalışmaları sonucunda Hazine adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek Sivas ili, Altınyayla ilçesi, ... Mahallesi 111 ada 8 parsel sayılı taşınmazın 8.891,78 m2 olan kısmının Hazine adına tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf yargılama sırasında davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadastro tespit tarihine kadar davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşulları oluştuğu gerekçesiyle davalı Hazine adına kayıtlı 111 ada 8 parsel içerisinde kalan ve fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen 9.202,66 m2 taşınmazın davalı Hazine adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı yararına 3402 sayılı Kanun'un 14 ve 17. maddelerinde yazılı kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla taşınmaz edinme koşullarının oluştuğunun belirlenmesine, davacının 09.01.2023 tarihli dilekçesi ile fen bilirkişisi raporunda (A) harfi ile işaretli alanın adına tescilini talep etmekle Mahkemece talepten fazlasına hükmedilmediğinin anlaşılmasına göre davanın kabulüne karar verilmesinde usul veya esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı Hazine temsilcisinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle; kararın hukuka aykırı olduğunu, Mahkemenin davacının talebini aşarak karar verdiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1. Kadastro sonucu, Sivas ili, Altınyayla ilçesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 111 ada 8 parsel sayılı 15.220,48 metrekare yüz ölçümündeki ham toprak nitelikli taşınmaz, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu belirtilerek davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
Davacı dava konusu taşınmazın 8.891,78 m2'lik kısmının babasından kendisine intikal ettiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ve adına tescil istemiyle dava açmıştır.
2. İlk Derece Mahkemesince davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşulları oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, Bölge Adliye Mahkemesince davalı Hazinenin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmişse de verilen hükmün dosya kapsamına uygun düştüğünü söyleyebilme imkanı yoktur.
3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinde tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile kazanılabilmesi için hangi şartların bulunması gerektiği düzenlenmiştir. Kanunda bu şartlar arasında bir kişinin zilyetliğe dayanarak kazanabileceği taşınmaz miktarı da düzenlenmiş olup Kanun'a göre aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüz ölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) taşınmaz mal zilyedi adına tespit edilebilir.
4. Eldeki davada, Altınyayla Tapu Müdürlüğünün 13.03.2020 tarihli yazısıyla davacı adına Altınyayla ilçesi, ... Mahallesinde senetsizden tek bir taşınmaz tespit edildiği bilgisinin verildiği, davacı adına tespit edilen 109 ada 82 parsel sayılı taşınmazın 33.829,97 m2 olduğu anlaşılmışsa da davacı ...'ın 1988 doğumlu olduğu, kadastro tespit tarihinin ise 2007 yılı olduğundan tespit tarihinde 19 yaşında olan davacının tek başına zilyetlikle mülk edinme süresini doldurması mümkün olmadığı gibi davacı da dava konusu taşınmazın kendisine babası ...'dan intikal ettiğini ifade etmiştir.
5. Davacının babası muris ... tespit tarihinde ölü olduğundan mirasçıları adına senetsizden tespit edilen taşınmazların kadastro tutanağı Dairenin geri çevirme kararıyla Mahkemesinden talep edilmişse de kadastro tutanakları temin edilmeden dosyanın Daireye gönderildiği anlaşılmıştır.
6. Dosyada bulunan tapu kayıtlarından, davacının kardeşi ... adına tesis kadastrosu sonucu ... Mahallesinde yaklaşık 90.000 m2 taşınmazın tescil edildiği, yine ...'ın annesi ...'dan aynı mahalle 104 ada 8 parsel (16.473,17 m2), 108 ada 82 (13.779 m2), 109 ada 39 (24.006,57), 109 ada 80 (27.918,67) sayılı taşınmazları satın aldığı ve ...'ın 1978 doğumlu olup 2007 tarihinde yapılan kadastro tespiti sırasında tek başına zilyetlikle mülk edinme süresini dolduramayacağı tespit edilmiştir.
7. Hal böyle olunca, İlk Derece Mahkemesince sadece davacı adına değil davacının kadastro tespit tarihindeki yaşı gözetilerek muris ...'ın tüm mirasçıları adına (özellikle dava dışı kardeş ... adına ve davacının annesi ... adına tespit edilip daha sonra dava dışı oğlu ...'ye satış suretiyle devredilen taşınmazlar da dahil) belgesiz zilyetlik yoluyla tapuya tescil edilmiş taşınmaz bulunup bulunmadığı Kadastro Müdürlüğü ve Tapu Müdürlüğünden sorularak tespit edilmeli, belgesizden tespit ve tescil edilen taşınmaz ya da taşınmazların bulunduğunun anlaşılması halinde, belirlenen taşınmazların kadastro tespit tutanakları ile kadastro sonucu oluşan tapu kayıtları getirtilerek incelenmeli, ardından 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesinin amir hükmü gereğince, davacıya tercih hakları sorularak davacının belgesizden edinebileceği 40-100 dönüm sınırlamasına uygun şekilde taşınmazlar belirlenmeli, bu miktarları aşan taşınmazlar ya da taşınmaz bölümlerinin reddine karar verilmelidir.
8. Kabule göre de, davacı dava dilekçesinde dava konusu 111 ada 8 parsel sayılı taşınmazın 8.891,78 m2'lik kısmına ilişkin dava açtığı halde, fen bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen 9.202,66 m2 taşınmazın adına tescilini talep etmesiyle dava dilekçesindeki talebi aşar şekilde hüküm kurulması da isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Hazine temsilcisinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin “j” bendi gereğince temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.