"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/367 E., 2023/82 K.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davacı vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Elazığ ili, Merkez İlçesi, ... sınırları içindeki taşınmazları davacının ve ailesinin yıllardır kullandığını belirterek davacı adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu yapılan taşınmazların bulunduğu yerde kadastro tespit çalışmalarının uzun yıllar önce yapıldığını ve tamamlandığını, bu tespitlerin kesinleştiğini, dava konusu yapılan yerlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olarak tespit edildiğini ve bu tespitlere de o günden beri hiçbir itiraz olmadığını belirterek açılan davanın reddi ile davalı Hazine adına tescilini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.12.2012 tarih 2005/310 Esas, 2012/502 Karar sayılı kararıyla; zilyetlikle kazanım şartları davacı lehine oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. İlk Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Karar, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 03.05.2013 tarihli 2013/4444 Esas, 2013/4821 Karar sayılı kararıyla; dava tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının incelenmesi, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, teknik bilirkişi aracılığıyla keşif yapılması ve senetsiz araştırması yapılması gereğine değinilerek bozulmuştur. Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulü ile (A) ile gösterilen 9.356,63 metrekarelik bölümün davacı adına tesciline karar verilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davacı vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Karar, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 19.04.2021 tarihli ve 2021/2914 Esas, 2021/3780 Karar sayılı kararıyla; TMK'nın 713/4-5. maddesi gereğince yasal ilan yapılmasının gereğine değinilerek bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen tarih ve sayılı kararıyla; zilyetlikle kazanım şartlarının davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile (A) ile gösterilen 9.356,63 metrekarelik bölümün davacı adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; davanın tam kabulüne karar verilmesi gerektiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; hukuka aykırı karar verildiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Gerekçe ve Değerlendirme
Dava, kadastro harici bırakılan yerin tescili talebine ilişkindir.
Elazığ ili, Merkez ilçesi, Hoğu/Gülpınar köyünde 1954 yılında yapılan kadastro sırasında dava konusu taşınmaz "çay yatağı" vasfıyla tescil harici bırakılmıştır.
Mahkemece, işin esasına girilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de verilen karar usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmaz bölümünün bulunduğu yerde 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun geçici 8. maddesine dayalı olarak kadastro tespitinin yapıldığı ve UYAP'ta yapılan incelemede nizalı taşınmaz bölümleri hakkında 30.09.2022 tarihinde kadastro tespiti yapıldığı, 385 ada 1, 2, 3, 4 ve 5 parsel numaraları ile Hazine adına tespit ve tescil edildiği anlaşılmaktadır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 27. maddesinde; mahalli hukuk mahkemelerinde görülmekte olan kadastro ile ilgili ve henüz kesinleşmemiş bulunan taşınmaz mala ilişkin davalar hakkında o taşınmaz mal için kadastro tutanağı düzenlendiği tarihte bu Mahkemelerin görevinin sona ereceği ve dava dosyalarının Kadastro Mahkemesine re'sen devrolunacağı düzenlenmiştir. Mahkemelerin görevlerine ilişkin kurallar kamu düzenine ilişkin olduğundan yargılamanın her aşamasında Mahkemece re’sen gözetilmesi gerekir.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle dava konusu edilen taşınmazların kadastro tespit tutanakları ve kesinleşmiş ise buna ilişkin evraklar dosya arasına alındıktan sonra, kadastro tespiti yapılan taşınmaz bölümleri hakkında görevsizlik kararı verilerek dosyanın re'sen Kadastro Mahkemesine aktarılması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin değinilen nedenden ötürü yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile hükmün 6100 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre Hazinenin öteki ve davacının tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına; davacıdan alınan peşin harcın istek halinde iadesine,
Dosyanın Elazığ 2. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
HUMK'un 440/III-3. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
18.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.