"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1194 E., 2022/1342 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/878 E., 2021/1961 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir. Kararın davalı davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılmasına, dosyanın yeniden karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmiş, incelemenin duruşmalı olarak yapılması davacı davalı erkek vekili tarafından istenilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 27.03.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde duruşmalı temyiz eden davacı-davalı ... ile karşı taraf temyiz eden davalı davacı ... vekili Avukat ... geldiler. Gelenlerin sözlü açıklanması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için belli edilen günde Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı davalı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kadının müvekkiline baldızını taciz ettiği şeklinde iftira attığını, müvekkilini kadının ve ailesinin darp ederek evden kovduğunu, hakaret ettiklerini, kadının telefonunu müvekkilinden sakladığını, güven sarsıcı davranışlarda bulunduğunu, müvekkilini dolandırdığını iddia ederek tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, müvekkili yararına 30.000,00 TL maddî ve 30.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı davacı kadın vekili cevap ve birleşen dava dilekçesinde özetle; erkeğin müvekkilinin kız kardeşini taciz ettiğini, uygunsuz davranışlarda bulunduğunu iddia ederek tarafların 4721 sayılı Kanun'un öncelikle 163 üncü maddesi uyarınca haysiyetsiz hayat sürme sebebi ile boşanmalarına olmadığı takdirde 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, müvekkili yararına aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 50.000,00 TL maddî ve 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 29.05.2018 tarihli ve 2017/772 Esas, 2018/1009 Karar sayılı ilamı ile; tarafların 08.05.2017 tarihinde görücü usulü ile tanışarak evlendikleri, dört gün kadar evli kaldıkları, davacı erkeğin emekli olduğu, davalı kadının ev hanımı olduğu ancak dava sürecinde çalışmaya başladığı, erkeğin, kadının kız kardeşine evlerinin temizliğine geldiğinde fiziksel temasta bulunduğu, onu dudağından öptüğü, bu olay üzerine kadın ve ailesi ile erkek arasında tartışma ve kavga çıktığı, erkeğin, kadının ilk eşinden olma kızına karşı da aşırı samimi davranışlarda bulunarak sarılıp, aşkım, gülüm şeklinde hitap ederek uygunsuz şekilde konuştuğu, erkek hakkında, kadının kız kardeşi ...'nin şikayeti üzerine soruşturma başlatıldığı, erkek hakkında Konya 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 2017/412 esas sayılı dosyası ile "Basit Cinsel Saldırı" suçundan ceza davası açıldığı, yargılamanın halen devam ettiği, boşanma davası açılmadan önceki dönemde kadının, erkeğe hakareti nedeni ile hakkında Konya 13. Asliye Ceza Mahkemesinde "Sair Tehdit, Hakaret" suçlarından ceza davası açıldığı, dosyanın incelenmesinde; davalı kadının eşine karşı ağır hakaretlerde bulunduğunun anlaşıldığı, yargılamanın halen devam ettiği, erkeğin, kadının kardeşini öpmek ve eşinin kızına karşı uygunsuz sözler söyleyerek güven sarsıcı davranışta bulunduğu, kadının da erkeğe mesajlarda ağır ifadeler kullanarak hakaret ettiği, evlilik birliğinin devamının her iki tarafın eşit kusurlu olduğu gerekçesi ile kadının 4721 sayılı Kanun'un 163 üncü maddesi uyarınca boşanma talebinin reddine, her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadının nafaka talebinin reddine, tarafların tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı davacı kadın vekili tarafından 4721 sayılı Kanun'un 163 üncü maddesi uyarınca boşanma hükmü kurulmaması, erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi, reddedilen nafaka ve tazminat talepleri yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 17.05.2021 tarih ve 2019/909 Esas, 2021/677 Karar sayılı kararı ile; Mahkemece gerekçeli kararda haysiyetsiz hayat sürme hukuki sebebine dayalı boşanma talebinin reddine yönelik herhangi bir gerekçeye yer verilmediği, Mahkeme, her bir talep hakkında vermiş olduğu kararı gerekçeli olarak açıklamak zorunda olduğu, olup bu hususun hukuki dinlenilme hakkının özünü oluşturduğu gibi, kamu düzenine de ilişkin olduğu, bu haliyle kararın istinaf denetimini yapma olanağı bulunmadığı gerekçesi ile kadın vekilinin istinaf taleplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın Daire kararına uygun şekilde yargılama yapılıp bir karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, sair istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kadının, erkeğe karşı tehdit ve hakaret ettiğinin Konya 4. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2017/412 esas, 2018/820 karar sayılı dosyası ile sabit olduğu bu hususların kadına kusur olarak izafe edilebileceği, Rabia'nın kadının kızı olduğu, Konya 13. Asliye Ceza Mahkemesine ait 2017/853 Esas 2018/583 karar sayılı dosyası ile de erkeğin, kadının kızına karşı basit cinsel saldırıda bulunduğunun sabit olduğu, bu hususların taraflara kusur olarak izafe edilebileceği, erkeğin, kadının kızına ve kız kardeşine karşı gerçekleştirdiği eylemlerin güven sarsıcı hareket ve cinsel saldırı niteliğinde olduğu, kadının da hakaret ve tehdit eylemlerinin sabit olduğu erkeğin ağır kusurlu olduğu, erkeğin, kadının kız kardeşi ve kızına karşı yaptığı davranışların onur kırıcı, görenler üzerinde olumsuz etki yapacak ve herkes tarafından hoş kabul edilmeyecek nitelikte olduğu ayrıca devamlılık arz ettiği gözetilerek haysiyetsiz yaşam sürme olarak nitelendirilebileceği bu sebeplerle birleşen davanın da 4721 sayılı Kanun'un 163 üncü maddesi uyarınca boşanmalarına karar verildiği, birleşen davada boşanma taleplerinin terditli nitelikte olmasından 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesi uyarınca değerlendirme yapılmadığı, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, evlilik süresince yaşananlar, tarafların evlilikten mevcut ve beklenen menfaatleri, kadının kişilik haklarının zedelenmesi, erkeğe kusur olarak izafe edilen eylemlerin ağırlığı, evliliğin süresi, kadının evlilik birliğinin sona ermesi ile birlikte yoksulluğa düşecek olması, kendi geçimini sağlayacak durumda olmaması, günümüz ekonomik koşulları, paranın alım gücü ve hakkaniyet ilkesi dikkate alınarak kadın yararına maddî ve manevî tazminat ile tedbir ve yoksulluk nafakasına hükmedildiği gerekçesi ile erkeğin davasının 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, kadının davasının 4721 sayılı Kanun'un 163 üncü maddesi uyarınca kabulü ile tarafların boşanmalarına, kadın yararına aylık 450,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, nafakanın yıllık ÜFE oranında arttırılmasına, kadın yararın 15.000,00 TL maddî ve 15.000,00 TL manevî tazminata, erkeğin tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle, kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi, aleyhine hükmedilen nafaka ve tazminatlar, reddedilen tazminat talepleri yönünden İlk Derece Mahkemesinin kararının lehine kaldırılmasını talep ederek istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalı davacı kadın vekili katılma yolu ile istinaf dilekçesinde özetle, kusur belirlemesi, erkeğin davasının kabulü, nafaka ve tazminatların miktarı yönünden İlk Derece Mahkemesinin kararının lehine kaldırılmasını talep ederek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi, aleyhine hükmedilen nafaka ve tazminatlar, reddedilen tazminat talepleri yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı davacı kadın vekili katılma yolu ile temyiz dilekçesinde özetle, kusur belirlemesi, erkeğin davasının kabulü, nafaka ve tazminatların miktarı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kusur belirlemesi, tarafların davalarının kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, kadın yararına nafaka ve tazminata hükmedilmesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği ve miktarları, erkek yararına tazminata hükmedilmesi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 163 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesi, 175 inci maddesi. 6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı ve 194 üncü maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı davalı erkek vekilinin tüm, davalı davacı kadın vekilinin aşağıdaki paragraf kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında davalı davacı kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat azdır. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesindeki hakkaniyet ilkesi ile 6098 sayılı Kanun'un 50 nci ve 51 inci maddesi hükümleri dikkate alınarak daha uygun miktarda maddî ve manevî tazminat takdiri gerekir. Bu yönler gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminatın miktarı yönünden ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının kadın yararına hükmedilen maddi ve manevi tazminatın miktarı yönünden BOZULMASINA,
3.Davacı davalı erkek vekilinin tüm, davalı davacı kadın vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Duruşma için takdir olunan 17.100,00 TL vekâlet ücretinin ...'dan alınıp ...'ye verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz karar harcının temyiz eden ...'a yükletilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz eden ...'ye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,09.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.