"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2083 E., 2022/1203 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Küçükçekmece 6. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/814 E., 2019/879 K.
Taraflar arasındaki aile konutundan kaynaklanan tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince dava dilekçesinin usulden reddine karar verilmiştir
Kararın davacılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar dava dilekçesinde özetle; babaları Muris ... ile anneleri ...'nun dava konusu taşınmazda ikamet ettiklerini, dava konusu taşınmazı aile konutu olarak kullandıklarını, arsanın üzerine 1968 yılında tek katlı bina yapıldığını, ve tek katlı binada eş ... ve çocuklarının birlikte mesken olarak özgülendiğini, 1975 yılında Muris ... bu arsa üzerine kendi parası ile 2 katlı betonarme bina yaptırdığını, Küçükçekmece Belediyesinde de mesken olarak 2 katlı betonarme bina olarak kayıt edildiğini, Milli Emlak Müdürlüğünün 2 katlı betonarme binanın bulunduğu arsanın ihalesini açtığını ve arsa ihalesine Muris ... ... başvurduğunu, ihaleden bir hafta önce vefat ettiğini, bunun üzerine anne ... ve kardeşlerin icazeti ile arsa ihalesine ... ... girdiği ve ihalede arsanın ihalesini aldığını, Milli Emlak Müdürlüğünün arsanın ihale edildiğini, binanın ise ihale edilmediğini yazı ile bildirdiğini, bu 2 katlı betonarmede tarafların evlilik yıllarından bu yana aynı yerde ikamet ettiklerini ve dava konusu taşınmazın aile konutu olarak özgülendiğini, aile konutunda anne ... ve , ..., ..., ..., ... aile konutunda mesken olarak kullandıklarını, ihaleden 4 ay sonra 26.04.2001 tarihinde davalı Avukat ...'in arsanın yarısını, 2 katlı binanın yarısını ve 2 katlı binayı restöre edeceğini söylerekek hazırlattığı gayrimenkul ortaklık sözleşmesini hile ve baskı ile ...'na imzalattığını, anne İsmet ... aile konutu hakkında hukuksal olarak icazetini alması gerekirken bu sözleşmeye dayalı olarak aile konutuna el koyduğunu, davalı Avukat ... vekil müvekkil ilişkisi içinde el koyduğu taşınmazın tapusunu almak içi Küçükçekemce 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/595 E sayılı dosyasında kayıtlı tapu iptali ve tescil davası ve 26.04.2001 tarihli gayrimenkul ortaklık sözleşmesi ile hem arsanın yarısına hem de 2 katlı binanın yarısına hem de 2 katlı binayı restöre edeceğini iddia ederek, aile konutuna el koyduklarını, bu konutun 2001 yılından beri aile konutu olarak kullanıldığını, taşınmazın mülkiyetinin her ne kadar ... ... üzerinde görünse bile taşınmazın mülkiyeti aileye ait olduğunu, yani aile konutunun devam ettiğini, Küçükçekmece 3. Asiye Hukuk Mahkemesinin 2005/595 E. ile tapuya tescil etmesinin yok hükmünde olduğunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi gereğince gayrimenkul ortaklık sözleşmesinin geçerli olmadığını, bu taşınmazın mülkiyetinin aileye ait olduğunu ileri sürerek, 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi uyarınca davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 4721 sayılı Kanun kapsamında aile konutu nedeniyle hakimin müdahalesini isteyebilme ve/veya aile konutu kapsamında hukuki koruma talep hakkının sadece diğer eşe verildiği, nüfus kayıtlarının incelenmesinde muris ...'nun 25.01.2001 tarihinde, eşi ...'nun ise 16.06.2016 tarihinde öldüğü, davacıların aktif dava ehliyetlerinin bulunmadığı gerekçesi ile dava dilekçesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ve 115 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
III. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar istinaf dilekçesinde özetle; davalı tarafın aile konutuna olan müdahalesinin muris anne ...'nun vefat ettiği 16.06.2016 tarihine kadar sürdüğünü, belediyenin taşınmazı mesen olarak özgülediğini, bu adresin ailenin diğer üyelerinin yaşamsal ve ailevi faaliyetlerinin merkezi olduğunu, malik eşin ölümü ile yasal mirasçıların haklarının devam ettiğini, dava konusu taşınmazın aile konutu olduğunu, aile konutu ile ilgili yapılan işlemlerde, 26.04.2001 tarihli "gayrimenkul ortaklık sözleşmesinde" anne ...'nun açık rızasının alınmadığını, bu durumun 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesine aykırı olduğunu, bu sözleşmenin yok hükmünde olduğunu, bu kapsamda Küçükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/595 esas sayılı dosyasında verilen tapu iptal ve tescil kararının yok hükmünde olduğunu, gayrimenkul ortaklık sözleşmesinin davalı tarafından muris ...'nun kandırılarak ve aldatılarak, tehdit edilerek imzalattırıldığını, davalarında batıl sözleşmeye dayalı olarak tapunun iptaline karar verilmesinin talep edildiğini belirterek hükmün tamamı yönünden İlk Derece Mahkemesinin kararının lehlerine kaldırılmasını talep ederek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile aile konutu kapsamında hukuki koruma talep hakkının sadece diğer eşe tanındığı, davacıların babası olan ...'nun 25.01.2001 tarihinde, davacıların annesi ...'nun 16.06.2016 tarihinde vefat ettiği, davacıların aile konutu nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açma haklarının, aktif husumet ehliyetlerinin bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar temyiz dilekçesinde, istinaf başvuru dilekçesinde öne sürdükleri sebepler Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurusunun esastan reddi kararının hatalı olduğunu belirterek, hükmün tamamı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, aile konutu nedeniyle tapu iptal tescil davası olup, uyuşmazlık davacıların davada aktif husumetlerinin bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun’un 194 üncü maddesi; 6100 sayılı Kanun'un 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 115 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 190 ıncı, 194 üncü, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.