"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1164 E., 2022/1244 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 6. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/112 E., 2022/271 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhinin terkini ve konulması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların boşanma sürecinde olduğunu, müvekkilinin boşanma sürecini rahat bir ortamda yürütmek amacıyla 26.06.2020 tarihinde ... Pendik'te bulunan, yaklaşık 11 yıldır hayatını sürdürdüğü, ortak konutu terk ederek Merzifon'da bulunan mülkiyeti müvekkiline ait ve daha önceleri yazın kısa sürelerle kullanılan konuta gitmek zorunda kaldığını, davalının müvekkilini arayarak söz konusu konutta kendisinin oturacağını aksi takdirde ise müvekkili ve kızlarına zarar vereceğini söylediğini, müvekkilinin, kolluğa başvurarak tehdit ve hakaretten şikayette bulunduğunu ve 6284 sayılı Kanun kapsamında tedbir talep ettiğini ve koruma kararı verildiğini, koruma kararında konutun müvekkiline tahsisi dahil çeşitli tedbir kararlarına hükmedilse de davalının tehditlerinin devam etmesi üzerine müvekkilinin bu konutu terk ettiğini, müvekkilinin konutun posta kutusunda tesadüfen bulduğu bir evrak ile davalının 07.07.2020 tarihinde müvekkilinin, kendisinin ve kızlarının nüfus kaydını gerçeğe aykırı bir şekilde "Yeni Mahallesi ... Sk. No:26/12 Merzifon/..." adresine taşıdığını ardından 10.07.2020 tarihinde Merzifon Tapu Müdürlüğüne başvurarak müvekkil adına kayıtlı söz konusu taşınmaza aile konutu şerhi koydurduğunu öğrendiğini, mülkiyeti müvekkiline ait ... olarak kullanılan konuta aile konutu şerhinin verilebilmesi için müvekkilinin ve kızlarının bilgisinin olmadığını, tarafların 2009 yılından beri yaşamlarını evlilik birliği içerisinde alınan davalı adına kayıtlı "... İli, Pendik İlçesi, ... Mah., ... mevkii, 8242 Ada 3 Parsel 10. No'lu Bağımsız Bölüm" de yer alan müşterek konutta sürdürdüklerini, bu nedenlerle müvekkiline ait "... Mah. 328 Ada 421 Parsel 12 No'lu Bağımsız Bölüm" üzerine konulan usulsüz aile konutu şerhinin terkinine, davalı adına kayıtlı, yaklaşık 11 senedir ortak hayatın sürdürüldüğü "... Mah. 8242 Ada, 3 Parsel, 10 No'lu Bağımsız Bölüm" Pendik / ... adresindeki taşınmazın aile konutu olduğunu iddia ederek 4721 sayılı Türk Medeni Kanun'un (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesi gereğince mevcut aile konutu şerhinin terkini ile aile konutu vasfındaki taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının, müvekkilinin davacının ve kızlarının nüfus kaydını gerçeğe aykırı bir şekilde ... iline taşıdığı ve ardından aile konutu şerhi koydurttuğu iddiasını kabul etmediklerini, müvekkilinin davacı ile birlikte ailece ... ilinde sürekli olarak yaşamaya başlamaları nedeniyle kayıtların davacının ve müşterek çocuğunun bilgisi dahilinde taşındığını, ... ilinde bulunan ev tarafların serbestçe birlikte karar verdikleri tarafların sürekli olarak çocukları ile birlikte eylemli olarak bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri bir aile konutu olduğunu, evin elektrik, doğal gaz aboneliğinin müvekkili üzerinde olduğunu, müvekkilinin boşanmak istemediğini, boşanma davasının halen devam ettiğini, boşanma davası açan tarafın aile konutu şerhinin kaldırılmasını talep etmesinin mal kaçırmak için olduğunu gösterdiğini, ... ilinde bulunan taşınmazın tapuda arsa/tarla olarak kayıtlı olduğundan hukuken aile konutu şerhi verilmesinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının 06.02.2014 tarihli 6518 sayılı Kanunla değiştirildiğini, yapılan değişiklikte, aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini, tapu müdürlüğünden isteyebileceğini, malik olmayan eşin tapu kütüğüne konutla ilgili şerh konulmasını doğrudan dava yoluyla istemekte hukuki yararı olmayacağı, ... Pendik'teki taşınmaz için Aile konutu şerhi verilmesine ilişkin tapu müdürlüğünde tamamlanmış bir başvuru ya da başvuruya idarece verilmiş bir ret kararı olmadan davanın açıldığı, idareye başvuru yoluyla gerçekleştirilecek işlem olan aile konutu şerhi verilmesi konusunda tapu sicil müdürlüğüne tamamlanmış bir başvuru olmadan dava açmakta herhangi hukuki bir yararın da bulunmadığı, tarafların Merzifon'daki taşınmazının aile konutu vasfının sürdüğü, davacının aile konutu şerhi konulmasını talep ettiği Pendik/...'daki taşınmazı üzerine ise dava şartı olan Tapu Sicil Müdürlüğü'ne dava öncesi olumlu ya da olumsuz olarak sonuçlanmış bir başvuru bulunmadığı, tarafların aralarında açılan boşanma davası ile birlikte taşınmazın dava öncesinden kiraya verildiği, fiilen oturmadıkları gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, davanın kabulü gerektiğini, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının müşterek çocuklarla birlikte aile konutu şerhi konulmasını talep ettiği Pendik/... adresindeki tasınmazdan ayrılarak erkeğin aile konutu şerhi koydurduğu Merzifon sınırları içerisindeki taşınmazda oturdukları, tüm eşyalarıyla oturmaya müsait bir aile konutu olduğu, ... olarak kullanılan bir ev olmadığı, davacı ile ortak çocuğun eldeki dava açıldığı sırada Merzifon'da bulunan evde yaşadıkları, Merzifon Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kovuşturmaya yer olmadığına dair evrakı için yaptırılan emniyet araştırma tutanağında ve Merzifon 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/78 Talimat sayılı dosyasında alınan raporda tarafların ve çocuklarının Merzifon adresinde yaşadıklarının tespit edildiği, Pendik Tapu Müdürlüğü'nün 05.05.2021 tarihli yazı cevabından davacı ...'in aile konutu şerhi konulması talebi ile ilgili imzaya gelmediği için işlemin iptal edildiği, aile konutu şerhi verilmesine ilişkin tapu müdürlüğünde tamamlanmış bir başvuru ya da başvuru ile ilgili idarece verilmiş bir ret kararı olmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; Pendik Tapu Müdürlüğünün dosya içerisindeki cevabi yazısında da belirtildiği üzere müvekkili tarafından 30.06.2020 tarih ve 34066 başvuru no ile aile konutu şerhi talep edildiğini, ancak imza için randevu verilen tarihte şehir dışında Merzifon'da 6284 sayılı kanun uyarınca tedbir talep ettiği ve davalı tehditlerinden korktuğu için imzaya gidemediğini, idareye başvurulabilecek tarihte zaten usulsüz de olsa bir aile konutu şerhi bulunduğunu, Pendik Tapu Müdürlüğü'nün halihazırda başka bir aile konutu şerhi varken yeni bir aile konutu şerhi işlemesini beklemenin mantıkla bir izahı bulunmadığını, aile konutunun tekliği ilkesi gereğince böyle bir talebin hukuken de mümkün olmadığını, bu nedenle işbu dava açılarak öncelik usulsüz aile konutu şerhinin kaldırılması ardından aile konutu şerhi işlenmesi talep edildiğini, olayın kendine özgü durumu gözetilmeden karar verildiğini, davanın kabulü gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, aile konutu şerhinin terkini ile konulması davası olup; uyuşmazlık, Tapu Müdürlüğünde tamamlanmış bir başvuru ya da başvuru ile ilgili idarece verilmiş bir ret kararı olmadan dava açılmasında hukuki yarar bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi; 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.