"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı-davalı erkek tarafından her iki dava yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Taraflarca karşılıklı açılan boşanma davalarının yapılan yargılaması sonucunda Mahkemece davacı-davalı erkeğin boşanma davasının reddine, davalı-davacı kadının boşanma davasının kabulü ile tarafların boşanmalarına ve ferilere hükmedilmiş, davacı-davalı erkek tarafından her iki davaya yönelik istinaf talebinde bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yoksulluk nafakası yönünden yeniden hüküm kurulmuş,sair istinaf taleplerinin ise reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı-davalı erkek tarafından her iki davaya yönelik temyiz talebinde bulunulmuştur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 184. maddesinde; “ (1) Hâkim, tarafların iddia ve savunmalarıyla toplanan delilleri inceledikten sonra, duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir. (2) Mahkeme tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder.” hükmü düzenlenmiştir. Tahkikatın bittiğinin tefhiminden sonra, sözlü yargılama aşamasına geçileceği konusunda şüphe yoktur. Sözlü yargılama HMK’nın 186. maddesinde düzenlenmiştir. (28/07/2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7251 sayılı Kanun’un 20. maddesi ile değişik) HMK 186. maddesi, "(1)Mahkeme, tahkikatın bittiğini tefhim ettikten sonra aynı duruşmada sözlü yargılama aşamasına geçer. Bu durumda taraflardan birinin talebi üzerine duruşma iki haftadan az olmamak üzere ertelenir. Hazır bulunsun veya bulunmasın sözlü yargılama için taraflara ayrıca davetiye gönderilmez. (2) Sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir. Şu kadar ki, 150 nci madde hükmü saklıdır.." hükmünü amirdir. Bu maddede, taraflara sözlü yargılama için davetiye gönderilmeyeceği belirtilmiş ise de, HMK'nın 184. maddesine uygun olarak, yargılama sırasında, hakim, tarafların iddia ve savunmalarıyla toplanan delilleri inceledikten sonra, taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verip, tarafların bütün tahkikat hakkındaki açıklamalarını dinleyip, tahkikatı gerektiren bir hususun kalmadığını belirledikten sonra, yüzlerine karşı tahkikatın bittiğini tefhim etmişse, sözlü yargılama hakkında da görüşlerini sorması gerekir.
Somut olay incelendiğinde mahkemece tahkikatın devam ettiği 25.3.2021 tarihli celse de taraf vekillerinin mazeretlerinin kabulüne karar verildiği açıklanmış; tahkikatın bittiğine karar verilerek, sözlü yargılama aşaması da yapılmadan tarafların yokluğunda yazılı şekilde karar verilmiştir. Mahkemece, temyiz eden davacı-davalı erkek vekilinin mazereti kabul edildiğine ve vekil mazeret beyanında bulunurken yokluğunda hüküm kurulması talebinde de bulunmadığına göre, tahkikatı bitirip, usulüne uygun sözlü yargılama duruşması yapılmadan davacı-davalı erkek vekilinin yokluğunda karar verilerek savunma hakkı kısıtlanıp, hukuki dinlenilme hakkını ihlaline neden olacak şekilde davanın sonuçlandırılması HMK’ nın 184. ve 186. maddelerinin emredici ve açık hükmünü uygulamadan karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
2- Kabule göre de tarafların ortak çocukları yargılama aşamasında ... yanında olduğu, geçici velayetin de kararla birlikte tedbiren anneye verildiği anlaşıldığından ... yanında kaldığı döneme ilişkin anne yararına tedbir nafakasına hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ; Temyiz edilen bölge adliye mahkemesi hükmünün yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 13.10.2022 (Per.)