"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/619 E., 2022/671 K.
MİRASÇILAR : 1....
2. ... vekilleri Av. ... vd.
3. ...
DAVA TARİHİ : 21.09.2020
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 4. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/688 E., 2022/81 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun)150 ... maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Kararın bir kısım davacı mirasçılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak gerekçede açıklanan hususların değerlendirilmesi için İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davacı erkeğin ölümü nedeniyle evlilik birliği sona erdiğinden konusuz kalan boşanma davası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve bir kısım davacı mirasçısının kusur belirlemesine yönelik talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı mirasçılarından ... ve ... vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı bir kısım davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmiş olup incelemenin duruşmalı olarak yapılması tarafından istenilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 09.05.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde temyiz eden davacı ... Bulduk mirasçıları vekili Av. Mahmut Sait Bozkurt geldi. ... Bulduk mirasçısı ... ile karşı taraf davalı gelmedi. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek dava dilekçesinde özetle; davalı kadın ile aralarında yaşanan anlaşmazlıklar neticesinde evlilik birliğinin çekilmez hale geldiğini bu nedenle anlaşmalı boşanmaya karar verdiklerini belirterek dava dilekçesine ekli 21.09.2020 tarihli protokol uyarınca anlaşmalı boşanmalarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın, dava dilekçesi ile talep edilen anlaşmalı boşanma protokolünü imzalamış olmakla başkaca cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A.İlk Derece Mahkemesinin İlk Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 29.01.2021 tarih ve 2020/456 Esas, 2021/101 Karar kararı ile dava dosyasının 22.10.2020 tarihinde 6100 sayılı Kanunu'nun 150 ... maddesi birinci bendi uyarınca işlemden kaldırıldığı, taraflarca üç aylık yasal süre içerisinde yenilenmediği gerekçesiyle aynı Kanunu'nun 150 ... maddesinin beşinci bendi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davacı mirasçıları vekili tarafından hükmün tamamı yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 27.09.2020 tarih ve 2021/1331 Esas, 2021/1515 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın üç aylık yasal sürüde yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmişse de dosyanın 27.10.2020 tarihinde işlemden kaldırıldığı, bir kısım davacı mirasçıları vekili tarafından üç aylık yasal süresi içerisinde ve harcını yatırmak suretiyle 11.12.2020 tarihli dilekçesi ile 27.10.2020 tarihli duruşmada işlemden kaldırılan davanın yenilenmesinin talep edildiği, İlk Derece Mahkemesince 15.12.2020 tarihinde yenileme tensip tutanağı düzenlenerek taraflara yeni duruşma gününün tebliğ edildiği, dosya kapsamından bir kısım davacı mirasçıları vekilinin davayı üç aylık yasal süresi içerisinde yenilenmediğinden söz edilemeyeceği ve davacı erkek tarafından açılan boşanma davası hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının hatalı olduğu belirtilerek bir kısım davacı mirasçıları vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve gereği için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın anlaşmalı boşanma istemine ilişkin olduğu, davacı ...'un vefatı nedeniyle boşanma davasının konusuz kaldığı, her ne kadar bir kısım davacı mirasçıları tarafından işbu davaya kusur belirlemesi yönünden devam etmek istedikleri belirtilmişse de 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 181 ... maddesinde; boşanma sırasında vefat eden eşin mirasçılarından birinin davaya devam etmesi ve diğer eşin kusurunun ispatlanması halinde kusurlu olan eşin mirasçı olamayacağı hükmünün düzenlendiği, ancak bu hükmün çekişmeli boşanma davalarında uygulandığı, anlaşmalı boşanma davalarında uygulama olanağı bulunmadığı, kaldı ki sağlığında herhangi bir kusur izafe etmeyen ve bu hakka dayanmayan asilin, mirasçılarının sonradan kusur izafe etmeleri ve bu hakka dayanmalarının mümkün olmadığı gerekçesiyle davacı Atile ....'un vefatı nedeniyle boşanma davası konusuz kaldığından boşanma davası ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına, bir kısım davacı mirasçılarının kusur tespitine yönelik taleplerinin ise reddine karar verilmiştir.
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davacı mirasçıları vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Bir kısım davacı mirasçısı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mirasçıların davaya devam etmesi ve kusur tespiti yönünde talepte bulunmaları için davanın açılmış olmasının yeterli olduğu, davanın anlaşmalı boşanma davası olarak açılmasının bu durumu değiştirmeyeceği, anlaşmalı boşanma davasının her zaman için çekişmeli boşanma davasına çevrilebileceği, İlk Derece Mahkemesince bir kısım davacı mirasçılarının kusur tespiti yönündeki taleplerinin reddine ve boşanma konusunda karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesinin hatalı olduğu belirtilerek hükmün tamamı yönünden istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile anlaşmalı boşanma davasında mirasçıların, sağ kalan eşin herhangi bir kusurunu kanıtlayamayacağı, bu tür boşanma davalarında sağ kalan eşin kusurunu ölen eş bile tartışmaz ve dahi tartışmaya açmazken ölenin mirasçılarının bunu gerçekleştirmesinin kabul edilemeyeceği, İlk Derece Mahkemesince davacının ölümü ile evlilik birliği sona erdiğinden konusuz kalan boşanma davası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve anlaşmalı boşanma davasında kusur belirlemesi yapılması mümkün olmadığından, bir kısım davacı mirasçıları vekilinin kusur belirlemesine yönelik talebinin reddine karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden bir kısım davacı mirasçıları vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davacı mirasçıları vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Bir kısım davacı mirasçıları vekili; istinaf başvurusunun esastan reddi kararının hatalı olduğunu belirterek istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının tamamı yönünden bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında görülen anlaşmalı boşanma davası sırasında davacı erkeğin ölümü ile mirasçısının 4721 sayılı Kanun'un 181 ... maddesi uyarınca kusur tespiti yönünden davaya devam edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin üçüncü fıkrası, 181 ... maddesinin ikinci fıkrası, 6100 sayılı Kanunu’nun 323 üncü maddesi, 326 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ... ve 371 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup bir kısım davacı mirasçıları vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Duruşma için takdir olunan 8.400,00 TL vekâlet ücretinin bir kısım davacı mirasçılarından alınarak davalıya verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.