"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı kadın tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Davacı kadın, merhum ...'nın Simav Asliye Hukuk Mahkemesi 2018/80 Esas 2018/322 Karar sayılı dosyası ile fiili ayrılık nedeniyle boşanma davası açtığını, mahkemece tarafların boşanmasına karar verildiğini, verilen karara karşı istinaf talebinde bulunduğunu, dosya istinaf aşamasındayken ...’nın 20/11/2018 tarihinde vefat ettiğini, Bölge Adliye Mahkemesi'nin 07/11/2019 tarihinde ... olduğu kararda; taraflardan birinin ölmüş olduğunu gözardı ederek, boşanma kararına yönelik istinaf talebinin reddedildiğini, maddi ve manevi tazminat talepleri yönünden yeniden hüküm kurduğunu, ancak boşanma davası kesinleşmeden taraflardan birinin ölmesi halinde, evlilik ölümle birlikte ve ölüm anında sona erdiğinden mahkemenin yargılama neticesinde, bu konuda karar verilmesine yer olmadığı şeklinde karar vermesi gerekirken, yukarıda belirtildiği şekilde karar vermesinin kanuna açıkça aykırı olduğu, merhum ...'nın açmış olduğu boşanma davasının henüz kesinleşmeden davacı taraf vefat ettiğinden dolayı boşanma yönünden kararın kesinleşmesinin açıkça kanuna aykırı olduğunu belirterek yargılamanın yenilenmesini talep etmiştir. Mahkemece, yargılamanın iadesine konu edilen ... BAM 2.Hukuk Dairesinin 2018/1885 Esas 2019/1432 Karar sayılı ilamının davacı vekiline ve davalı mirasçılarına tebliğ edilerek 18/09/2020 tarihinde kesinleşme işleminin yapıldığı, iş bu davanın ise 28/04/2021 tarihinde açıldığı anlaşıldığından davanın süresi içerisinde açılmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiş; kararın davacı kadın tarafından istinaf edilmesi üzerine bölge adiye mahkemesince verilen esastan ret kararı davacı kadın tarafından temyiz edilmiştir.
Somut davada merhum ... 2018 yılında Türk Medeni Kanunu'nun 166/son maddesine dayalı boşanma davası açmış, ilk derece mahkemesince davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve kadın yararına manevi tazminata karar verilmiş, dosya henüz istinaf aşamasında iken ... 20.11.2018 tarihinde ölmüş, karar kadına ve merhum ...’nın mirasçılarına tebliğ edilerek 25.12.2019 tarihinde kesinleştirilmiştir. Boşanma davası şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hakkın kullanımı niteliğinde olduğundan kararın mirasçılara tebliğ edilerek kesinleştirilmesinin usule aykırı olduğunun kabulü gerekir. Yargılamanın iadesi, kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı istenebilir (HMK m. 374/1). Kanun yolu denetimi açık ve henüz kesinleşmemiş olan kararlara karşı yargılamanın yenilenmesi istenemez. Çünkü, kanun yolu açık ve kesinleşmemiş olan hükümdeki ağır yargılama hatalarının, kanun yolu denetiminde giderilmesi olanağı mevcuttur. Bu bakımdan, yargılamanın iadesi yolu, kesinleşmiş olan hükümlere karşı başvurulan istisnai ve olağanüstü bir yoldur. Simav Asliye Hukuk Mahkemesi 2018/80 Esas 2018/322 Karar sayılı kararının yukarıda açıklandığı üzere mirasçılara tebliğ edilmiş olması nazara alındığında söz konusu boşanma kararının kesinleştiğinden söz edilemez.
Yargılamanın iadesi talebinin bu gerekçeyle reddi gerekirken ilk derece mahkemesince belirlenen gerekçe doğru değil ise de hüküm sonucu itibariyle doğru olduğundan ve yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, gerekçenin açıklanan şekilde değiştirilerek ve düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. (HMK m. 370/2).
2-Diğer yandan davacı kadının yargılamanın yenilenmesi istemini içeren dilekçesi gerçekte temyiz niteliğindedir. Çünkü, olayları anlatmak taraflara, hukuki nitelendirme yapmak görevi ise hakime aittir (HMK m.33) O halde, davacı kadının yargılamanın yenilenmesi talebi içerikli dilekçesi temyiz dilekçesi olarak nitelendirilip, dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Yargıtay’a gönderilmesi için ... BAM 2.Hukuk Dairesinin 2018/1885 Esas 2019/1432 Karar sayılı dosyasına gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün gerekçesinin yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple değiştirilmiş ve düzeltilmiş şekliyle ONANMASINA, 2. bentte gösterilen sebeple dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Yargıtay’a gönderilmesi için ... BAM 2.Hukuk Dairesinin 2018/1885 Esas 2019/1432 Karar sayılı dosyasına GÖNDERİLMESİNE, oy birliğiyle karar verildi. 01.12.2022 (Prş.)