"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2062 E., 2022/2243 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Afyonkarahisar 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/553 E., 2021/510 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kadın vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, erkek vekilinin istinaf başvurusunun kısmen esastan reddi ve kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... vekili dava dilekçesinde özetle; erkeğin hakaret ettiğini, sürekli fiziksel şiddet uyguladığını, bağımsız konut temin etmediğini, zorla cinsel ilişkiye girdiğini, birlik görevlerini yerine getirmediğini, sadakatsiz olduğunu belirterek, tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince boşanmalarına, ortak çocukların velâyetlerinin müvekkiline verilmesine, ortak çocuk ...için 750,00 TL ortak çocuk ... için 600,00 TL tedbir ve iştirak, müvekkili lehine 800,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 50.000,00 TL maddî 100.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; kadının iddialarının doğru olmadığını, kadının müvekkiline birden fazla kez fiziksel şiddet uyguladığını, müvekkilinin annesine ve babasına fiziksel şiddet uyguladığını, sürekli evi terk ettiğini, birlik görevlerini yapmadığını, hakaret ettiğini, müvekkilinden ve babasından sürekli ev istediğini, çocuklar senden değil dediğini, sürekli televizyon ve telefonla ilgilendiğini, müvekkiline evlatlık olduğunu aşağılayıcı şekilde söylediğini, sürekli erkeği arayarak işinden çıkarılmasına neden olduğunu, ortak çocukları göstermediğini belirterek asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne, tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince
boşanmalarına, ortak çocukların velâyetlerinin müvekkiline verilmesine, müvekkili lehine 50.000,00 TL maddî 50.000,00 TL manevî tazminatın davacı-davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve karşı dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin kadına sürekli hakaret ettiği, bağımsız konut temin etmediği, maaşını ailesine verdiği, evin ihtiyaçlarını karşılamadığı, kadına sürekli fiziksel şiddet uyguladığı, kadının ise erkeğe yönelik çocuk senden değil dediği, erkeğin evlatlık olduğunu küçümser tarzda söylediği, erkeğe ve ailesine hakaret ettiği, erkeğin ailesine fiziksel şiddet uyguladığı, belirlenen bu kusurlu davranışlara göre tarafların eşit kusurlu olduğu gerekçesi ile dava ve karşı davanın 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince kabulüne tarafların boşanmalarına, çocuklar, taraflar, aileleri ve 3. kişiler ile görüşülerek düzenlenen bilirkişi heyet raporu, annenin velâyet görevini ihmal ettiğine dair ispat bulunmaması ve dosya kapsamı nazara alındığında; ...in özel durumu, çocuğun öğretmenleri ile yapılan incelemede annenin çocuk ve eğitimi ile iyi bir şekilde ilgilendiğinin sabit olması pedagog-psikolog bilirkişi heyet raporu da dikkate alınarak anne yanında kalmasının çocuğun bedeni ve fikri, ahlaki gelişmesine yardım edeceğinden anne yanında kalmasının çocuğun menfaati icabı olduğundan tarafların ortak çocuğunun velâyetinin davacı anneye bırakılmasına, 08.06.2017 d.lu ......in yaşı itibari ile bakıma muhtaç olması, annenin, büyük çocuğun özel durumu nedeni ile her iki çocukla aynı anda ilgilenemediğinin çocukların birbirine zarar vermesinden de anlaşıldığı, her ne kadar davalı erkek ve ailesi çocuğu anneye karşı "deli Yasemin" demek sureti ile yanlış yönlendirse de, çocukların bakım durumunun öncelikli olduğu, çocuğun velâyetinin heyet raporu doğrultusunda davalı babaya bırakılması gerektiği gerekçesi ile tarafların ortak çocuğu ...’in velâyetinin anneye, ...’in velâyetinin babaya verilmesine, velâyet verilmeyen taraf ile ortak çocuklar arasında kişisel ilişki tesisine, ortak çocuk ...lehine karar tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 450,00 TL tedbir nafakasına, kararın kesinleşmesi ile birlikte nafakanın 500,00 TL çıkarılarak iştirak nafakası olarak devamına, kadın lehine hükmedilen 300,00 TL tedbir nafakasının karar kesinleşinceye kadar devamına, kararın kesinleşmesinden itibaren aynı miktarda yoksulluk nafakasının davalı-davacı erkekten alınıp ... kadına ödenmesine, ortak çocuk ...’in velâyeti babaya verildiğinden ... lehine takdir olunan 150,00 TL tedbir nafakasının 19.01.2021 tarihinden itibaren kaldırılmasına, tarafların eşit kusurlu olmaları nedeniyle tazminat taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.... kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesinin hatalı olduğu, tazminat taleplerinin kabulü gerektiği, nafaka miktarlarının yetersiz olduğu gerekçeleri ile kusur belirlenmesi, tedbir, iştirak ve yoksulluk nafakası miktarları, maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddi, velâyet yönlerinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Davalı-davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesinin hatalı olduğu,kadının davasının reddi gerektiği, kendi lehlerine tazminatlara karar verilmesi gerektiği, velâyetin ve nafakaların haksız olduğu gerekçeleri ile asıl davanın kabulü, kusur belirlemesi, tazminat taleplerinin reddi, velâyet, tedbir ve iştirak nafakaları ile tedbir ve yoksulluk nafakaları yönlerinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflara yüklenen kusurların gerçekleştiği, kadının, erkeğin ek kusurunu ispat edemediği, kadının gerçekleşen kusurlarının yanında ortak çocuklara bakmama, üzerine ev alınmasını isteme, gereğinden fazla telefonla ilgilenme, birlik görevlerini yapmama, erkeğe birden fazla fiziksel şiddet uygulama kusurlarını işlediği gerçekleşen olaylarda kadının ağır kusurlu olduğu gerekçesi ile davalı-davacı erkeğin kusur belirlenmesine yönelik istinafının kısmen kabulüne, kadın lehine yoksulluk nafakasına hükmedilmiş ise de ağır kusurlu olan kadın açısından yoksulluk nafakası koşullarının kusur unsuru itibariyle oluşmadığı, kadına yoksulluk nafakası takdir edilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle, erkeğin yoksulluk nafakası yönünden istinaf talebinin kabulüne, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine, az kusurlu bulunan, boşanma nedeni ile yeni bir düzen kurmak zorunda kalan kişilik hakları saldırıya uğrayan erkek lehine maddî ve manevî tazminat takdir edilmesi gerektiğinden, erkeğin tazminatlar yönünden istinaf talebinin kabulüne, tarafların evlilikte geçen süreleri, tespit edilen kusurları ile ekonomik sosyal durumlarına göre 8.000,00 TL maddî 8.000,00 TL manevî tazminatın kadından alınarak erkeğe ödenmesine, düzenlenen rapor içeriği, çocukların yaşı, ihtiyaçları, üstün menfaatleri nazara alınarak İlk Derece Mahkemesinin velâyet ve kişisel ilişkiye yönelik hüküm hukuka uygun olduğu gerekçesiyle ... kadının tüm, davalı-davacı erkeğin sair istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... kadın vekili; davalı-davacı erkeğin iddialarını ispatlayamadığını, kadının kusurunun bulunmadığını, çocukların yaşlarının küçüklüğü ve ortak çocuk ...in aynı zamanda %40 otizm tanısının olduğu hususları göz önünde tutulduğunda, her iki çocuğun velâyetlerinin anneye verilmemesinin usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; kusur belirlemesi ve velâyet yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili; erkeğin kusurunun bulunmadığı, kadının davasının reddi gerektiği, kadın ve ortak çocuk ...için hükmedilen tedbir nafakaları, ortak çocuk ...in velâyeti ve ...için takdir edilen iştirak nafakası usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; asıl davanın kabulü, kusur belirlemesi, kadın ve ortak çocuk ...için hükmedilen tedbir nafakaları, ortak çocuk ...in velâyeti ve ...için takdir edilen iştirak nafakası, tazmınatların miktarı yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı olarak açılan boşanma ve fer'îleri istemine ilişkin davalarda taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, kadının boşanma davasının kabulü kararının yerinde olup olmadığı, erkek yararına tazminat şartlarının somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediği ve miktarlarının uygun olup olmadığı, velâyet düzenlemesinin çocukların üstün yararına uygun olup olmadığı, tedbir ve iştirak nafakasının yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 166 ıncı maddesinin birinci ve ikinci, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 175 inci maddesi, 182 nci maddesi, 330 uncu maddesi, 336 ncı maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.