"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2327 E., 2022/2816 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/913 E., 2022/449 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı açılan boşanma davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir. Kararın ... kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak, erkek hakkında vasi tayini gerekip gerekmediği konusunda sağlık kurulu raporu alınarak sonuca göre işlem tesis edilip karar verilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın ... kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... kadın vekili dava dilekçesinde; erkeğin fiziksel şiddet uyguladığını, kötü davrandığını, hakaret ettiğini, aşırı kıskanç ve baskıcı olduğunu, kadının kıyafetlerine giyim tarzına müdahale ettiğini, birlik görevlerini yerine getirmediğini, kadını ve ailesini silahla tehdit ettiğini, doğumdan 10-11 gün sonra gece kadını sokağa attığını, kadının eşinin uyuşturucu madde kullandığından şüphelendiğini, çocuğu istemediğini ve yuvaya vermek istediğini söylediğini ve kadının ailesini darp ettiğini iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedeniyle boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin anneye verilmesine, çocuk yararına aylık 1.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakası ile kadın yararına aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına ve 75.000,00 TL maddî, 75.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; kadının sürekli kıskançlık krizlerine girip çevreye erkeğin başkalarıyla ilişkisi olduğunu söyleyerek iftiralar attığını, ailesinin müdahalelerine sessiz kaldığını, ev işlerini ihmal ettiğini ve hakaret ve küfürler ettiğini iddia ederek; kadının davasının reddini istemiş, karşı davanın kabulü ile tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına ve erkek yararına 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 13.11.2020 tarih ve 2019/465 Esas, 2020/605 Karar sayılı kararı ile; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda eşi ile anlaşamayıp eşine ve kayınvalidesine silah çeken, ilaç kullanıp sürekli bir noktaya bakan, eşine fiziksel şiddet ve psikolojik baskı uygulayan, hakaret eden, evdeki kapıları ..., ortak çocuğa piç diyen, eşi ve çocuğuyla ilgilenmeyen, ihtiyaçları karşılamayan ve ortak çocuk 4,5 aylıkken evi terk eden erkek ile gereksiz kıskançlıklar sergileyen, eşinin ailesinin evine gelmesini istemeyen, temizlik ve ev işi yapmayan, eşine karşı sürekli olarak bir kurgu içerisinde olan ve erkeğin eşyalarını balkondan atan kadının eşit kusurlu oldukları gerekçesi ile; her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuk ...'in velâyetinin anneye verilerek baba ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasına, çocuk yararına aylık 200,00 TL tedbir ve 400,00 TL iştirak nafakasının babadan alınarak anneye verilmesine, kadın yararına hükmedilen aylık 350,00 TL tedbir nafakasının karar kesinleşinceye kadar devamı ile kesinleşme tarihi itibariyle kaldırılmasına, kadının yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminat talepleri ve erkeğin manevî tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... kadın vekili tarafından erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi, reddedilen tazminat talepleri, reddedilen yoksulluk nafakası ve nafakaların miktarı yönlerinden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 10.01.2021 tarih ve 2021/157 Esas, 2021/2643 Karar sayılı kararı ile, erkek hakkında vasi tayini gerekip gerekmediği konusunda sağlık kurulu raporu alınarak sonuca göre işlem tesis edilip karar verilmek üzere, kararın kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; erkeğin vasi tayini gerektiren rahatsızlığının bulunmadığı, evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda eşi ile anlaşamayıp eşine ve kayınvalidesine silah çeken, Lice'de görev yaptığı için ilaç kullanan ve sürekli bir noktaya bakan, eşine fiziksel şiddet ve psikolojik baskı uygulayan, hakaret eden, evdeki kapıları ..., ortak çocuğa piç diyen, eşi ve çocuğuyla ilgilenmeyen, ihtiyaçları karşılamayan ve ortak çocuk 4,5 aylıkken çocuğu bırakıp evi terk eden erkek ile gereksiz kıskançlıklar sergileyen, eşinin ailesinin evine gelmesini istemeyen, temizlik ve ev işi yapmayan, eşine karşı sürekli olarak bir kurgu içerisinde olan ve erkeğin eşyalarını balkondan atan kadının eşit kusurlu oldukları; uzman raporu ve babanın velâyet talebi olmaması dikkate alındığında ortak çocuğun velâyetinin anneye verilmesinin üstün yararına uygun olacağı, tarafların kusurlarının eşit olması nedeniyle boşanmadan kaynaklı tazminatlara hak kazanamayacakları ve çalışan ve düzenli geliri bulunan kadının boşanmakla yoksulluğa düşmediği gerekçesi ile; her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuk ...'in velâyetinin anneye verilerek baba ile çocuk arasında kişisel ilişki kurulmasına, çocuk yararına dava tarihinden 28.06.2022 tarihine kadar aylık 200,00 TL ve 28.06.2022 tarihinden kesinleşme tarihine kadar aylık 750,00 TL tedbir ve 750,00 TL iştirak nafakasının babadan alınarak anneye verilmesine, kadın yararına hükmedilen aylık 350,00 TL tedbir nafakasının kaldırılmasına, kadının yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminat talepleri ve erkeğin manevî tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... kadın vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
... kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; erkek tanıklarının yanlı ifade verdiklerini, görgüye dayalı beyanlarının bulunmadığını, kusur belirlemesinin doğru yapılmadığını, kadının kusursuz olduğunu ve ortak çocuk lehine hükmedilen iştirak nafakası miktarının az olduğunu belirterek; erkeğin davasının kabulü, kusur belirlemesi, reddedilen tazminat talepleri, reddedilen yoksulluk nafakası ve nafakaların miktarı yönlerinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; istinaf yoluna başvurmayan erkeğe yüklenen kusurların kesinleştiği, İlk Derece Mahkemesince taraflara yüklenen kusurlu davranışların gerçekleştiği ancak kusur oranının doğru belirlenmediği, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda tarafların İlk Derece Mahkemesince belirlenen kusurlu davranışlarına göre kadının az, erkeğin ağır kusurlu olduğu ve boşanma sebebiyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen ve kişilik hakları saldırıya uğrayan kadın eş yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçesi ile; kadının kusur belirlemesi ve reddedilen tazminat taleplerine yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının az, erkeğin ağır kusurlu olduğunun tespitine, 30.000,00 TL maddî ve 30.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine ve kadının sair hususlara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadına az da olsa kusur atfedilmesinin doğru olmadığını, erkek tanıklarının beyanının yanlı olduğunu ve kadın lehine hükmedilen tazminat miktarlarının hakkaniyete uygun olmadığını ve bu nedenlerle kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; kusur belirlemesi ve tazminatların miktarı yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; erkeğin ilk kararı istinaf etmemesi nedeniyle erkeğe yüklenen kusurların kesinleştiğine dair gerekçenin doğru olmadığını, Bölge Adliye Mahkemesinin ilk kararı hükmün bütün hüküm ve sonuçları ile birlikte kaldırdığını ve bu nedenlerle kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; kusur belirlemesi ve aleyhe hükmedilen tazminatlar yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, boşanmaya sebebiyet veren olaylardaki kusur belirlemesinin doğru yapılıp yapılmadığı, erkeğe İlk Derece Mahkemesinin ilk kararı ile yüklenen ve erkek tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmamak suretiyle kesinleşen kusurlu davranışlar yanında erkeğin başka kusurlu davranışlarının bulunup bulunmadığı, kadına yüklenen kusurların gerçekleşip gerçekleşmediği ve kusur belirlemesine bağlı olarak kadın lehine maddî ve manevî tazminata hükmedilmesinin hukuka uygun olup olmadığı, uygun ise miktarlarının hakkaniyete uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.