"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi kararının; tarafların ekonomik ve sosyal durumları gözetilerek kadın lehine uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesi gerektiği, kadın için hükmedilen maddî ve manevî tazminatın az olduğu ve velâyet konusunda idrak çağındaki çocukların mahkemece görüşüne başvurularak ve gerektiğinde uzman yardımından da yararlanılarak karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru olmadığı gerekçesiyle; bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, ortak çocukların velâyeti, çocuklar yararına nafakalar, kadın yararına tedbir nafakası ve tazminat konusunda yeniden hüküm tesis edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı-davalı erkek ve davalı-davacı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı erkek dava dilekçesinde özetle; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedeniyle boşanmalarına ve ortak çocukların velâyetinin babaya verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı kadın vekili karşı dava dilekçesinde; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedeniyle boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin anneye verilmesine, kadın için aylık 300,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile çocukların her biri için aylık 150,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın lehine 10.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.03.2017 tarihli ve 2015/248 Esas, 2017/196 Karar sayılı kararıyla; erkeğin davasını takip etmediği, kadının davada boşanmaya sebebiyet veren olaylarda bağımsız konut temin etmeyen, sadakatsiz davranan, eşine baskı yapan ve ailesiyle görüştürmeyen erkeğin tam kusurlu olduğu, kusuru bulunmayan kadın lehine tazminat ve yoksulluk nafakasına hükmedilmesinin yasal koşullarının bulunduğu, çocukların baba yanında olmaları nedeniyle velâyetlerinin babaya verilmesinin uygun olacağı gerekçesiyle; erkeğin boşanma davasının açılmamış sayılmasına, kadının davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin babaya verilerek anne ile çocuklar arasında kararda belirtilen zamanlarda kişisel ilişki tesisine, kadının çocuklar için talep ettiği nafakalar ile kendisi için talep ettiği tedbir nafakasının reddine, aylık 300,00 TL yoksulluk nafakasının ve 7.500,00 TL maddî, 9.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı-davalı erkek tarafından kendi davasının açılmamış sayılması, kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi, tazminatlar, yoksulluk nafakası ve çocuklar lehine nafakaya hükmedilmemiş olması yönlerinden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.12.2019 tarihli ve 2019/222 Esas, 2019/2167 Karar sayılı kararıyla; erkeğin davasının açılmamış sayılmasına karar verilmesinin yerinde olduğu, kusur belirlemesinin doğru yapılmadığı, erkeğin kusurunun ispatlanmamış olması nedeniyle kadının davasının reddinin gerektiği, çocuklar baba yanında olduğundan çocuklar için anne aleyhine tedbir nafakasına hükmedilmemesinin doğru olmadığı gerekçesiyle; İlk Derece Mahkemesi kararının istinaf başvurusu kabul edilen yönlere, tazminatlara ve yoksulluk nafakasına ilişkin hükümlerinin kaldırılmasına, kadının boşanma davasının reddine, çocukların her biri için aylık 150,00 TL tedbir nafakasının anneden alınarak babaya verilmesine ve erkeğin sair istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı-davacı kadın vekili kendi boşanma davası ve fer'îler yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 01.07.2020 tarihli ve 2020/2515 Esas, 2020/3569 Karar sayılı kararında; erkek hakkında aile yükümlülüklerini ihlal etme suçundan dolayı yürütülen adli kovuşturma sonucu verilen kararda, aile yükümlülüklerini yerine getirmediğinin belirtilerek hakkında verilen verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği, ceza yargılaması hükmünün hukuk hakimini bağlayacağı ve bu nedenle kadının davasının kabulüne karar verilecek yerde yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru olmadığı gerekçesiyle; Bölge Adliye Mahkemesi hükmünün bozulmasına ve bozma sebebine göre kadının sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 09.12.2020 tarihli ve 2020/1157 Esas, 2020/1655 Karar kararıyla; bozma kararına uyulmasına karar verilerek aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmeyen erkeğin tam kusurlu olduğu, kadının davasının kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik olmadığı, kadın lehine tazminatlar ile yoksulluk nafakasına hükmedilmesinin yasal koşullarının bulunduğu, velâyeti babada olan çocuklar için iştirak nafakasına hükmedilmemesinin doğru olduğu, kadının Bölge Adliye Mahkemesinin ilk kararı ile çocuklar için hükmedilen tedbir nafakalarına karşı temyize başvurmaması nedeniyle bu konuda karar verilmesine yer olmadığı gerekçesiyle; erkeğin çocuklar için hükmedilen tedbir nafakalarına yönelik başvurusu hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve sair istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin bozmaya uyarak verdiği karara karşı davacı-davalı erkek tarafından kusur belirlemesi ve tazminatlar; davalı-davacı kadın vekili tarafından kusur belirlemesi, tazminatların miktarı, velâyet ve tedbir nafakaları yönünden temyiz isteminde bulunulmuştur.
2.Dairenin 19.04.2021 tarihli ve 2021/1731 Esas, 2021/3221 Karar sayılı kararında; tarafların ekonomik ve sosyal durumları gözetilerek kadın lehine uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesi gerektiği, kadın için hükmedilen maddî ve manevî tazminatın az olduğu ve velâyet konusunda idrak çağındaki çocukların mahkemece görüşüne başvurularak ve gerektiğinde uzman yardımından da yararlanılarak karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru olmadığı gerekçesiyle; hükmün tazminatların miktarı, kadının tedbir nafakası talebinin reddi ve velâyet yönlerinden bozulmasına ve bozmanın kapsamı dışında kalan temyize konu hükümlerin onanmasına karar verilmiştir.
D.Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen son kararında; bozma kararına uyulmasına karar verilerek ortak çocuklardan ...'ın velâyetinin anneye, ...'ün velâyetinin babaya verilmesine, ... için anne aleyhine hükmedilen aylık 150,00 TL tedbir nafakasının çocuğun anne yanında kalmaya başladığı tarih olan 01.01.2021 itibariyle kaldırılmasına, ... için 01.01.2021 tarihinden itibaren aylık 150,00 TL tedbir nafakasının babadan alınarak anneye verilmesine, aynı miktar nafakanın boşanmanın kesinleşmesinden sonra iştirak nafakası olarak devamına, ... için anne aleyhine hükmedilen aylık 150,00 TL tedbir nafakasının çocuğun anne yanında kalmaya başladığı tarih olan 01.01.2021 itibariyle kaldırılmasına, çocuğun anne yanında olduğu 01.01.2021 ile 01.11.2021 tarihleri arası için aylık 150,00 TL tedbir nafakasının babadan alınarak anneye verilmesine, ... için 01.11.2021 tarihinden itibaren aylık 150,00 TL tedbir nafakasının anneden alınarak babaya verilmesine, aynı miktar nafakanın boşanmanın kesinleşmesinden sonra iştirak nafakası olarak devamına, kadın için aylık 250,00 TL tedbir nafakasının ve 10.000,00 TL maddî, 15.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı erkek ve davalı-davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı erkek temyiz dilekçesinde özetle; erkeğin kusurunun kanıtlanamadığı ve kadının nafakalara ve tazminatlara hak kazanamayacağı gerekçesiyle; kesinleşen hususlar, aleyhine hükmedilen tazminatlar ve kadın lehine hükmedilen tedbir nafakası yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; erkeğin başka kadınla yaşadığını, kusurlu olduğunu, tarafların ekonomik durumları dikkate aldığında kadın lehine hükmedilen tazminatlar ve tedbir nafakası ile ... için hükmedilen nafakaların miktarının az olduğunu, babanın ...'ün bakım sorumluluğunu yerine getirmediğini, ...'ün velâyetinin anneye verilmesi gerektiğini, ... için kadın aleyhine nafakaya hükmedilmesinin doru olmadığını belirterek; kararın tazminatlar ile nafakaların miktarı, ...'ün velâyeti ve ... için aleyhine hükmedilen nafakalar yönünden bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bozmanın kapsamı dışında kalan hususlar kesinleşmiş olmakla, bozma kararına uyulmasına karar veren Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmanın amacına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 305 inci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 169 uncu, 174 üncü, 182 nci, 330 uncu ve 336 ncı maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 3 üncü maddesi, 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası, 12 nci maddesi. Çocuk Haklarının Kullanılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu tarafından bozmaya uygun inceleme ve araştırma yapılmış olduğu , kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmadığı gibi bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin de yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı-davalı erkek ve davalı-davacı kadın vekili yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.