"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1563 E., 2022/1964 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/332 E., 2022/465 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma, kişisel eşyası, ziynet ve mehir alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın feragat nedeniyle reddine, karşı davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına, kişisel eşya, ziynet ve mehir alacağı davasının tefrikine karar verilmiştir.
Kararın davacı-karşı davalı kadın tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 inci maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı-davacı kadın vekili tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edildiği, bu sebeple de temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin yatırılmadığı belirlenmiştir.
Adli yardım, temyiz yoluna başvuru sırasında talep edilmekle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 336 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, adli yardım talebini inceleme görevi Yargıtaya aittir.
Adli yardım, 6100 sayılı Kanun’un 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre gerçek kişiler ile kamuya yararlı dernek ve vakıfların yararlanabileceği adli yardımın şartları, ödeme gücünden yoksun olma ve talebin açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Adli yardım talebinde bulunan gerçek kişi veya tüzel kişinin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir. Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı, bu belgeler incelenerek belirlenecektir.
Bu açıklamalar ışığında adli yardım talebinde bulunan tarafın, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken temyiz yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşıldığından, adli yardım talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı-karşı davalı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı-karşı davalı kadın dava ve karşı davaya cevap-cevaba cevap dilekçesinde; erkeğin kendisine fiziksel şiddet uyguladığını, bu nedenle ... 8. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2020/240 E kayden yapılan yargılamada cezalandırılmasına karar verildiğini, kiloları nedeniyle kendisini aşağıladığını, güvercin hobisi nedeniyle evin ekonomisini zarara uğrattığını, porno izleme alışkanlığı olduğunu, kendisini üç harflilerle korkuttuğunu iddia ederek tarafların boşanmalarına, 25.000,00 TL manevî ve 25.000,00 TL maddî tazminatın faiziyle tahsiline, kendisi için aylık 1.500,00 TL tedbir/yoksulluk nafakasına, ev eşyaları ve çeyizler ile 55 gram ziynet eşyasının ve 100 gram mehir alacağının erkekten alınarak kendisine verilmesine hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı-karşı davalı kadın 16.03.2022 tarihli dilekçesi ile açmış olduğu boşanma davasından feragat etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı erkek vekili cevap-karşı dava ve ikinci cevap-karşı dava cevaba cevap dilekçesinde; ceza yargılamasına neden olayda eşinin de kendisine fiziksel şiddet uyguladığını, bu nedenle ... 8. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2020/240 Esasına kayden yapılan yargılamada kadının da cezalandırılmasına karar verildiğini, eşinin bipolar rahatsızlığının bulunduğunu, ilaçlarını almadığını, kendisine küfür ve hakaretler ettiğini, aşağıladığını, temizlik, yemek ve ev işlerini yapmadığını, kendisinin istemesine rağmen eşinin çocuk sahibi olmak istemediğini iddia ederek asıl davanın reddi ile karşı davasının kabulüne, tarafların evlilik birliğinin sarsılması nedeni ile boşanmalarına, 50.000,00 TL manevî ve 50.000,00 TL maddî tazminatın yasal faiziyle birlikte davacıdan alınarak kendisine verilmesine hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ortak hayatın temelinden sarsıldığının kabulünü gerektirecek şekilde, tarafların birbirlerine karşılıklı fiziksel şiddet uyguladıklarının ceza yargılaması sonucunda belirli olduğu, ikinci evliliklerinden sonra gerçekleşen fiziksel şiddet dışında kalan diğer vakıaların ispatlanamadığı, açıklanan nedenle tarafların eşit kusurlu olduğu, kadının davasından feragat etmesi nedeniyle asıl boşanma davasının feragat nedeniyle reddine, kadının kişisel eşya, ziynet, mehir alacağı talepleri tefrik edildiğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,erkeğin açmış olduğu karşı davasının kabulü ile tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, erkeğin maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddine, kadın yararına hükmedilen aylık 1000,00 TL tedbir nafakasının karar kesinleşinceye kadar devamına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-karşı davalı kadın vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı karşı davalı kadın vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; eksik inceleme yapıldığından hükmün kaldırılması dosyanın yeniden incelenmesi için İlk Derece Mahkemesine gönderilmesi talebiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkemece tarafların karşılıklı olarak birbirlerine fiziksel şiddet uyguladıkları (... 8. Asliye Ceza Mahkemesinin 2020/240 E. sayılı dosyası içeriği ) gerekçesiyle boşanmaya neden olan olaylarda tarafların eşit kusurlu oldukları kabul edilmiş ise de fiziksel şiddete konu olayın 13.04.2020 tarihinde gerçekleştiği, kadının yargılama sırasında 16.03.2022 tarihli dilekçesi ile davasından feragat ettiği, bu anlamda kusura konu şiddet olayının erkeğe kusur olarak yüklenmesi doğru görülmemiş ise de mevcut karar erkek tarafından istinaf edilmediğinden kaldırma konusu yapılmadığı, yanlışlığa değinilmekle yetinildiği, kadının yargılama sırasında davasından feragat ettiğinin anlaşılması karşısında kadının davasının feragat nedeniyle reddine karar verilmesinde usul ve kanuna aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı karşı davalı kadın temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı karşı davalı kadın temyiz dilekçesinde özetle; kendisinin bipolar rahatsızlığının bulunduğunu ve atak zamanında feragat iradesini bildirdiğini bu nedenle feragatinin geçersiz olduğunun tespitini, kusur değerlendirmesinin yanlış yapıldığını belirterek hükmün bozulması talebiyle temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak ve birliğin devamına imkân vermeyecek derecede geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik varsa kusurun kimden kaynaklandığı, kadının boşanma davasından feragatinin usulüne uygun olup olmadığı, erkeğin boşanma davasının kabulünün doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanun’un 6 ncı maddesi, 166 ıncı maddesi, 174 üncü maddesi, 175 inci maddesi, 6100 sayılı Kanun'un 307 nci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci ve 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı-karşı davalı kadın tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebiyle başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının
temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.