"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 5. Aile Mahkemesi
Taraflar arasındaki çocuğun annesinin soyadını kullanmaya izin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı baba tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı baba tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak bu yönlerden yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ve davalının ... 3. Aile Mahkemesinin 2010/563 Esas 2010/656 Karar sayılı dosyası ile boşandıklarını, kararın 03/06/2010 tarihinde kesinleştiğini, bu evlilikten bir ortak kız çocuklarının olduğunu, çocuğun evlilik birliği içinde doğduğunu ve babasının soyadını aldığını, boşanma kararı ile velayetinin anneye verildiğini, o tarihten bu yana müvekkilin kızı ile yaşamaya devam ettiğini, boşanma gerçekleştikten sonra davalı babanın 3 yaşındaki kızı ile sadece 1-1,5 yıl görüştüğünü, sonrasında da aramayıp sormadığını, görüşmek için bir adım da atmadığını, ortak çocuk ile babasının yaklaşık 8-9 senedir görüşmediğini, davalının müşterek çocuk için hükmedilen nafakayı düzenli olarak ödemediğini, velayeti müvekkile verilen ortak çocuk ile müvekkilin soyadının farklı olması sebebiyle sorunlar yaşadıklarını, nüfus kayıt örneği ve boşanma ilamını her işlemde sunması gerektiğini, her yıl okul kaydı yaparken, okulda herhangi bir spor klubüne yazılırken günlük hayatta ortak çocuğun soyadının annesiyle farklı olmasından rahatsızlık duyduğunu ve sosyal ortamlarda bu durumdan çekindiğini iddia ederek "Gümüştaş" olarak değiştirilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı baba süresinde verdiği cevap dilekçesinde; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 29.06.2021 tarih ve 2020/749 Esas, 2021/441 Karar sayılı kararı ile tüm dosya kapsamının incelenmesinde velayeti annede bulunan ortak çocuğun annenin soyadını taşımasında üstün menfaati bulunduğu gerekçesiyle ortak çocuğun soyadının davacının kızlık soyadı olan "Gümüştaş" soyadını kullanmasına izin verilmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı baba istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 31.01.2022 tarih ve 2022/45 Esas, 2022/146 Karar sayılı kararı ile dosya kapsamı incelendiğinde; davalı ... müdürlüğüne dava dilekçesi ile duruşma gün ve saatini bildirir tebligat yapılmadığı, davalı babanın usulüne uygun şekilde ön inceleme duruşmasından haberdar edilmediği, davalıların yokluğunda yapılan ön inceleme duruşmasında tahkikat ve sözlü yargılama aşamasına geçilerek hiçbir delil toplanmaksızın davanın esasına dair karar verildiği; davanın kabulüne karar verilmiş ise de, buna dair yeterli gerekçe belirtilmeden yazılı şekilde karar verilmesinin de hukuka aykırı olduğu belirtilerek İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına ve dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tanık beyanları ve tüm dosya kapsamı ile ortak çocuğun uzun yıllardır babasını görmediği ve kendisi ile ilgilenmeyen babasının soyadını kullanmak istemediği, bu seçimi yapmanın yasal olarak mümkün hale geldiği, ortak çocuğun annenin soyadını taşımasında üstün menfaati bulunduğu belirtilerek ortak çocuğun, davacının kızlık soyadı olan "Gümüştaş" soyadını kullanmasına izin verilmesine, nüfus kaydının bu şekilde düzeltilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı baba istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı baba istinaf dilekçesinde özetle; davanın reddi gerektiğini belirterek kararın tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin karıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile çocuğun soyadının annenin kızlık soyadı ile değiştirilmesinde, çocuğun üstün yararının bulunduğunun ispat edilemediği, tüm dosya kapsamı ve tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde; değişiklik için çocuğun üstün yararının bulunduğunu ispatlayacak haklı bir gerekçe bulunmadığı gerekçesiyle davalı babanın istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm tesisine; davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; çocuğun üstün yararı gereği davanın kabul edilmesi gerektiğini belirterek kararın tamamı yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; annenin velayeti altında bulunan ortak çocuğun, annenin kızlık soyadını kullanmasına izin verilmesi için gerekli şartların mevcut olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 10 uncu maddesi, 20 nci maddesi, 41 inci maddesi ile 90 ıncı maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi, 11 Nolu Protokol ile Değişik İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmeye Ek 7 Nolu Protokol 5 inci maddesi, Anayasa Mahkemesi'nin 8.12.2011 tarihli ve 2010/119 esas, 2011/165 karar sayılı iptal kararı.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.