"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/834 E., 2022/1286 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Van 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/230 E., 2021/355 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın her iki taraf vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kısmen kaldırılarak bu yönlerden yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; kadının, erkeğin annesinin baskılarına, erkeğin fiziksel ve psikolojik şiddetine maruz kaldığını, ziynet eşyalarını rızası dışında erkeğin aldığını, ziynet eşyalarını istediğinde şiddet ve hakarete maruz kaldığını, erkeğin ilgisiz olduğunu, kaba davrandığını belirterek evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebiyle tarafların boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin anneye verilmesine, çocuklar için ayrı ayrı aylık 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın lehine aylık 800,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, yasal faiziyle birlikte 15.000,00 TL maddî ve 15.000,00 TL manevî tazminata, ziynet eşyalarının aynen iadesine olmadığı takdirde bedelinin ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle; kadının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, ailesine daha iyi bir hayat sunabilmek için farklı şehirlerde çalıştığını, kadının sürekli her şeyden şikayet eden biri olduğunu, evde huzuru bozduğunu, küçük şeylerden kavga çıkardığını, evlilik birliğinin bozulmasının temel sebebinin kadının davranışlarından kaynaklandığını belirterek tarafların boşanmalarına, boşanma dışındaki taleplerin ise reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; erkeğin süreklilik arzedecek şekilde kadına fiziksel şiddet uyguladığı, kadına ve kök aile bireylerine ağır küfür ve hakaretler ettiği, hayat kadını gibi aşağılayıcı ifadeler kullandığı, erkeğin çoğunlukla şehir dışında bulunduğu ve bu nedenle tarafların fiziki birlikteliklerinin ve ailevi paylaşımlarının yok denecek kadar az olduğu, erkeğin Van iline geldiği zamanlarda ise eşine ve çocuklarına kötü davrandığı, bundan dolayı eşi ve çocukları tarafından istenmediği, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında erkeğin tam kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası gereğince tarafların boşanmalarına, sosyal inceleme raporları, fiili ayrılık sürecinde annenin yanında kaldıkları, anne ile birlikte yaşadıkları, anne yanında kurulu düzenlerinin bulunduğu, anne ile birlikte yaşamaktan mutlu oldukları gerekçesiyle ortak çocuklardan Nurnisa ve Belen Ebrar'ın velâyetlerinin anneye verilmesine, çocuklar ile baba arasında kişisel ilişki tesisine, ortak çocuklar için ayrı ayrı aylık 300,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumları, boşanmaya sebep olan olaylardaki kusur durumları, evli kaldıkları süre, ihtiyaçları ve boşanma ile birlikte kadının yoksulluğa düşeceği hususu nazara alınarak kadın lehine aylık 400,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, yasal koşulları oluştuğundan kadın lehine yasal faiziyle birlikte 7.000,00 TL maddî, ve 8.000,00 TL manevî tazminata, ziynet eşyalarının erkeğin isteği ve zorlaması ile erkeğin kardeşine verildiği, sonrasında yerine konulmadığı, erkeğin söz konusu ziynet eşyalarını iade ile yükümlü olduğu gerekçesiyle kadının ziynet alacağı talebinin kısmen kabulü ile 9 adet tam altın ve 1 adet çemberli tam altın çerçevesinden ibaret ziynet eşyalarının aynen iadesine mümkün olmadığı takdirde bedeli olan 29.374,00 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde her iki taraf vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükmedilen nafaka ve tazminat miktarlarının az olduğunu ileri sürerek; iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminatın miktarı yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; boşanmaya sebep olan olaylarda erkeğin kusuru olmayıp kadının kusurlu olduğunu, kadın lehine nafakalara ve tazminatlara hükmedilmesinin hatalı olduğunu, erkeğin gerek maddî gerekse de manevî olarak ortak çocuklara en uygun yaşama ortamı sağlayacağını ve yaşam standartlarının değişmemesi adına babaya velâyetlerinin bırakılması gerektiğini ileri sürerek; kusur belirlemesi, velâyet, nafakalar ve tazminatlar, ziynet alacağı yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, beklenen menfaat, evliliğin süresi, kişilik haklarına yapılan saldırı dikkate alındığında kadın lehine verilen tazminat miktarlarının az olduğu gerekçesiyle kadının bu yöne ilişkin istinaf talebinin kabulüne, kadın lehine 15.000,00 TL maddî ve 15.000,00 TL manevî tazminata, tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri dikkate alındığında yoksulluk nafakası miktarının az olduğu gerekçesiyle kadının bu yöne ilişkin istinaf talebinin kabulüne, kadın lehine aylık 600,00 TL yoksulluk nafakasına, ortak çocukların yaşı ve ihtiyaçları, tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, paranın alım gücü dikkate alındığında iştirak nafakası miktarının az olduğu gerekçesiyle kadının bu yöne ilişkin istinaf talebinin kabulüne, ortak çocuklar yararına ayrı ayrı aylık 500,00 TL iştirak nafakasına, erkeğin tüm istinaf itirazları yönünden ise İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle erkeğin istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde de belirtilen sebeplerle kusur belirlemesi, velâyet, nafakalar ve tazminatlar yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; boşanma davasında kusurun kimden kaynaklandığı, kadın lehine nafakalara ve tazminatlara hükmedilmesinin ve miktarlarının dosya kapsamına ve hakkaniyete uygun olup olmadığı, ortak çocukların velâyetinin anneye verilmesinin üstün menfaatlerine ve dosya kapsamına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu, 174 üncü, 175 inci, 182 nci, 336 ncı maddeleri; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı erkek vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.