"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/258 E., 2017/32 K.
DAVA TARİHİ : 15.10.2014
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında
hüküm kurma
Taraflar arasındaki ergin olana kadar kurumda kaldığının, ... koruması altında olduğunun tespiti davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulü ile davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; anne ve babasının ayrılmasından sonra bakım ve gözetime muhtaç hale gelen davacının Şarköy Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 05.08.1988 tarih, 1988/70 Esas, 59 Karar sayılı kararı ile 11 yaşındayken ağabeyi ile devletin bakım ve koruması altına alınarak Tekirdağ Yetiştirme Yurduna yerleştirildiklerini, korunma kararının alındığı 05.08.1988 tarihten kararın kaldırıldığı 15.02.1995 tarihine kadar geçen 7 yıllık süre zarfında ... bakım ve koruması altında kaldığı, korunma kararının Şarköy Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 15.02.1995 tarih ve 1995/70 Esas, 1995/59 Karar sayılı kararı ile ergin olmasına 6 ... kala korunmakta olduğu yetiştirme yurdundan izinsiz olarak ayrıldığı ve yapılan çağrılara rağmen geri dönmediği gerekçesiyle kaldırıldığını, oysa ki 1994 yılı Eylül ayında davalı kurum ile Turizm Bakanlığı arasıda imzalanan protokol uyarınca Turizm Eğitim Merkezine kaydının yaptırıldığını, İstanbul Flora Sahil Yolu Kum ... Turizm Eğitim Merkezi Servis bölümünde yatılı eğitim almaya başlayan davacı, bakılıp korunduğu yetiştirme yurdunun bilgisi ve izni dahilinde TUREM'de eğitimine başladığını, davalı kurum tarafından program çerçevesinde okula yatılı yerleştirildiğini, yerinin ve yaşam koşullarının bilindiği, davacı ile irtibata geçme olanağına sahip olunduğu ancak sorumlu kişiler tarafından davacı ile ilgilenilmediği, okul ihtiyaçlarının gönderilmediği, İstanbul'a gönderilip ilgilenilmediği, yurda ve gönderildiği eğitime devam etmiş olmasına karşı uyumsuzluk gösterdiği, izinsiz olarak okulu terk ettiği gerekçesiyle aleyhine düzenlenen sosyal inceleme raporu ile ergin olmasına 6 ... kala sorumluluktan kurtulmak ve yasanın davacıya sağladığı imkanlardan yararlanmasını engellemek amacıyla kötü niyetle koruma ve bakım görevini yerine getirmediği gibi, Turizm Eğitim Merkezi'nin masraflarını da karşılamayarak davacının buradan ayrılmak zorunda bırakıldığı, Tekirdağ'da balıkçılık yapmaya başlayan davacı teknelerde kalarak ... yaşta hayatını kazanmak için yaşam mücadelesi verdiğini, korunma kararının kaldırılması şartlarının oluşmadığını iddia ederek davasının kabulüne Şarköy Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1995/21 Esas,18 Karar sayılı kararının hukuka aykırılığının tespitine, ...'nun ergin olduğu tarih olan 30.08.1995 tarihine kadar devletin koruması altında olduğunun tespitine, ... memuru olabilme hakkını kullanabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, korunma kararının mahkeme kararı ile kaldırıldığını, bir mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunun tespitine yönelik başka bir dava yoluyla talep edilebilmesinin hukuken mümkün olmadığını, davacının kurumdan izinsiz ayrıldığını ve çağrılara rağmen dönmediğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Tekirdağ 1. Aile Mahkemesinin 02.06.2015 tarih ve 2014/733 Esas, 2015/374 Karar sayılı kararı ile davacı ...'ın ... koruması altındayken Şarköy Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 15.12.1995 tarih ve 1995/21 Esas, 18 Karar sayılı kararı ile verilen koruma kararının kaldırılmasına karar verildiği, kararın davacıya ya da yakınlarına tebliğ edilmediği, davacının eğitiminin devamı niteliğinde olan ve kurum tarafından eğitime gönderildiği, davacının 18 yaşını doldurana kadar kurum korumasında kaldığı tanık anlatımları ile de sabit olduğu gerekçesi ile davacı ...'nun 18 yaşını doldurana kadar Devletin koruması altında olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili tarafından hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 03.02.2016 tarih, 2015/26399 Esas, 2016/1725 Karar sayılı kararı ile 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu’nun (2828 sayılı Kanun) 22 nci maddesi gereğince korumaya muhtaç çocukların ergin oluncaya kadar bu Kanun hükümlerine göre kurumca kurulan sosyal hizmetler kuruluşlarında bakılıp yetiştirilmeleri ve bir meslek sahibi edilmeleri hususundaki gerekli tedbir kararının yetkili ve görevli mahkemece alınacağı, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince mahkemeler ve çocuk hakiminin bu kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu düzenlendiği, 2828 sayılı Kanun'un 22 nci maddesinde düzenlenen tedbir kararlarında da çocuk mahkemeleri görevli bulunduğu, Tekirdağ'da çocuk mahkemesi bulunduğu, bu durumda tespit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Tekirdağ 1. Aile Mahkemesi’nin 24.05.2016 tarih ve 2016/236 Esas, 2016/354 Karar sayılı kararı ile bozmaya uyularak yapılan yargılama ve toplanan deliller, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen bozma ilamı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 Esas, 2013/69 Karar sayılı kararı dikkate alınarak 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi gereğince görevsizlik kararı verilmesi gerektiği gerekçesi ile mahkemenin görevsizliğine, kararın kesinleşmesi ile birlikte talep halinde dosyanın iki hafta içinde görevli ve yetkili Çocuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir.
C. Tekirdağ Çocuk Mahkemesi Kararı
...’nin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Tekirdağ 1. Aile Mahkemesi’nin 24.05.2016 tarih ve 2016/236 Esas, 2016/354 Karar sayılı kararı ile görevsizlik kararı verildiği, mahkemenin belirtilen esasına kaydının yapıldğı, toplanan deliller, nüfus kayıt tablosu, dinlenen tanıklar ve tüm dosya kapsamına göre davacının Şarköy Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 05.08./1988 tarih ce 1988/70 Esas, 59 Karar sayılı kararı ile 11 yaşındayken ... koruması altına alındığı ve bu karar ile birlikte Tekirdağ Yetiştirme yurduna yerleştirildiği, ortaokulu bitirmesine müteakip kurum tarafından eğitiminin devamı amacıyla İstanbul Florya Truzim Eğitim Merkezine kaydının yapıldığı, çocuğun (davacının ) burada yatılı olarak eğitimine devam ettiği, eğitiminin devamı sırasında kurumun talebi üzerine Şarköy Asliye Hukuk Mahkemesi' nin 1995/21 Esas -1995/18 sayılı kararı ile çocuk (davacı) hakkındaki koruma kararının kaldırılmasına karar verildiği, kararın davacıya ya da yakınlarına tebliğ edilmediği, usulüne uygun olarak kesinleştirilmediği, dosya kapsamı ve tanık beyanları ile de davacının 18 yaşını doldurana kadar yurt korumasında kaldığı ve 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 ... maddesi uyarınca da davacının bu davayı açmakta hukuki yararı bulunduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, davacının yurda yerleştirildiği tarihten ergin olduğu tarihe kadar fiilen devletin koruması altında olduğunun tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; davacının izinsiz kurumdan ayrıldığı ve bir daha gelmediğini, alınan sosyal inceleme raporu ile de bu durumun tespit edildiği, buna bağlı olarak Asliye Hukuk Mahkemesince korunma kararının kaldırıldığını ileri sürerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından açılan ergin olduğu tarihe kadar devletin koruma ve bakımında kaldığının tespiti davasında davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumla ilişkisinin devam edip etmediği, ... koruması altında olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası. 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi. 5395 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin 6 ncı fıkrası. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 Esas 2013/69 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Davacı dava dilekçesinde, Şarköy Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 15.02.1995 tarih ve 1995/70 Esas, 1995/59 Karar sayılı kararı ile ergin olmasına 6 ... kala korunmakta olduğu yetiştirme yurdundan izinsiz olarak ayrıldığı ve yapılan çağrılara rağmen geri dönmediği gerekçesiyle haksız olarak kaldırıldığını belirtmekle birlikte aynı zamanda Tekirdağ'da balıkçılık yapmaya başlayan davacı teknelerde kalarak ... yaşta hayatını kazanmak için yaşam mücadelesi verdiğini, korunma kararının kaldırılması şartlarının oluşmadığını ileri sürmüştür.
2.Yapılan yargılama toplanan deliller, davanın kabulüne elverişli olmayan, sebep ve saiki açıklanmayan, soyut nitelikteki ve inandırıcı olmaktan uzak, zamanı da belirsiz tanık beyanlarına göre, davacının ergin olduğu tarihe kadar düzenli ve sürekli olarak kurumda kaldığı anlaşılamadığı gibi davacının korunma kararının kaldırıldığı, davacının dilekçesinde de belirtildiği üzere ağabeyi ile balıkçı teknelerinde kaldığı, kurumla ilişiğinin devam etmediğinin kabulü gerekir. Hal böyle olunca, Mahkemece davanın ispat edilemediğinden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi ... olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
... kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.